MAHMUT BAKSİ

MAHMUT BAKSİ KİMDİR

Kürt yazar ve gazeteci Mahmut Baksi 1944 yılında Batman’ın Hezo (Kozluk) ilçesine bağlı Suphi köyünde dünyaya geldi.

Dicle Öğretmen Okulu’nu bitiremeden okulu terk etmek zorunda kaldı. 

Gazeteciliğe 1967 senesinde “Batman Gazetesi”nde başladı. 

1968 senesinde Türkiye İşçi Partisi (TİP) Batman ilçe başkanlığına getirildi.

Aynı yıl içerisinde DİSK’te aktif olarak sendikacılık yapmaya başladı. 

1969 senesinde “Mezra Botan” adlı ilk romanını yayınladı.

Bir yıl sonra, bir yazısı nedeniyle 7,5 sene hapis cezasına mahkum edilen Türk komünist Şadi Akkılıç’la ilgili “Şadi Akkılıç Davası” adlı kitabı yayınlandı. 

Kaleme aldığı her iki kitap da yasaklandı. 

1970’lerin başında politik faaliyetleri nedeniyle 15 yıl hapis cezası adı.

Bu cezalar nedeniyle yurtdışına gitmek zorunda kaldı.

Baksi, 22 yıl süresince İsveç gazetesi “Aftonbladet”te gazetecilik ve köşe yazarlığı yaptı. 

İsveç’teki birçok gazete ve dergide haber ve röportajları çıktı, köşe yazarlığı yaptı.

İsveç televizyonları için çocuk programları hazırladı. 

Mahmut Baksi, 56 yıllık ömrüne 22 kitap sığdırdı.

Kitapları başta Avrupa dilleri dahil olmak üzere 10 farklı dile çevrildi. 

1978 senesinde “Zarokên Îhsan” adlı kitabı İsveç’te Kürtçe olarak Kültür Bakanlığının işbirliği ve desteğiyle yayınlandı. 

Kitap daha sonra İsveç okullarında Kürtçe eğitim gören Kürt çocukları için okutulmaya başlandı. 

Kitap Kuzey Kürtleri içinde Kürtçe ve latin alfabesiyle yayınlanan ilk çocuk kitabıdır.

İsveç Kültür Bakanlığı desteğiyle bir sene sonra “Keça Kurd Zozan” adlı romanı Kürtçe yayınlandı.

Kitap, İsveççeye çevrildi ve üç bölüm halinde İsveç televizyonlarında çizgi film olarak yayınlandı.

Bu, Kürt yayıncılık tarihinde yapılan ilk çizgi filmdir. 

Bu film, 1986 senesinde Kürtçe’nin Kurmanci ve Sorani lehçelerinde yayın yapan televizyonlarda gösterildi.

1984 senesinde “Hêlîn” adlı Kürtçe romanı yayınlandı.

Roman birçok uluslararası ödüle layık görüldü. 

Bazı eleştirmenler, bu romanı ilk ‘Modern Kürt Romanı’ olarak nitelendirdi.

1988 senesinde “Lawkê Xerzî” ve “Gundikê Dono” adlı Kürtçe romanları okuyucu ile buluştu. 

Baksi, Kürtçe kitapların yanı sıra çok sayıda Türkçe kitapta yayınladı.

Mahmut Baksi’yi anarken, üzerinde durulması gereken en temel özelliklerinden biri Kürtçe edebiyata katkısıdır. 

Son romanı “Serhildana Mala Eliyê Unis” böyle bir mirasın ürünüdür. 

Baksi, 19 Aralık 2000 tarihinde 25 yıl boyunca yaşadığı İsveç’in başkenti Stockholm’de böbrek yetmezliğinden dolayı vefat etti.

Vasiyeti üzerine 4 Ocak 2001 günü Diyarbakır’da toprağa verildi. 

On binlerce kişi Baksi’yi son yolculuğuna uğurladı. 

Vasiyeti üzerine bütün arşivini Stockholm Kürt Enstitüsü’ne bağışladı.

Eserleri:

-Mezra Botan (1969)
-Sadi Akkılıç Davası (1970)
-Zarokên Îhsan (İhsan’ın Çocukları) (1978)
-Hêlîn (Yuva) (1984)
-Gundikê Dono (Dono’nun Köyü) (1988)
-Serhildana Mala Eliyê Ûnis (2001)
-Kürt Gözüyle Yılmaz Güney
-Video Gelin
-Roma Yürüyüşü (İstanbul 2000)
-Kürdistan Tarihinde Kamışlı Katliamı (12 Aralık 1980)
-Teyre Baz ya da Bir Kürt İşadamı Hüseyin Baybaşin
-Her Kuş Kendi Sürüsüyle Uçar
-Şivan’ın Sevdası

Bernamegeh Türkçe / bernamegeh@gmail.com

AYRICA BAKIN

Suat Ülhan Kimdir Hayatı

Tiyatro, sinema ve dizi oyuncusu Suat Ülhan, 16 Nisan 1949 tarihinde İstanbul’da dünyaya geldi. Oyunculuğa …

error: LÜTFEN KOPYALAMAYIN OKUYUN!