Devlet Düşmanı İlan Edilen Marcus Tullius Cicero Kimdir?
Latin kökenli Romalı devlet adamı, bilgin, hatip ve yazar Marcus Tullius Cicero, MÖ 3 Ocak 106’da Arpinum’da dünyaya geldi.
Felsefe öğrenimini, Epikürosçu Phaedros, Stoacı Diodotos ve Akademi’ye bağlı Philon’dan almıştır. Cicero’nun önemi, Yunan düşüncesini daha sonraki kuşaklara aktarmasından ileri gelmektedir.
Bilgi kuramı açısından, kesinliğe bağlanmak yerine olasılıkların yolunu izlemeyi yeğlemiştir. Buna karşın ahlak alanında, dogmatik bir tavır sergileyip Stoacılara ve Sokrates’e yönelen Cicero, Latincenin felsefe dili olarak gelişmesine katkı sağlamıştır ve bu arada, bilgi görüşünde daima skeptik kalmıştır.
Çocukluğundan itibaren harika bir öğrenci olmuş, eğitime olan tutkusu ve sevgisi ile ün kazanmıştır.
Yoğun bir hukuk öğrenimi görmüştür, daha sonraları da edebiyat ve felsefeyle daha çok ilgilenmeye başlamıştır. Savaşı hiç sevmezdi, yine de orduya katıldı.
Cicero, mahkemelere başkanlık yaptı, ünlü ve başarılı bir hukukçu oldu.
Daha sonraları konsül oldu, daha önce ailesinden hiçbir kimse konsül olmamıştı, yani o bir homo novus idi. MÖ 60 yılında Caesar (Sezar), ilk Triumvirliği başlattı.
MÖ 58 yılında Publius Clodius Pulcher’in koyduğu yasa ve aralarında gelişen sürekli muhalefet yüzünden İtalya’yı bir yıllığına terk etti.
MÖ 50’li yıllarda, Cicero popülist Milo’yu Clodius’a karşı destekledi. Sonra 50’li yılların ortasında Clodius, Milo’nun gladyatörleri tarafından Via Appia’da öldürüldü.
Cicero, Milo’yu savundu, açık,bilindik deliller yüzünden pek başarılı olduğu söylenemez. Nitekim Milo sürgüne gitti ve uzun bir süre Marsilya’da yaşadı.
MÖ 50 yılında Caesar ile Pompey arasındaki gerilim iyiden iyiye artmıştı, Cicero bu yıllarda Pompeius’in tarafını tuttu, yine de Caesar’ın düşmanı olmak istemiyordu buna göre daha yumuşak bir politika izliyordu.
MÖ 49 yılında Caesar İtalya’yı işgal ettiğinde, Cicero kaçmak zorunda kaldı. Daha sonraları Caesar onu geri dönmesi için ikna etmeye çalışınca, Cicero İtalya’yı terk ederek Selanik’e gitti.
MÖ 48 yılında Pompeius taraftarlarıylaydı, bu dönemde onlarla arası açıldı, Ceasar’ın Pharsalus’taki zaferinin ardından Roma’ya geri döndü. Caesar’ın hükümranlığı altında sesini çıkarmadı, yazılarına konsantre olmuştu.
MÖ 45 yılının Şubat’ında kızı Tullia yaşamını kaybetti. Yaşamı boyunca bu şoktan kurtulamadı.
MÖ 44 yılında Caesar öldürüldü. Bu dönemde popülaritesi arttı; Senatonun en güçlü, en sözü geçer adamı hâline geldi.
Caesar’dan sonra giderek güçlenen Marcus Antonius’u sevmiyordu. Yine de Marcus Antonius ve Cicero dönemin en güçlü iki adamı olarak diğerlerinden daha fazla öne çıkıyordu.
Caesar’ın veliahtı Octavianus İtalya’ya varınca Cicero, Antonius’a karşı Octavianus’u savunmaya başladı.
Sürekli Antonius’u eleştiriyor, Octavianius’u da övüyordu. Senatoyu da Antonius’a karşı kışkırtmıştı.
Bu dönemler Cicero ününün doruğuydu. Zamanla Cicero’nun, Antonius’a olan nefreti arttı, kafasındaki plan hem Octavianus hem de Antonius’u aradan çıkarmaktı fakat bu ikisi Lepidus ile birlikte ikinci Triumvirliği kurunca, Cicero’yu devlet düşmanı ilan ettiler. Cicero kaçtı, lakin yakalandı.
MÖ 43 yılının 7 Aralık günü başı kesilerek idam edildi. Başı Forum Romanum’daki Rostra’da halka teşhir edildi, elleri de Senato binasının kapısına çivilendi.
Hiç kuşkusuz Cicero’yu bu kadar önemli ve ünlü kılan özelliği onun inanılmaz hatipliği idi.
Toplam 88 konuşması kayda geçirilmiştir, bunlardan yalnızca 58’i günümüze ulaşabilmiştir.
Politik konuşmaları:
In Verrem (MÖ 70)
Pro Lege Manilia veya De Imperio Cn. Pompei (MÖ 66)
De Lege Agraria contra Rullum (MÖ 63)
In Catilinam I-IV (MÖ 63)
Pro Marcello (MÖ 46)
Pro Ligario (MÖ 46)
Pro Rege Deiotaro (MÖ 46)
Philippicae (MÖ 44)
Felsefesi:
Retorik
de Inventione (MÖ 84)
de Oratore (MÖ 55)
de Partitionibus Oratoriae (MÖ 54)
de Optimo Genere Oratorum (MÖ 52)
Brutus (MÖ 46)
Orator ad M. Brutum (MÖ 46)
Topica (MÖ 44)
Diğer felsefi çalışmaları:
Epistulae
de Republica (MÖ 51)
Hortensius (MÖ 45)
Lucullus or Academica Priora (MÖ 45)
Academica Posteriora (MÖ 45)
De Finibus, Bonorum et Malorum (MÖ 45)
Tusculanæ Quaestiones (MÖ 45)
de Natura Deorum (MÖ 45)
de Divinatione (MÖ 45)
de Fato (MÖ 45)
Cato Maior de Senectute (MÖ 44)
Laelius de Amicitia (MÖ 44)
de Officiis (MÖ 44)
Paradoxa Stoicorum (MÖ-)
de Legibus (MÖ-)
de Consulatu Suo (MÖ-)
de temporibus suis (MÖ-)
Commentariolum Petitionis (MÖ- , Cicero’ya atfedilse de büyük ihtimalle kardeşi Quintus Tullius Cicero tarafından yazılmıştır.)
