Eruh Köylerinin Kürtçe ve Türkçe İsimleri

Genel olarak karasal iklim hüküm sürmekte; kışları sert ve yağışlı, yazları sıcak ve kuraktır. Ortalama yıllık sıcaklık 14–31, yıllık yağış miktarı ise 67.401 m3’tür.

Topraklarının büyük bir bölümü dağlarla kaplı olup, arazi dalgalı ve engebeli bir yapıya sahiptir. Eruh ilçesi güneyinde ve kuzeyinde Güneydoğu Torosları’nın uzantısı olan sıra dağlar arasında bulunmakta, bu dağlar güneyden ve kuzeyden Şırnak ve Hakkâri dağları ile birleşir. İlçenin en yüksek dağı 2265 m yüksekliğindeki tarti (terazın), 2100 m yüksekliğindeki Tünek (aval) dağıdır.

Eruh’un kuzeyinde bulunan Tarti (terazın) dağında Terazın ve Çirav, Cevizlik vadisinde geri ve kısa çeşme yaylaları
mevcut olup, bu yaylalar hayvancılık açısından büyük önem arz etmektedir.

Görendoruk köyü Mir suyu kaynağından çıkıp, Bilgili köyü Mergi mezrası yakınlarında Zorava çayı ile birleşen Şikefta çayı da Botan ırmağına akmaktadır. Özellikle yaz aylarında debisi düşüktür.

Siirt ile Şırnak illerini birbirine bağlayan anayolun (98 km) ortasında yer alan Eruh ilçesi; doğusu Şırnak, batısı Siirt
illeri, kuzeyi Pervari, güneyi Güçlükonak ilçeleri ile çevrilidir.

Eruh ilçe merkezinin nüfusu 10.720, köyleri ile birlikte toplam nüfusu 20.257’dır. İlçe il merkezine 53 km uzaklıkta olup, rakımı 1.125 m. Yüzölçümü 1.215 km2’dir.

İlçeye bağlı Kuşdalı köyü, Tatlıpınar mezrası yakınındaki kaynaktan çıkan Zorava çayı; Siirt il merkezine bağlı Sağlarca köyü sınırlarında bulunan botan köprüsünde, Botan ırmağı ile birleşir.

Eruh’ un kuruluş tarihi kesin olarak bilinmemekle birlikte MÖ 1000 yılların dan itibaren Urartu, daha sonra Med, Pers, Selçuklu ve İslam İmparatorlukları hakimiyetinde kalmış olup Yavuz Sultan Selim zamanında bölge ile birlikte Osmanlı topraklarına katılmıştır.

Siirt İli’nin en eski ilçelerinden biri olduğu Hicri 1288, Miladi 1872 tarihli Diyarbekir Salnamesi’nde (yıllıkta)
Siirt Sancağı’na bağlı 4 kaza arasında Eruh Kazasıda sayılmaktadır.

Zilan, Dergül ve Pervari adlarında 3 nahiyenin bağlı olduğu, Hicri 1315, Miladi 1899 tarihli Bitlis Salnamesi’nde; Eruh’un Siirt Sancağı’na bağlı bir kaza olduğu belirtilmekte ve Dergül, Lodi ve Fındık adlarında 3 nahiyesinin bulunduğu kaydedilmektedir.

Her iki tarih arasında Pervari Nahiyesi’nin Eruh’tan ayrılarak ayrı bir ilçe haline geldiği anlaşılmaktadır.

Cumhuriyetin kuruluşu ile birlikte il olan Siirt İli’ne bağlı ilçe statüsüne kavuşturulmuştur.

İlçede Dudiran, Garisan ve Soran adlı üç aşiret vardır.

Eruh Köylerinin Eski Ve Yeni Adları

ÇİMENCİK – Tilê

ÇIRPILI – Misêfra

ÇİZMELİ – Nivilla

DADAKLI – Nit

DAĞDÜŞÜ – Serxete

DALKORUR – Kanıka

DEMİREMEK – Dirişkahaci

DİKBOĞAZ – Reşêne

DÖNERDÖVER – Bukat

EKİNYOLU – Guveşil

ERENKAYA – Şixşehveli

GARİSA’NE – Hebeş

GARİSA’NE – Emuşahin

GEDİKAŞAR – Ers

GELENKARDEŞ – Şaşmilina

GÖLGELİKONAK – Hılêluka

GÖNÜLALDI – Emtih

ORMANARDI – Girdara

OTAKLI – Şêrka

OYMAKILIÇ – Bereşa

ÖZLÜPELİT – Hesinka

PAYAMLI – Dêrawit

SALKIMBAĞLAR – Bédar

SAVAŞ – Diyê

TÜNEKPINAR – Awal

UFAÇA – İfaça

ÜZÜMLÜK – Parês

YANILMAZ – Torik

YEDİYAPRAK – Hergulê

YELKESEN – Basıxrê

YERLİÇOBAN – Kuşê

YEŞİLÖREN – Ginyanis

YOKUŞLU – Meylana

AKDİKEN – Selpene

AKMEŞE – Dirişkaeruh

BAĞGÖZE – Eynê

BALLIKAVAK – Lodê

BAYIRYÜZÜ – Rêjnav

BAYRAMLI – Terhem

BİLGİLİ – Eskieruh

BİNGÖL – Bênguf

BOZATLI – Basnê

BOSKUŞ – Baluka

BÖLÜKLÜ – Kezeruk

BUDAMIŞ – Spendika

CİNTEPE – Buzukra

ÇAĞBAŞI – Tirim

ÇELTİKSUYU – Girhiseyni

ÇETİNKOL – Kêver

GÖRENDORUK – Memiran

GÜLBORNU – Şişil

KARADAYILAR – İsxasa

KAŞIKYAYLA – Zovanya

KAVAKGÖLÜ – Rexêne

KAVAKÖZÜ – Tanzıh

KEKLİKTEPE – Xalıdyê

41 KEMERLİ – Qêvix

KILIÇKAYA – Dêvkê

KÖRÜKLÜKAYA – Nıhkê

KUŞDALI – Şavura

NARLİDERE – Bilcüna

Kaynaklar:

-eruh.gov.tr.

-www.eruhder.com.

-Eruh / Wikipedia.

-Hayat Ansiklopedisi, Eruh, 1996

Bernamegeh Türkçe / bernamegeh@gmail.com

AYRICA BAKIN

Can Coşkun Kimdir Hayatı

Muhabir, editör, rejisör, spiker ve yapımcı Can Coşkun, 1989 senesinde Mersin’de dünyaya geldi. İlk, orta …

error: LÜTFEN KOPYALAMAYIN OKUYUN!