Gazeteci, yazar, düşünür ve siyasetçi Doğan Avcıoğlu, 1926 yılında Bursa’nın Mustafakemalpaşa ilçesinde dünyaya geldi.
Nüfus kaydındaki ismi Mehmet Erdoğan Avcıoğlu’dur.
Vali Şekip Yurdakul’un damadıdır. Orta öğrenimini Bursa Erkek Lisesi’nde tamamladı.
Avcıoğlu, Fransa’da ekonomi ve siyasal bilimler öğrenimi gördü.
1955 yılında Türkiye’ye döndü ve Türkiye ve Orta Doğu Amme İdaresi Enstitüsü’nde yardımcı oldu.
1956 yılından itibaren Cumhuriyet Halk Partisi’nin (CHP) araştırma bürosunda çalıştı ve partinin yayın organı Ulus gazetesinde yazılar kaleme aldı.
Ulus dışında haftalık Akis ve Kim dergilerinde de yazılar yazdı; muhalefet-iktidar ilişkilerinin iyice sertleştiği günlerde Akis dergisini yönetti.
27 Mayıs Darbesi’nden sonra CHP’den Temsilciler Meclisi’ne üye seçilen Avcıoğlu, 1961 Anayasası’nın hazırlanmasına da katkı sağladı.
1960-1961’de Vatan ve Ulus gazetelerinde yazarlık, Ankara Radyosu’nda dış haber yorumculuğu yaptı.
Avcıoğlu 1961 yılında Mümtaz Soysal ve Cemal Reşit Eyüboğlu’yla birlikte kurduğu ve yayımını 1967 yılına kadar sürdürdüğü Yön Dergisiyle, 1960 sonrası siyasal düşünce ortamında aktif bir rol oynadı.
Yön dergisinde yayımlanan yazılarında bir tür “Kemalist Sosyalizm” anlayışını savundu.
Kemalist Hareketin kazanımlarını savunan ve bunu ileri bir boyuta sosyalizme taşımayı savunan görüşleri o dönemde pek çok yandaş topladı.
1960 sonrasının sol düşünce ve eylemin şekilllenmesinde derin etkileri olan bu dergi, 1930’lardaki Kadro Dergisi etrafında kurulan Kadro Hareketinin görüşleriyle önemli benzerlikler taşıyordu.
Yön’deki yazılarıyla özellikle ırkçılığa ve turancılığa karşı da mücadele etti.
Avcıoğlu’na göre üstyapı alanında başarılı olan Kemalist hareket, altyapıda dışa bağımlı sermayeyle toprak ağalarının etkisini kıramamıştı.
Dolayısıyla Kemalist hareketin altyapıda sürdürülmesi, köktenci bir toprak düzenlemesi, devletçi sanayileşmenin ve ekonomik alanda tam bağımsızlığın gerçekleştirilmesi halen Türkiye’nin gündemindeydi.
Doğan Avcıoğlu, 1968 yılında yayımladığı Türkiye’nin Düzeni isimli kitabında Türkiye’nin geri kalmışlığının sebeplerini araştırıyordu, yukarıdaki öğeleri içeren “millî devrimci kalkınma modeli” adını verdiği bir tür devletçi-sosyalist bir ekonomi modeli öneriyordu.
Topladığı ilgi kadar eleştiriye de maruz kalan Türkiye’nin Düzeni isimli kitap, siyasal etkisinin yanı sıra Türkiye’nin sosyoekonomik yapısı ve tarihi üzerine araştırmaların yaygınlaşmasında bir role sahip olmuştur.
1963 ve 1965 yılları arasında TÜRK-İŞ Araştırma Merkezi müdürlüğü, 1968 ve 1969 yıllarında da CHP Yüksek Danışma Kurulu üyeliği yaptı.
Sosyalist Kültür Derneği’nin kurucuları arasında yer alan Avcıoğlu “kapitalizme” ve “emperyalizme” karşı ekonomik bağımsızlık fikrini savundu.
