Malaya-Polinezya dilleri, çoğunlukla Güneydoğu Asya ve Pasifiklerde konuşulan ve Avustronezya dillerine ait bir dil ailesidir.
Yaklaşık olarak toplam 385.5 milyon tarafından konuşulmaktadır. En yaygın konuşulan diller Malayca, Endonezce, Tagalogca, Cavaca ve Malgaşça’dır.
Malayo-Polinezya ailesinin birçok dili , bölgenin batı kısmı Hinduizm , Budizm ve daha sonra İslam’ın kalesi olduğundan, Sanskritçe ve Arapça’nın güçlü etkisini gösterir.
Malayo-Polinezya dillerinin iki morfolojik özelliği , yeni kelimeler oluşturmak için bir ekleme ve tekrarlama sistemidir ( wiki-wiki gibi bir kelimenin tamamının veya bir kısmının tekrarı ).
Diğer Austronesian dilleri gibi, küçük fonemik envanterleri vardır; bu nedenle bir metnin az sayıda ama sık sesi vardır.
Çoğunluk ayrıca ünsüz kümelerden yoksundur.
Çoğunun ayrıca yalnızca küçük bir sesli harfleri vardır, beşi ortak bir sayıdır.
Tüm büyük ve resmi Avusturya dilleri, Malayo-Polinezya alt grubuna aittir. Beş milyondan fazla kişinin konuştuğu Malayo-Polinezya dilleri şunlardır:
Endonezya dili , Cava dili , Sundan dili , Tagalog dili , Madagaskar dili , Malay dili, Cebuano dili , Madure dili dili , Ilocano dili , Hiligaynon dili ve Minangkabau dili.
Geriye kalan 1.000’den fazla dil arasında, birçoğu ulusal/resmi dil statüsüne sahiptir, örneğin Tonganca , Samoaca , Māori , Gilbertese , Fijian ,Hawaii , Palauan ve Chamorro.
Terminoloji:
“Malayo-Polinezya” terimi ilk olarak 1841’de Franz Bopp tarafından bir bütün olarak Austronesian dil ailesinin adı olarak ve 20. yüzyılın ortalarına kadar (“Austronesian” teriminin Wilhelm Schmidt tarafından 1906’da tanıtılmasından sonra) icat edildi.
“Malayo-Polinezya” ve “Austronezya” eşanlamlı olarak kullanılmıştır. Tayvan dışındaki tüm Austronesian dillerini içeren alt grubu ifade eden “Malayo-Polinezya” nın mevcut kullanımı 1970’lerde tanıtıldı ve sonunda Austronesian çalışmalarında standart terminoloji haline geldi.
Malayo-Polinezce, çok sayıda küçük yerel dil kümesinden oluşur; tek istisna, evrensel olarak kabul edilen tek büyük grup olan Oceanic’tir ; ana dili Proto-Oceanic, yapısının tüm yönleriyle (fonoloji, sözlük, morfoloji ve sözdizimi) yeniden yapılandırılmıştır. Malayo-Polinezya içindeki diğer tüm büyük gruplar tartışmalıdır.
Malayo-Polinezya dillerinin iç alt gruplandırılması için en etkili öneri, iki ana kola, yani bir bölünmeyi savunan birkaç makale sunan Robert Blust tarafından yapıldı.
Orta-Doğu Malayo-Polinezya, genetik bir alt grup olarak geçerliliğine karşı bazı itirazlar yapılmasına rağmen, geniş çapta bir alt grup olarak kabul edilmektedir.
Öte yandan, Batı Malayo-Polinezya dili artık genel olarak (Blust’un kendisi de dahil olmak üzere) genetik ilgisi olmayan bir şemsiye terim olarak kabul ediliyor.
Orta-Doğu Malayo-Polinezya hipotezi dikkate alındığında , Malayo-Polinezya dilleri aşağıdaki alt gruplara ayrılabilir (daha büyük alt gruplar için öneriler aşağıda verilmiştir):
1-Filipin (tartışmalı)
-Batanik diller
-Kuzey Luzon
-Merkez Luzon
-Kuzey Mindoro
-Büyük Orta Filipin
-Kalamyan
-Güney Mindanao (Bilic dilleri olarak da bilinir)
-Sangiriç
-Minahasan
-Umiray Dumaget
-Manide–Alabat
-Ati
-Klata
2-Sama – Bajaw
3-Kuzey Borneo
-Kuzeydoğu Sabahan
-Güneybatı Sabahan
-Kuzey Sarawak
4-Kayan – Murik
5-Kara Dayak
6-Barito ( Magaşça dahil )
7-Moken–Moklen
8-Malayo-Chamic
9-Kuzeybatı Sumatra – Bariyer Adaları (muhtemelen Enggano dili dahil )
10-Rejang
11-Lampung-Komering
12-Sundan dili
13-Cava
14-Madurese
15-Bali-Sasak-Sumbawa
16-Celebic
17-Güney Sulawesi
18-Palau dili
19-Çamorro dili
20-Orta-Doğu Malayo-Polinezya
-Orta Malayo-Polinezya (şüpheli)
-Sumba – Flores
-Flores – Lembata
-Selaru
-Kei – Tanimbar
-Aru
-Merkez Maluku
-Timorca (Timor-Babar dilleri olarak da bilinir)
-Kowiai
-Teor-Kur
21-Doğu Malayo-Polinezya (şüpheli)
-Güney Halmahera–Batı Yeni Gine
-Oceanic (yaklaşık 450 dil)
