Türkiye’de Lazca üzerine çalışmalar yapan kişilerden biri olan Aliefendizade Ali Faik Efendi veya Hopalı Faik Efendi 1 Temmuz 1852 tarihinde Artvin’e bağlı Hopa’da dünyaya geldi.
Hopalı Faik Efendi ile ilgili edinilen bilgilerin ilk elden kaynağı Nananena adlı Lazca ders kitabıdır.
Doğduğu yer nedeniyle “Hopalı” olarak anıldı.
1852 yılında Hopa ilçesinde Laz bir ailenin altı çocuğundan en büyüğü olarak dünyaya geldi.
Babası Hacı Mustafa Efendi Pazar’da kaymakam vekilliği ve müftülük görevlerinde bulundu.
Babası Batum’da Liva İdare Meclisinde görevli iken, 1876’da vefat etmiştir. Mezarı Batum’dadır.
Annesi Havva Hanım ise Hopa-Başköy kökenli Bıyıklıoğlu sülalesindendir.
Ali Faik Efendi hukuk tahsili aldıktan sonra, 1873 yılında tahrirat katipliğine başladı.
1899’da aşar memurluğu yaptı.
1900 ve 1904 tarihleri arasında Hopa Mahkeme-i Şer’iyesi’nde başkatiplik görevini yürüttü.
1910 yılında Dilbilimci Nikolay Marr’ın aktardığı bilgilere göre Faik Efendi Lazcanın yazılı bir dil haline getirilmesine yönelik Türkiye’de ilk çalışmaları yapan kişidir.
Fakat bu dönemde Laz alfabesini oluşturmaya çalıştığı için II. Abdülhamit döneminde baskı gördü, hapse atıldı, tüm çalışmaları ve kitapları yakıldı.
Ne var ki Marr aktardığı bilgilerde, Faik Efendi’nin alfabesinin içeriği hakkında bilgi vermemiştir.
Faik Efendi’nin baskı görmesi ve 1904 yılında Erkan-ı Harbiye’de yargılanması, II. Abdülhamid döneminde muhalif harekete katılması, İttihat ve Terakki Partisi içinde görev almasıyla ilgili başka kaynaklardan çeşitli bilgiler aktarılmıştır.
Faik Efendi’nin İttihat ve Terakki Partisi’nin iktidara geldiği 1908 yılında serbest bırakıldığı düşünülmektedir.
Jön Türklerin Lazistan Sancağına yayılmasıyla başlayan kısa ömürlü otonomist ulusal harekette yer aldığı kimi kaynaklarda yazılmıştır.
1911 yılındaki bir kayda göre, hapisten çıktıktan sonra dava vekilliği görevinde bulundu.
Faik Efendi, Birinci Dünya Savaşı’nda Hopa’nın Rus işgaline uğrayacağının kesinleşmesi üzerine Hopa’yı terkederek Trabzon’a gitti.
Daha sonra Ünye’ye yerleşti.
Ayşe Sıdıka Hanım ile yaşamını birleştiren Faik Efendi, 5’i erkek 1’i kız olmak üzere altı çocuk babasıydı.
Hopalı Faik Efendi, 24 Aralık 1915’te Ünye’de yaşamını yitirdi.
Faik Efendi’nin oluşturmaya çalıştığı Laz alfabesi ise 1920 tarihinde İskender Chitaşi tarafından oluşturulmuştur.
