Hutular, Burundi ve Ruanda’da yaşayamını sürdüren Bantulardan bir halktır.
Ruanda nüfusunun %84’ü ve Burundi nüfusunun %85’ini Hutular oluşturmaktadır.
Kimi araştırmacılar, Hutuları tam anlamıyla bir etnik grup olarak değerlendirmezken kimileride onların apayrı bir etnik kimliğe sahip olduklarını belirtir.
Her ne kadar Hutuların bölgedeki diğer etnik gruplar ile, bilhassa da Tutsiler ile arasında belirgin bir dilsel, fizikî ya da kültürel fark olmadığı iddia edilse de bu pek gerçeği yansıtmamaktadır.
Tarihi bakımdan bu gruplar boy ortalaması ve fiziki görünüm bakımından birbirlerinden çok farklı yapılardadır.
Kimi araştırmacılara göre bu grupların oluşumunda Belçikalı kolonicilerin rolü kayda değerdir.
Hutular, Afrika’nın Büyük Göller Bölgesi’ne 2. yüzyıl dolaylarında gelmiş ve Twaların yerini alarak 15. yüzyıla kadar bir dizi küçük krallık ile bölgede egemenlik kurmuşlardır.
Bu dönemde yani 15. yüzyıl dolaylarında Tutsilerin Etiyopya tarafından bölgeye geldikleri ve Hutuları yendikleri belirtilmektedir; fakat bu düşünceler tartışmaya açıktır.
1950 yıllarındaki kolonyal dönemin sonuna kadar Tutsi monarşisi etkisini sürdürmüştür.
Kolonyal dönemin sonunda, Tutsi monarşisi kısa zamanda ortadan kalkmıştır ve bölge 1962 yılında Ruanda ve Burundi olarak ikiye bölünmüştür.
Bununla beraber Tutsiler Burundi’de egemen taraf olarak varlığını sürdürürken, Ruanda’da 1994’e kadar Hutular daha etkin taraf konumuna gelmiştirler.
Günümüzde sayılarının tahminen 5 ya da 5,9 milyon civarında olduğu bilinmektedir.
Ruanda Soykırımı
Ruanda Soykırımı, Ruanda’da 1994 yılında yaklaşık yüz gün içinde 800.000 Tutsi ve ılımlı Hutu’nun, aşırı uç Hutular (Interahamwe) tarafından katledilmesidir.
Katliam, Tutsi destekli isyancı Ruanda Vatansever Cephesi lideri Paul Kagame’ye bağlı güçlerce, Hutu ağırlıklı hükûmetin düşürülmesi ile son buldu.
Ardından yönetimden güç alan Tutsilerin öç bahanesiyle saldırması sonucu yüzbinlerce Hutu, komşu Zaire’ye (Kongo Cumhuriyetine) sığındı.
Fransa, soykırımı gerçekleştiren Hutu hükümetinin o dönem içerisinde en yakın dostu ve destekçisi olması sebebiyle Ruanda Soykırımı’ndan en fazla sorumlu tutulan ülkedir.
Bütün politik ve ekonomik yardımlara rağmen Ruanda, yaşanan soykırımın şokunu üzerinden atamamıştır.
Ülkenin yakınında meydana gelen Kongo savaşları nedeniyle ülkede ekonomik ve sosyal açıdan istenen ilerleme ve gelişme sağlanamamıştır.
1999’da katliamın ardından yapılan ilk seçim de politik istikrar sağlanamamıştır.
31 Mart 2005’te, Interahamwe’nın ardından kurulan Demokratik ve Özgürlükçü Ruanda Güçleri (FDLR), soykırımı kınayarak iç savaşa son verdiğini deklare etmiştir.
Bernamegeh Türkçe