Aztekler, Mezoamerika’da bugünkü orta Meksika bölgesinde 14. ve 16. yüzyıllar arasında yaşamış bir Orta Amerika halkıdır.
Zengin bir mitoloji ve kültürel mirasa sahip Azteklerin başkenti, günümüzde Meksiko’nun bulunduğu Texcoco Gölü’nün ortasında yer alan Tenochtitlan kentiydi. Aztekler, büyük bir uygarlık kurmuşlardı.
Aztek İmparatorluğu’nun başkenti olan şehir 1300 yıllarında Texcoco Gölü’nün üzerindeki bir dizi adaya Aztek tanrılarından biri olan Huitzilopochtli’nin tapınağı etrafına kuruldu. Şehirde binalar Coatepantli adında 2,5-3 metre yüksekliğindeki duvarlarla çevriliydi.
Binalara girişi sağlayan 4 kapı bulunuyordu. Şehrin ortasında Büyük Tapınak vardı. Bu tapınak içinde iki tane tapınak bulunduruyordu. Bunlardan biri savaş tanrısı Huitzilopochtli’ye diğeri de yağmur tanrısı Tlaloc’a aitti. Başkent 1500’lere gelindiğinde 300.000 kişilik nüfusa sahip oldu.
Aztek İmparatorluğu veya Üçlü İttifak üç Nahua altepetl şehir devletinin ittifakıydı: Meksika-Tenochtitlan, Texcoco ve Tlacopan. Bu üç şehir devleti, Meksika Vadisi ve çevresindeki bölgeyi 1428’den İspanyol fatihler ve Hernán Cortés yönetimindeki yerli müttefiklerinin birleşik kuvvetleri 1521’de yenene kadar yönetti.
13 milyonluk bir nüfustan oluşan çok büyük ve zengin bir imparatorluk olan Aztekler gelişmiş tarım yöntemlerine, kendilerine ait bir dine, takvime, alfabeye sahiplerdi. Aztekleri keşfedenler İspanyollar oldu.
Aztek mitolojisi veya Aztek dini, Tolteklerin çöküşünün ardından 13-16. yüzyıllar arasında Meksika Vadisi’nde önemli bir uygarlık olarak ortaya çıkan Aztekler tarafından geliştirilmiş bir inanç, efsane ve gelenekler bütünüdür.
100’den fazla tanrısıyla çok tanrılı pantheona sahip sahip Aztek dini, gerek kendisinden eski gerekse kendisiyle eş zamanlı olarak aynı coğrafi bölgede ortaya çıkmış inançlar, mitler, kültürel ve kozmik imgelerden yoğun oranda etkilenmiştir. Ayrıca Aztek dini çok önemli ve sıkı bir mistik karaktere sahiptir ve liturjik açından çok gelişmiştir.
Seremoniler ve ritüeller büyük bir titizlikle, belirli takvimleri çok sıkı bir şekilde takip ederek gerçekleştirilir ve dinî olduğu kadar siyasi ve toplumsal açıdan da önem arz ederdi.
Ayrıca uzun yıllar boyunca kurgu eserlerinde yer almış antik ritüellerde insan kurban edilmesi anlayışı da Aztek inancında yer etmiş, ritüellerde gerçekten insan kurban edilmiştir.
Aztek Mitoloji Tanrıları
Acolmiztli: Yeraltı Tanrısı.
Acolnahuacatl: Yeraltının başka bir tanrısı.
Amimitl: Göl tanrısı.
Atl: Su tanrısı.
Atlaua: Balıkçılar ve su hamisi tanrı. Suların efendisi olarak adlandırılır.
Atlatonin: Aztek Mitolojisinde Ana Tanrıça olup aynı zamanda Sahillerin Tanrıçasıdır.
Camaxtli: Savaş, av ve hedef tanrısı aynı zamanda Yangın yaratıcısı. Diğer üç tanrı ile birlikte dünyayı yarattı.
Centeotl: Mısır, mahsul tanrısı.
Centzonuitznaua: İsyancı güneş tanrısı.
Huitzilopochtli: Yıldızların tanrısı.
Chalchiuhtlatonal: Suların tanrısı.
Chalchiuhtlicue: Nehir, derelerin tüm suların tanrıçası. Aynı zamanda başhemşiredir.
Chalchiutotolin: Salgın, hastalık tanrısı.
Chalmecacihuilt: Yeraltı tanrıçası.
Chalmecatl: Yeraltının başka bir tanrıçasıdır.
Chantico: Toprak ve yanardağ yangın tanrıçası.
Chicomecoatl: Mısır tanrıçası. Onun sembolleri başak ve buğdaydır.
Chicomexochtli: Ressamlar tanrısı.
Chiconahui: Ailenin koruyucusu ve toprak tanrıçası.
Cihuacoatl: Toprak Ana Tanrıçası. Doğumda doğan veya ölenlerin başhemsiresi. Doğum tanrıçası. Genellikle kucağında bir çocukla tasvir edilir.
Citlalatonac: Citlalicue ile yıldız yaratan tanrı.
Citlalicue: Citlalatonac ile birlikte yıldızları oluşturulan tanrıça.
Ciucoatl: Toprak tanrıçası.
Coatlicue: Toprak ve ateş tanrıçası.
Cochimetl: Tüccar ve tüccarların tanrısı.
Coyolxauhqui: Ay ve yeryüzü tanrıçası. Sihirli güçlere sahip bir tanrıçadır.
Ehecatl: Rüzgarlar Tanrısı. Quetzalcoatl ile birlikte cansız olan her şeye hayat verebilir.
Huitzilopochtli: Savaş, güneş ve fırtına tanrısı. Bu tanrı güçlü bir sinek tarafından temsil edilmektedir.
Huixtocihuatl: Bereket tanrıçası. Tlaloc’un bilge kız kardeşidir.
Itzlacoliuhque: Cam (obsidyen) ve bıçak tanrısı.
Itzli: Taş, bıçak ve kurban tanrısı.
Itzpapalotl: Tarım tanrıçası.
Ixtlilton: Şifa, tıp ve parti oyunları tanrısı.
Malinalxochi: Akrep, yılan ve diğer zehirli böceklerin tanrıçası. Güçlü ve büyücü bir tanrıçadır.
Metztli: Ay tanrısı.
Mictlantecuhtli: Ölü ve Aztek yeraltı hükümdarı tanrısı. Genellikle bir iskelet ya da kafatası giyen bir rakam olarak görülüyor.
Kendisinin örümcek, yarasa ve baykuş hayvanları vardır.
Mixcoatl: Av ve savaş tanrısı. Ayrıca kutup yıldızı efendisidir.
Nanauatzin: Dünyanın parlaklığı için kendisini feda eden güneş tanrısı.
Omecihuatl: Tanrıça yaratıcısı
Ometecuhtli: Tanrı Yaratıcı ve Ateş Tanrısı. Aztek panteonunun yüce tanrısıdır. Karşıtların ikiliğine karşı birliği sağlamıştır.
Opochtli: Balıkçılık, avcılık ve kuş gözlemciliği tanrısı.
Patecatl: Sağlık ve bereket tanrısı.
Paynal: Haberci tanrı.
Quetzalcoatl: Yaratıcı tanrı ve bilge yasa koyucu tanrısıdır.
Tecciztecatl: Ay tanrısı.
Teoyaomqui: Ölü savaşçı tanrısı.
Tepeyollotl: Yerin ve mağraların tanrısı. Depremler oluşturduğu ve yankı yaptığı inanılıyor. Onun jaguar olduğunu inanılırdı.
Teteoinnan: Tanrıların annesi
Tezcatlipoca: Gece ve maddi şeyler tanrısı.
Tlahuixcalpantecuhtli: Sabah yıldızı olarak şafak ve Venüs Tanrısı.
Tlaloc: Yağmur, tarım, yangın ve ruh tanrısı.
Tlaltecuhtli: Aztek Mitolojisinde,Yeryüzünün canavar tanrısı.
Tlazolteotl: Seks tanrıçası.
Tonatiuh: Güneş ve savaşçı Aztek tanrısı.
Tzitzimime: Yıldızlar tanrısı.
Ueuecoyotl: seks ve düğün tanrısı
Xilonen: Mısır tanrıçası.
Xipe Totec: Tarımın ve mevsimlerin tanrısı. Her ilkbahar dönümünde Insan tüketimi ve insanlara yiyecek sağlamak için her yıl ölur. Derisinin kaybettikten sonra, o bir parlayan tanrı, altın olarak ortaya çıkardı.
Xiuhcoatl: Yangın yılan. Kuraklık ve yanık toprak tanrısı.
Xiuhtecutli: Aztek panteon üst düzey tanrılarından birisidir. O ölüm, karanlık, soğuk, sıcaklık, ve hayattaki her ışığın kendisini yansıttığına inanılırdı.
Xochipilli: Çiçekler, aşk, oyunlar, güzellik, şarkı ve dans Tanrısı.
Xochiquetzal: Kuşlar, kelebekler, şarkı, dans ve aşk tanrıçası. Ayrıca esnaf, fahişeler, hamile kadınlar ve doğum bir koruyucusu olan bir tanrıçaydı.
Yacatecuhtli: Seyahat ve Tüccarlığın Tanrısıydı.
Xolotl: Yangın ve yıldız tanrısı. Yıldırım ve Yeraltı ölü rehberlik Tanrısıdır. Quetzalcoatl’un ikiz kardeşidir. Köpek başlıklı bir insan olarak tasvir edilirdi.
