Christoph Martin Wieland, (5 Eylül 1733, Biberach an der Riß yakınlarında Oberholzheim – ö. 20 Ocak 1813, Weimar, Saksonya-Weimar-Eisenach), Aydınlanma Çağı’nda yaşamış Alman şair, mütercim ve yayımcıdır.
Kökenleri, çocukluğu ve gençliği
Christoph Martin Wieland, o zamanlar bağımsız ve eşit bir imparatorluk şehri olan Biberach’ın ruhânî önderliğine bağlı bir köy olan Oberholzheim’da doğdu. Dedelerinin 1560 yılından beri Biberach’ta ikamet ettikleri biliniyor.
Wieland, ilk eğitimini Oberholzheim’daki bir okulda aldı. 1747’de Biberach’taki liseye girdi ve burada Latince, Yunanca, Fransızca ve İtalyanca öğrendi. 1750’de Tübingen Üniversitesi’ne girdi ve burada teoloji, felsefe ve hukuk okudu.
Edebi kariyeri
Wieland, üniversite yıllarında şiir yazmaya başladı. İlk şiirleri 1751’de yayınlandı. 1752’de “Der Günstling” (Sevgili) adlı romanını yayınladı. Bu roman, Wieland’ın ilk önemli eseridir ve ona büyük bir ün kazandırdı.
1753’te Wieland, Tübingen’den ayrıldı ve Leipzig’e gitti. Burada, “Der Teutsche Merkur” (Alman Merkür) adlı bir edebiyat dergisinin editörlüğünü yapmaya başladı. Bu dergi, Alman Aydınlanması’nın en önemli yayınlarından biri haline geldi.
Wieland, 1756’da “Musarion” adlı bir şiirsel roman yayınladı. Bu roman, aşk, güzellik ve idealizm temalarını işlemektedir.
1761’de Wieland, “Agathon” adlı bir roman yayınladı. Bu roman, bir genç adamın ruhsal gelişimini anlatmaktadır.
1762’de Wieland, “Idylles” (Pastoraller) adlı bir şiir kitabı yayınladı. Bu kitap, pastoral yaşam tarzını ve değerlerini övmektedir.
1763’te Wieland, “Der Goldene Spiegel” (Altın Ayna) adlı bir roman yayınladı. Bu roman, bir masal dünyasında geçen bir aşk hikayesidir.
1764’te Wieland, “Dschinnistan” (Cinistan) adlı bir masal kitabı yayınladı. Bu kitap, Orta Doğu’dan gelen masalları içermektedir.
1773’te Wieland, “Der Teutsche Merkur” dergisinin editörlüğünü bıraktı ve Weimar’a yerleşti. Burada, Goethe ve Schiller ile yakın arkadaş oldu.
Wieland, 1776’da “Oberon” adlı bir masal operası yazdı. Bu opera, büyük bir başarı kazandı.
1780’lerde Wieland, “Aristipp” (Aristipp) adlı bir roman ve “Daphnis und Chloe” (Daphnis ve Chloe) adlı bir pastoral roman yayınladı.
1790’larda Wieland, “Adrastea” adlı bir şiirsel roman yayınladı. Bu roman, Aydınlanma’nın ideallerini ve değerlerini savunmaktadır.
Wieland, 1813’te Weimar’da öldü.
Önemli eserleri
Der Günstling (Sevgili) (1752)
Musarion (1756)
Agathon (1761)
Idyllen (Pastoraller) (1762)
Der Goldene Spiegel (Altın Ayna) (1763)
Dschinnistan (Cinistan) (1764)
Oberon (1776)
Aristipp (1780)
Daphnis und Chloe (Daphnis ve Chloe) (1780)
Adrastea (1790)
Etkileri
Wieland, Alman edebiyatında önemli bir figür olarak kabul edilmektedir. Eserleri, Alman Aydınlanması’nın fikirlerini ve değerlerini yaymaya yardımcı olmuştur. Wieland, aynı zamanda, Alman masal ve roman türlerinin gelişiminde de önemli bir rol oynamıştır.
