DENGBÊJ ŞAKIRO

DENGBÊJ ŞAKIRO KİMDİR

1936 yılında Ağrı Eleşkirt’in Kelê (Toprakkale) köyünde dünyaya gelen Şakiro’nun babasının ismi Bedih Deniz’dir. Kürtler Şakiro’nun babasını Bedîhê Mihê Zilî olarak tanır.

Şakiro’nun dedesi Mihê Zilî, yirminci yüzyılın başlarında Erivan bölgesindeki Qerqa köyünde yaşıyordu. Qerqa, Elegez Dağı’nın eteklerinde ve Ermenistan sınırları içinde bulunan köylerden biridir. Mihê, Ermenistan’dan gelerek  Ağrı Eleşkirt’in Kelê (Toprakkale) köyüne yerleşir. Mihê Zilî yedi çocuk babası olup çocuklarından biride zamanının çok bilinen dengbêjlerinden biri olan Xalid’tır.

Resmi kimlik kaydına göre 1936 doğumlu olan Şakiro, kardeşi Teyfiq’e göre ise 1931 yılında Toprakkale köyünde dünyaya gelmiştir. Şakiro daha 5 yaşında bir çocukken babası Bedih ailesini alarak Ağrı Tutak’ın Cemalverdi köyüne  taşınır. Cemalverdi ayrıca ünlü Kürt dengbêji Evdalê Zeynikê ve Bedîhê Korr (Bedîhê Çavşûş)’ın da köyüdür.

Şakiro 7 yaşında iken Bedîhê Çavşûş’un öğrencisi olur. Ondan dengbêjliğin temel icra esaslarını öğrenir. Yaklaşık 10 yıl ses ustası Bedîhê Çavşûş’ın yanında çırak olarak yetişir. Şakiro ustalık döneminde bir çok dengbêjle tanışır ve bir kısmıyla arkadaşlık eder. Şakiro’nun arkadaşlığı ettiği dengbêjlerden bazıları şunlardır; Ferzê, Resoyê Gopalan, Evselamê Koşkê, Mistefayê Çiftborî, Feqiyê Qizqapanê…

1959 yılında babasının Ağrı direnişine katılması gerekçe gösterilerek aile Adana’ya sürülür. Burada 7 yıl kalan Deniz ailesi 1966 yılında Muş, Ağrı, Izmir gibi illere dağılır. İki yıl sonra 1968 yılında Erzurum’un Karayazı ilçesine yerleşir.

Şahê Dengbêjan (Dengbêjlerin Şahı) veya Kewê Ribat  (Rabat Kekliği) olarak bilinen Şakiro meşhur dengbêj Resoyê Gopalan’ın da öğrencisidir.

Muhteşem bir avaza sahip olan Şakiro yüzlerle ifade edilebilecek kılamlar üretmiştir ya da eski kılamları kendi üslubuyla harmanlayıp söylemiştir. Dengbêj Şakiro’nun en çok bilinen kılamları da şunlardır; Gulê Dêran,  Şerê Mala Nasır, Eliyê Purto, Nêçirvano, Geliyê Zilan, Esmer, Zerê, Kejê…

Bütün dengbêjlerde olduğu gibi Şakiro’nun da kürt halkının beyninde ve gönlünde büyük iz bıraktığı görülür. Kürt siyasi tarihini ve büyük aşklarını işlediği kılamları hala halk arasında söylenmekte. Halkının divanlarını seven Şakiro stüdyolarda kılam söylemeyi reddettiği için malesef şarkıları amatör bir şekilde hayranları tarafından kaydedilmiştir. Bundan dolayı da çoğu kılamı günyüzüne çıkamamıştır.

1996 yılında İzmir’de  kanserden dolayı aramızdan ayrılan Şakiro, sanatçısına sahip çıkmayan Kürtlere kırgınlığını kendisiyle röportaj yapmak isteyen gazeteci Rahmi Batur’a şu sözlerle dile getirmiştir:

”Kürtlere kırgınım. Kürtler değerlerine, dengbêjlerine sahip çıkmıyor. Türklere bir bakın Bir Aşık Veysel’leri vardı, ona sahip çıkıldı. Bütün dünyaya onu tanıttılar. Bir Reso’muz vardı. Hepimizin ustası. Aç öldü.. Şimdi söyle bakalım seninle nasıl konuşayım ve gönlümü nasıl açayım?”

Şarkıcı Özcan Deniz’in de amcası olan Şakiro’nun iki hanımından 6 çocuğu olur. Bugün hayatta kalan 4 çocuğundan kızı Türkiye’de, 3 erkek çocuğu da Almanya’da yaşamaktadır.

1996 yılında İzmir’de kaybettiğimiz kıymeti bilinmemiş bu usta dengbêj, İzmir Altındağ semtindeki mezarlığa defnedilmiştir. Mezar taşına ”Bedih Ağa Oğlu Doğu Şairi Şakir Deniz Ruhuna Fatiha 1936-1996” yazılmıştır.

Şakiro’nun kayıtları varolan albümleri şunlardır:

  • Nemînîm
  • Narîn
  • Gûlê Dêran
  • Lê Lê Qazê
  • Reben im Medet
  • Ez Gune me
  • Esmerê
  • Taê Rihanê
  • Şêst û Şeş Awaz im
  • Delalî Delalî
  • Mirad Heft Reng e
  • Kewa Gozel
  • Şalûl û Bilbil
  • Xezala Nêçîrvan im
  • Bêrîvanê
  • Kewê
  • Kubar Canê
  • Eteg ê Sîpanê
  • Mîrê Zirav
  • Şêxê Kûbar
  • Ax Lo Delîl
  • Hawar Delal
  • Yar Yar
  • Stranên Bijartî-1
  • Stranên Bijartî-2
  • Klasîkên Kurdî

BERNAMEGEH

UYARI: Yazıların izinsiz kopyalanması ve Web Sitelerinde yayınlanması kesinlikle yasaktır. Hakkınızda yasal işlemlerin başlatılabileceğini lütfen unutmayın!

AYRICA BAKIN

Oya Küçümen Kimdir Hayatı

Oya Küçümen, uzun yıllardır Oya Bora ikilisi olarak müzik severler tarafından tanınan isimdir. Oya-Bora, Oya …

error: LÜTFEN KOPYALAMAYIN OKUYUN!