Genel olarak karasal iklim hüküm sürmekte; kışları sert ve yağışlı, yazları sıcak ve kuraktır. Ortalama yıllık sıcaklık 14–31, yıllık yağış miktarı ise 67.401 m3’tür.
Topraklarının büyük bir bölümü dağlarla kaplı olup, arazi dalgalı ve engebeli bir yapıya sahiptir. Eruh ilçesi güneyinde ve kuzeyinde Güneydoğu Torosları’nın uzantısı olan sıra dağlar arasında bulunmakta, bu dağlar güneyden ve kuzeyden Şırnak ve Hakkâri dağları ile birleşir. İlçenin en yüksek dağı 2265 m yüksekliğindeki tarti (terazın), 2100 m yüksekliğindeki Tünek (aval) dağıdır.
Eruh’un kuzeyinde bulunan Tarti (terazın) dağında Terazın ve Çirav, Cevizlik vadisinde geri ve kısa çeşme yaylaları
mevcut olup, bu yaylalar hayvancılık açısından büyük önem arz etmektedir.
Görendoruk köyü Mir suyu kaynağından çıkıp, Bilgili köyü Mergi mezrası yakınlarında Zorava çayı ile birleşen Şikefta çayı da Botan ırmağına akmaktadır. Özellikle yaz aylarında debisi düşüktür.
Siirt ile Şırnak illerini birbirine bağlayan anayolun (98 km) ortasında yer alan Eruh ilçesi; doğusu Şırnak, batısı Siirt
illeri, kuzeyi Pervari, güneyi Güçlükonak ilçeleri ile çevrilidir.
Eruh ilçe merkezinin nüfusu 10.720, köyleri ile birlikte toplam nüfusu 20.257’dır. İlçe il merkezine 53 km uzaklıkta olup, rakımı 1.125 m. Yüzölçümü 1.215 km2’dir.
İlçeye bağlı Kuşdalı köyü, Tatlıpınar mezrası yakınındaki kaynaktan çıkan Zorava çayı; Siirt il merkezine bağlı Sağlarca köyü sınırlarında bulunan botan köprüsünde, Botan ırmağı ile birleşir.
Eruh’ un kuruluş tarihi kesin olarak bilinmemekle birlikte MÖ 1000 yılların dan itibaren Urartu, daha sonra Med, Pers, Selçuklu ve İslam İmparatorlukları hakimiyetinde kalmış olup Yavuz Sultan Selim zamanında bölge ile birlikte Osmanlı topraklarına katılmıştır.
Siirt İli’nin en eski ilçelerinden biri olduğu Hicri 1288, Miladi 1872 tarihli Diyarbekir Salnamesi’nde (yıllıkta)
Siirt Sancağı’na bağlı 4 kaza arasında Eruh Kazasıda sayılmaktadır.
Zilan, Dergül ve Pervari adlarında 3 nahiyenin bağlı olduğu, Hicri 1315, Miladi 1899 tarihli Bitlis Salnamesi’nde; Eruh’un Siirt Sancağı’na bağlı bir kaza olduğu belirtilmekte ve Dergül, Lodi ve Fındık adlarında 3 nahiyesinin bulunduğu kaydedilmektedir.
Her iki tarih arasında Pervari Nahiyesi’nin Eruh’tan ayrılarak ayrı bir ilçe haline geldiği anlaşılmaktadır.
Cumhuriyetin kuruluşu ile birlikte il olan Siirt İli’ne bağlı ilçe statüsüne kavuşturulmuştur.
İlçede Dudiran, Garisan ve Soran adlı üç aşiret vardır.
Eruh Köylerinin Eski Ve Yeni Adları
ÇİMENCİK – Tilê
ÇIRPILI – Misêfra
ÇİZMELİ – Nivilla
DADAKLI – Nit
DAĞDÜŞÜ – Serxete
DALKORUR – Kanıka
DEMİREMEK – Dirişkahaci
DİKBOĞAZ – Reşêne
DÖNERDÖVER – Bukat
EKİNYOLU – Guveşil
ERENKAYA – Şixşehveli
GARİSA’NE – Hebeş
GARİSA’NE – Emuşahin
GEDİKAŞAR – Ers
GELENKARDEŞ – Şaşmilina
GÖLGELİKONAK – Hılêluka
GÖNÜLALDI – Emtih
ORMANARDI – Girdara
OTAKLI – Şêrka
OYMAKILIÇ – Bereşa
ÖZLÜPELİT – Hesinka
PAYAMLI – Dêrawit
SALKIMBAĞLAR – Bédar
SAVAŞ – Diyê
TÜNEKPINAR – Awal
UFAÇA – İfaça
ÜZÜMLÜK – Parês
YANILMAZ – Torik
YEDİYAPRAK – Hergulê
YELKESEN – Basıxrê
YERLİÇOBAN – Kuşê
YEŞİLÖREN – Ginyanis
YOKUŞLU – Meylana
AKDİKEN – Selpene
AKMEŞE – Dirişkaeruh
BAĞGÖZE – Eynê
BALLIKAVAK – Lodê
BAYIRYÜZÜ – Rêjnav
BAYRAMLI – Terhem
BİLGİLİ – Eskieruh
BİNGÖL – Bênguf
BOZATLI – Basnê
BOSKUŞ – Baluka
BÖLÜKLÜ – Kezeruk
BUDAMIŞ – Spendika
CİNTEPE – Buzukra
ÇAĞBAŞI – Tirim
ÇELTİKSUYU – Girhiseyni
ÇETİNKOL – Kêver
GÖRENDORUK – Memiran
GÜLBORNU – Şişil
KARADAYILAR – İsxasa
KAŞIKYAYLA – Zovanya
KAVAKGÖLÜ – Rexêne
KAVAKÖZÜ – Tanzıh
KEKLİKTEPE – Xalıdyê
41 KEMERLİ – Qêvix
KILIÇKAYA – Dêvkê
KÖRÜKLÜKAYA – Nıhkê
KUŞDALI – Şavura
NARLİDERE – Bilcüna
Kaynaklar:
-eruh.gov.tr.
-www.eruhder.com.
-Eruh / Wikipedia.
-Hayat Ansiklopedisi, Eruh, 1996
Bernamegeh Türkçe / bernamegeh@gmail.com