Oktay Altun / Hawar Dergisinin Yazarları ve Kürt Edebiyatındaki Yerleri
Hesen Hişyar (1907 – 1985)
Tarihçi, şair ve yazar Hesen Hişyar ( Serdî ), 1907 yılında Diyarbakır’ın Hênê ( Hani ) ile Lice arasında kalan Serdê köyünde dünyaya gelmiştir.1
1920 yılında Kürt örgütlenmesiyle tanışan Hişyar, İhsan Nuri Paşa ile de Diyarbakır’ın Hani ve Lice ilçelerinde iletişimi olmuştur. 1925’te Şeyh Said İsyanı’nda yer alır. İsyanın ardından Hesen Hişyar yaralı olarak yakalanır ve yargılanır, idam cezası alır; fakat yaşının küçüklüğü sebebiyle cezası 15 yıla indirilir.
Birkaç yıl da Niğde’ye sürgüne gönderilen Hişyar 1928’deki genel aftan sonra Diyarbakır’a döner ve Kulp tapusunda yönetici olarak görev yapar.
Ağrı İsyanı sırasında Hesen Hişyar isyana katılır, isyanın bastırılması sonrası İhsan Nuri paşa ile birlikte İran’a geçer, oradan da 1934’te Suriye’ye geçen Hişyar, Xoybûn Partisi üyesi olur.
Hişyar, Kürt folkloru, kültürü ve dili üzerine çalışmalarda bulunmakta, Hawar, Ronahî ve Çiya dergilerinde yazı ve şiirlerini yayınlamaktadır. Kürt Yardımlaşma ve Bilim Derneği 1956 yılında Hesen Hişyan ve bazı Kürt aydınları tarafından kurulmuştur.
Dernek; Nuri Dersimi’nin “ Dersim Tarihi “, “ Kaçakçılar Yoluyla “ve “ Jenosid “ isimli kitapları Kürtçeye çevirmiştir. Sonrasında Nuri Dersimi ve Rewşen Bedirxan ile birlikte “ Wijdan ( Vicdan ) “ isimli bir gazete çıkarmıştır.
1966 yılında ise Hişyar, “ Agahi “ dergisini çıkarmıştır.2 Bu dergi 19 sayı yayımlanmıştır.
Hesen Hişyar, 14 Eylül 1985 tarihinde Hakk’ın rahmetine kavuşmuş, Kamışlı yakınlarındaki Dugir Mezarlığında defnedilmiştir.
Hesen Hişyar’ın Eserleri:
1. Gördüklerim ve Hatıralarım ( 1907 – 1985 ), Amiral Basımevi, Beyrut, 1993
2. Agahî ( Haber ) dergisinin 19. sayısı
3. Kürt Tarihi ( 5 cilt ): MÖ 8000’den 19. yy a kadar.
4. Gördüklerim ve Hatıralarım 1914 – 1983 ( 5 cilt )
5. Şiir Diwanı
6. Zerdeşt, Newroz Buda ve Konfiçyus
7. Vatan Çalışmalarının Felsefesi
8. Zagros ve Zara Arasındaki Çığlık ve Şikayet
9. Erûda Kurdî ( ? )
10. Beyaz Elbise ve Karanlık El
11. Kadri Bey Röportajının Çevirisi
12. Irak Devrimine Verilen On Röportaj
13. Ararat ve Şeyh Said Devrimi. 3
Yukarıdaki eserlerden sadece ilk ikisi Hesen Hişyar’ın yayınlanmış eseridir.
Kaynaklar:
1- Reşan, Navdarên Kurd – Kurdish Notables – Kürt Ünlüleri, s. 160.
2- Çetin, Hawar Dergisi ve Kürt Dili Üzerindeki Etkisi, s.72, 73.
3- Çetin, Hawar Dergisi ve Kürt Dili Üzerindeki Etkisi, s.73.
Bernamegeh Türkçe
UYARI: Yazıların izinsiz kopyalanması ve Web Sitelerinde yayınlanması kesinlikle yasaktır. Hakkınızda yasal işlemlerin başlatılabileceğini lütfen unutmayın!
