Emin Ali Bedirhan

Emin Ali Bedirxan Kimdir, Hayatı ve Hakkında Bilinmeyenler

Celâl Temel

Emin Ali Bedirxan (1851-1926) 

        Sürgünde, Girit’te doğdu, Botan Miri Bedirxan Bey’in, büyük oğullarından biridir. Çocukluğu İstanbul’da geçti ve orada öğrenim gördü. Edirne ve Adana gibi bazı vilayetlerde adliye müfettişliği yaptı.

1906 yılında İstanbul Belediye Başkanı Rıdvan Paşa’nın öldürülmesinden sorumlu tutulan kardeşi Ali Şamil ve yeğeni Abdürrezak’la birlikte o da sorumlu görüldü.

Bedirxan Ailesi’ne mensup binlerce insan İstanbul dışına sürülürken o Isparta’ya sürüldü. İki yıl sürgünde kaldıktan sonra, II. Meşrutiyet’in ilanıyla İstanbul’a döndü.

         1908’de kurulan Kürd Teavün ve Terakki Cemiyeti ve 1910’da kurulan Kürd Neşri Maarif Cemiyeti’nin kurucuları arasında yer aldı.

On yıl sonra 1918’de, Teavün’ün devamı olarak kurulan Kürdistan Teali Cemiyeti’nin (KTC) de kurucuları arasında yer aldı. KTC’nin ikinci başkanlığı görevinde iken Başkan Seyid Abdülkadir’le fikir ayrılığına düştü.

S. Abdülkadir’in, Osmanlı’ya bağlı Otonom Kürdistan fikrine karşı, o, Kürdistan bağımsızlığı fikrini savundu. Bu yüzden, bazı arkadaşlarıyla 1920 yılında KTC’den ayrılıp Kürdistan Teşkilatı İçtimaiye Cemiyeti’ni kurdular. Bu cemiyetin başkanlığını yaptı. Bu sıradaki fikir ayrılığı için şunları söylemektedir:

      “Hepimiz Sultanın halife olarak kabul edilmesinden yanayız. Fakat Kürdler arasında iki akım vardır. Onlardan biri, ki bu politik açıdan en güçlüsüdür; Türkiye’den tam olarak ayrılmayı istiyor. Daha oportünist olup Avrupa’nın bizi terk etmesinden ve Türklerin bize karşı harekete geçmesinden korkan diğerleri, şimdilik Türkiye sınırları içinde bir otonomiyle yetiniyorlar. Fakat bu sonuncular bir azınlık teşkil etmektedirler. Mademki herkes Bay Wilson’un prensiplerine dayanıyor, neden bunlar Kürdistan’a da uygulanmasınlar.”

       Kürd ulusal mücadelesinin en büyük önderlerinden biri olduğu gibi, üç oğlu, Süreyya, Celâdet ve Kamuran, sonraki dönemde Kürd ulusal mücadelesinin en ön saflarında mücadele verdiler.

Safder adlı bir oğlu Almanya’da tıp okurken genç yaşta öldü (1905-1926). En büyük oğlu Hikmet Çınar ve ziraat doktoru olan diğer bir oğlu Tevfik Ali Çınar, Kürd mücadelesinde yer almadılar. Hatta sistemle işbirliği içinde oldular.

       Bedirxan Ailesi’ne mensup pek çok kişi gibi, uzun yıllar İstanbul’da Üsküdar-Kadıköy çevresinde yaşadı. 1920 yılında İstanbul’da kurulan ve ilk genel kurul toplantısı 27 Mayıs 1920 tarihinde yapılan Bedirxan Derneği başkanıydı aynı zamanda.

1922’de Türkiye’den ayrılmak zorunda kaldı. Mısır’da yaşayan büyük oğlu Ahmet Süreyya’nın yanına gitti. 1926 yılında Kahire’de öldü. Önemli bir Kürd önderiydi. Sürgünde doğdu, sürgünde öldü.

Bernamegeh Türkçe

UYARI: Yazıların izinsiz kopyalanması ve Web Sitelerinde yayınlanması kesinlikle yasaktır. Hakkınızda yasal işlemlerin başlatılabileceğini lütfen unutmayın!

AYRICA BAKIN

Yağız Kaya Kimdir Hayatı

Müzisyen Yağız Kaya, 1976 senesinde Sivas ilinin Divriği ilçesinde dünyaya geldi. Yağız Kaya, müzik piyasasında …

error: LÜTFEN KOPYALAMAYIN OKUYUN!