Sosyalist gerçekçi Sovyet-Rus ressam, grafik sanatçısı ve heykeltıraş Aleksandr Aleksandrovich Deyneka (Rusça: Алекса́ндр Алекса́ндрович Дейне́ка) 20 Mayıs 1899 tarihinde dünyaya geldi.
yüzyılın ilk yarısının en önemli Rus modernist figüratif ressamlarından biri olarak kabul edilmektedir.
Sosyalist gerçekçiliğin resim sanatındaki öncülerindendi.
Kursk’ta bir demiryolu deposu işçisinin çocuğudur.
Aile geleneğini takiben Kursk demiryolu kolejine girdi, fakat aynı zamanda küçük bir resim atölyesinde derslere katıldı.
Öğretmenleri onun yeteneğini fark etti ve onu sanatsal eğitimini sürdürmesi yönünde teşvik ettiler.
Bu sebeple Deyneka 1915 yılında Ukrayna’nın Harkiv kentine sanat eğitimi almaya gitti.
Burada antika maskeler, heykeller ve modeller çizdi.
1917 Ekim Devrimi’nin ardından okul kapatıldı ve öğrenciler evlerine gönderildi.
Deyneka, ailesine yardım ettiği Kursk’a geri döndü.
Bir kadın spor salonunda sanat öğretmenliği yaptı.
Daha sonra yerel Kriminal Araştırma Departmanında fotoğrafçı olarak çalıştı.
1919 yılında Deyneka, sanatsal becerilerinin kasaba ve köylerdeki propaganda faaliyetleri için poster çizmek için kullandığı Kızıl Ordu’ya çağrıldı.
Kısa süre sonra, posterlerin prodüksiyonunu organize etmekten sorumlu biriminin Sanat Departmanının başına atandı.
1917 devrimini takip eden iç savaş sırasında Kızıl Ordu’nun Kursk’un savunmasına katıldı.
1920 yılında devlet destekli “Yüksek Sanatsal-Teknik Atölyeler” olan Vutemas’ta okumak için Moskova’ya gitti, fakat o okulun sanatsal “sol” veya Avangart (oradaki fakülte çeşitli noktalarda Kazimir Maleviç, Liubov Popova ve Aleksandr Rodçenko gibi sanatçılar dahil) deneysel yolunu takip etmek yerine, Deineka daha klasist bir estetiği tercih etti.
1924 yılında Deyneka eğitimini tamamladı.
Vutemas’tan ayrıldıktan sonra, 1925 yılında figüratif resmin devrimci sanatla ilişkisini sürdürmesini savunan bir grup olan “Şövale Ressamları Derneği” OST’yi kurdu.
Çeşitli Sovyet dergilerinde çalışmaya başladı ve ülke çapında dolaştı.
Gezileri sırasında yaptığı eskizler, gelecekteki çalışmaları için zengin ve çok yönlü malzeme sağladı.
Temel amacı sosyalist gerçekçilik olan sanatta yeni bir tarz yaratmaktı – halka açık yerlerde kitleler için sanat.
Yeni tarzın yeniliği, daha önce sanatta hiç kullanılmamış temalara – spor, havacılık, fabrikalar, toplu taşıma, madenler, Sovyet kolektif çiftçiliği – işe yarayan ve hareket eden ve yeni çağın sembolü olan her şeyi ele almasıydı.
Yeni stil yeni teknikler icap ettiriyordu ve burada genç sanatçılar grafik netliğini katı kompozisyona tercih ettiler.
Alman dışavurumculuğunun ustalarından büyük ölçüde etkilendiler.
1935 yılında Deyneka yurtdışına bir iş gezisine gönderildi – İtalya, Fransa ve ABD’ye.
Gezisinin ana hedefi yabancı sanatçıların anıtsal eserlerini incelemek ve müzeleri gezmekti.
Seyahatinde birçok eskiz çizdi, fotoğraf makinesiyle hiç fotoğraf çekmedi; ona göre eskizler görme duygusunu fotoğraflardan daha iyi korudu.
Deyneka yanında her zaman cebinin büyüklüğüne uyacak şekilde özel olarak tasarlanmış bir eskiz defteri taşırdı. Gezisi İtalya, Fransa ve ABD’deki yaşam
hakkında bir dizi çalışmayla neticelendi.
Anıtsal eserleri 1930-1950’lerde Moskova’nın çehresini biçimlendirdi.
Eserleri Mayakovskaya ve Novokuznetskaya metro istasyonlarını, Moskova Devlet Üniversitesi ve Devlet Kremlin Sarayı’nı süsledi.
