BERNAMEGEH / Her ne kadar aşiretlerin listesini veriyorsak da aşiretçiliğin geri feodal üretim biçiminin günümüze yansıması olduğunu unutmamak gerek. Kürtlerin aşiretçilik yapmaktan ziyade Ulusal değerleriyle kendini modern dünyanın amaç ve gereklerine adapte etmeleri gerektiği açıktır. Aşiret olma bilinci ile değilde millet olarak varolabilme bilinciyle geleceğe bakmak gerekmektedir.
AŞİRET NEDİR
Kürt toplumsal örgütlenmesi – büyük ölçüde – yüzyıllara dayanan örf ve adetlerin toplumsal ilişkilerin biçimini belirlediği aşiret temelli yapıya dayanmaktadır. Buradan yola çıkarak, Kürt toplumunu Max Weber’in yaptığı ideal sınıflandırma biçimlerinden geleneksel otorite tipinin içkin olduğu toplum kategorisinin içerisine sokabiliriz. Geleneksel toplumlarda “egemenleri belirleyen geleneksel kurallardır ve onlara uyulması da geleneksel konumlarından dolayıdır. En yalın örneğinde bu tür örgütlü egemenlik, asıl olarak birlikte büyümüş olmaktan ileri gelen kişisel bağlılık duygusudur. Erki elinde bulunduran kişi de bir ‘üst’ değil, kişisel efendidir, onun yönetsel
görevleri “resmi görevliler” olmayıp kişisel hizmetçilerdir” (1995, s. 331). Anthony Giddens da kabile toplumlarında veya göreceli küçük sözlü topluluklardaki başat yapısal ilkenin, gelenek ve akrabalık ekseni üzerinde işlediğini söyler (1999, s. 243).
DERSİM
Dersim tarihi ve kültürel dokusuyla adından çok söz ettiren Kürt illerinden biridir. Nüfusunun büyük çoğunluğu Alevi ve Zaza olan Dersim ayrıca efsaneler diyarıdır. “Darsım” Zazaca bir sözcüktür; “dar”(ağaç) ve “sim” (gümüş); kelimelerinin birleşmesinden Darsım “Gümüşağaç” anlamı oluşmuştur.
Coğrafya bakımından doğudan kısmen Peri Suyu, kuzeyden Munzur Sıradağları, batıdan Fırat Nehri, güneyden Murat Nehri ile çevirilir. Yönetim birimleri bakımından Dersim’in sınırları, kuzeyde Erzincan ilinin merkez ve Kemah ilçeleri ile kuzeydoğuda Erzincan ilinin Tercan ilçesi, kısmen Elâzığ ilinin Palu ilçesi, Bingöl ilinin Kiğı ilçesi, batıda Erzincan ilinin Kemaliye ilçesi, Malatya ilinin Arapgir ilçesi, güneyde kısmen Elâzığ ilinin Palu ve merkez ve Keban ilçeleri ile birleşir. Yüz ölçümü yaklaşık 10.000 kilometrekaredir (Tunceli ilinin yüz ölçümü ise 7.774 kilometrekaredir). Dersim’in eski sınırlarının doğuda Varto’dan kuzeyde İmranlı ve Zara’ya, batıda ise Malatya’ya kadar geniş bir coğrafyayı kapsar.
DERSİM AŞİRETLERİ
Not: K: Kurmanci konuşan / Z: Zazaki konuşan / Z/K ise hem Zazaki hem Kurmanci konuşanlar.
Xormekan (Nazımiye Civrak köyü kökenleridir): Muş`un Varto İlçesinden – Zerikiyan Kabilesi, Varto`dan yapılan göç ile Mazgirt Zerik köyü üzerinden Sivas-Erzincan hattına gelen Hormek aşiretidir. Bölgeye 2 kardeş olarak gelmişlerdir. Sivas`ın İmranlı, Zara, Ulaş, Divriği, Akıncılar, Gölova ilçelerinde.
Şeyh Hasanan (Ovacık ve Hozat`tan): Sivasın İmranlı, Divriği, Zara, Ulaş ilçelerinde.
İzolan-Riçikan (Mazgirt`ten / Riçik köyünden): Sivas`ın İmranlı ve Zara ilçelerinde.
Şadiyan (Mazgirt ve Erzincan`dan): Sivas`ın İmranlı, Hafik ve Zara ilçelerinde.
Kurmeşan (Pertek`ten): Sivas`ın Hafik, Ulaş yöresinde.
Demenan (Ovacık ve Dememam aşireti bölgesinden): Sivasın Zara ilçesinde.
Resulan (Şah Hasanlı – Ovacık`tan): Sivas`ın İmranlı, Zara ilçelerinde.
Çarekan (Erzincan Tercan`dan): Sivas`ın daha çok İmranlı, Zara ilçelerinde.
Baba Mansuran (Mazgirt`ten): Sivas`ın İmranlı ve Zara ilçelerinde.
Sarı Saltık (Ovacık ve Hozat`tan): Sivas`ın İmranlı ilçesinde.
Kureyşan En Büyük Kızılbaş Aşiretidir ve seyyidlerdir, Türkiye Balkanalarda Hatta ortadoguda Yerleşiklerdir. (Dersim (Tunceli), Erzurum ,Tekman, Xınıs ,Çat, Aşkale,Pasinler ,Şenkaya ve Erzurum Genelinde Yerleşiklerdir ve Tekman da Dewresen Adlı Türbe vardır, Erzincan, Malatya, Adıyaman, Elazığ, Gaziantep, Sivas, Kayseri, Adana, Mersin, Ardahan, Ağrı, Kars ,Urfa, Diyarbakır’da vardır): Sivas`ın daha çok Zara, İmranlı ilçelerinde.
Canbegan: Sivas`ın Zara ve Ulaş ilçesinde.
Parçikan: Sivas`ın İmranlı ve Zara ilçelerinde.
Dimiliyan (Tunceli`den): Sivas`ın İmranlı, Zara ve Suşehri ilçelerinde.
Giniyan (Tunceli`den): Sivas`ın Zara Beypınar yöresinde.
Axucen (Elazığ Merkez Sün Köyü, Dersim Xozat Bargini köyünden): Sivas`ın Hafik ilçesinde.
Lolan (Muş Varto`dan): Sivas`ın Ulaş ilçesinde.
Atmalı (Kahraman Maraş`tan): Sivas`ın İmranlı ve Gürün ilçelerinde.
Pilvenk – tunceli elazığ malatya ve sivasta yaşarlar.
BERNAMEGEH
UYARI: Yazıların izinsiz kopyalanması ve Web Sitelerinde yayınlanması kesinlikle yasaktır. Hakkınızda yasal işlemlerin başlatılabileceğini lütfen unutmayın!
