BUYER GÖLÜ

BUYER BABA EFSANESİ

BERNAMEGEH / Dersim Pülümür Buyer Dağı etrafındaki yerleşim bölgelerinde yaşayan insanlar için önemli efsanelerden biride Buyer Baba Efsanesidir. Buyer Gölü yakınlarında yaşandığına inanılan bu efsane nesilden nesile sözlü kültürle halkın tarihsel-kültürel belleğinde yer edinmiştir.

Pülümür, Cumhuriyet döneminden 1936 yılına kadar Erzincan’a bağlı bir ilçe olarak kalmıştır. 4 Ocak 1936 tarihinde Tunceli adı ile kurulan ilin yedinci ilçesi yapılmıştır. Pülümür, Dersim’in kuzeydoğusunda yer alan 1650 m rakımlı bir ilçedir. Dersim il merkezinin 67 km kuzeydoğusunda yer alan Pülümür’ün doğusunda Bingöl, kuzeyinde Erzincan ile güneyinde Nazımiye ve batısında Ovacık bulunmaktadır. İlçenin kuzeyi Mercan ve Munzur Dağ silsilesiyle çevrilidir. Arazinin genel yapısı engebeli ve dağlıktır. Elazığ-Erzurum karayolu üzerinde kurulu olan Pülümür Erzincan karayolu ile Mutu Köprüsünden geçen demiryoluna ulaşır. 1505 kilometrekare yüzölçümlü ilçe de karasal iklim hakimdir. Akarsular bakımından zengin kaynaklara sahip, İlçe Merkezinin nüfusu 5 bin civarıdır.

BUYER BABA GÖLÜ

Pülümür Kocatepe Köyü yakınlarında bulunan Buyer Baba Dağı, yaklaşık 3 bin metre yüksekliğiyle Munzur Dağları’nın zirvelerinden biridir. Zirvesinde bir de buzul gölü bulunan Buyer Baba Dağı, Ovacık ile Pülümür arasında bulunmaktadır. Bütün dağları gibi kutsal kabul edilen Buyer Baba Dağı’nın zirvesinde bulunan buzul gölünün suyu yaz ve kış hep aynı düzeydedir. Yöre halkı bu göle adaklar adamak, kurban kesmek, ibadet etmek için çıkmaktadır.

Adını, gölün kenarında karnını doyuran Deli Hıdır adındaki birinin gördüğü aksakallı dedeyi sofrasına buyur etmesinden ve sonrasında bu iki kelimeyi sıkça tekrar etmesinden aldığı rivayet edilmektedir.

BUYER BABA EFSANESİ’NİN HİKAYESİ

Deli Hıdır her zaman kullandığı yoldan geçerken yorulur, yorgunluğu gitsin diye biraz dinlenir, acıktığını hisseder ve azığını çıkararak yemek yemeğe başlar. Oradan geçen tanımadığı ak sakallı bir ihtiyarın kendisini selamladığını görür. Ayıp olmasın diye sofrasına davet eder. Tam gel dede bir şeyler ye derken aksakallı ihtiyarın birdenbire ortadan kaybolduğunu görür. Korku ve hayretle etrafına bakarak ihtiyarı arar. Az bir zaman geçmeden korkunç bir toz duman bulutu etrafı kaplar. Buyer Gölü yavrusunu kaybetmiş bir kısrak gibi dev dalgalar halinde akmaya başlar. Bu ani gelişen olaylar karşısında korkuya kapılan Deli Hıdır iki kır atın sular üstünde çiftleştiğini görür. Önce rüya mı görüyorum diye kendi kendine korkuyla sayıklar.

Toz bulutu arasından ak sakallı dedeyi görür gibi olur. O tarafa doğru bağırır. Buyur Baba Buyur Baba bu tarafa
gel diye seslenir. Aniden dumanlar yok olur, dalgalar durur, ortalık günlük güneşlik olur. Etrafını kolaçan eder, arar tarar ama bir daha ne atları görür, ne de Aksakallı Dede’yi.

Buyer Gölünün adının bu efsanedeki Deli Hıdır’ın Buyur Baba Buyur Baba deyişinden geldiğine inanılır. Her ne kadar
batıl bir inanç olsada Pülümür ve yöre halkı gölün barış, sevgi ve birliktelik yaratacağına inanmaktadır. Halk gölü ziyaret ederek kurbanlar kesip adaklar adamaktadır. Genç kızlar bu göle girdiklerinde kısmetlerinin açılıp evleneceklerine inanmaktadırlar.

Gölün sularına genç kız ve delikanlılar tarafından elma bırakılması geleneği bulunmaktadır. Rivayete göre elmalar su yüzeyinde birleşirse elmayı atan genç kız ve delikanlının evleneceğine inanılır.

BERNAMEGEH

UYARI: Yazıların izinsiz kopyalanması ve Web Sitelerinde yayınlanması kesinlikle yasaktır. Hakkınızda yasal işlemlerin başlatılabileceğini lütfen unutmayın!

AYRICA BAKIN

Rusça cümle kalıpları ve Türkçe anlamları

Rusça cümle kalıpları ve Türkçe anlamları: 1. Привет! – Merhaba! 2. Как дела? – Nasılsın? …

error: LÜTFEN KOPYALAMAYIN OKUYUN!