Mehdi Zana, 1940 senesinde Diyarbakır’ın Silvan ilçesinde doğdu.
Liseyi bitirmeden Silvan’da terzi olarak çalışmaya başladı.
Önce Mustafa Aydınak’ın yanında çırak olarak işe başladı. Bir yıl sonra Tevfik Dabakoğlu’nun terzihanesinde çalıştı.
Çalıştığı bir diğer atölye, dönemin bilinen Kürt şahsiyetlerinden Niyazi Tatlıcı’ya aitti. Terzi atölyesi, dönemin siyasi aktivistleri tarafından bir tür “okul” olarak tanımlanıyordu.
Zana, Bekle Diyarbakır isimli anı kitabında, siyasi bilinçlenmesinde terzihanenin rolü ve önemini anlatmıştır.
Mehdi Zana, kimliğinde yazılı soy ismi olan “Bilici”yi, “Zana” ile değiştirdi.
1963 yılında Türkiye İşçi Partisi’ne (TİP) ve Devrimci Doğu Kültür Ocakları’na üye oldu. TİP Silvan ilçe Başkanı oldu.
Bu andan itibaren hayatı uzun hapis dönemleri ile belirlendi.
Ağustos 1977’de Diyarbakır belediye başkanlığına adaylığını kamuoyuna duyurdu.
1978’de Diyarbakır’dan belediye başkanı seçilen Mehdi Zana, askeri darbesine kadar bu görevde kaldı.
12 Eylül 1980 askeri darbesinde tutuklandı. Diyarbakır, Aydın, Afyon ve Eskişehir cezaevlerinde tutuklu olarak kaldı.
Siyasi faaliyetleri nedeniyle tekrar tekrar tutuklandı ve hapsedildi.
Sonuç olarak Mehdi Zana, 1967, 1971’den 1974’e, 1980’den 1991’e ve 1994’ten 1995’e bir buçuk yıl olmak üzere 16 yılını parmaklıklar ardında geçirdi.
Yaklaşık sekiz sene İsveç’te yaşadı.
15 Ekim 2004 tarihinde Türkiye’ye döndü. Türkiye’ye döndüğünde hakkında açılmış davalar nedeniyle gözaltına alındıysa da daha sonra serbest bırakıldı.
Mehdi Zana, 1975’ten beri politikacı Leyla Zana ile evlidir ve çiftin iki çocuğu var.
Eski Demokrasi Partisi (DEP) Milletvekili Şükran Zana ise kız kardeşidir.
Eserleri:
-Zelal Yeniden Doğuş, 1996
-Sevgili Leyla-Uzun Bir Sürgündü O Gece, Anı, 1995
-Vahşetin Günlüğü – Diyarbakır Zindanlarından, 1992
-Bekle Diyarbakır, 1991
-Çarşıya Siliva, 2002
-Evîna Dilê Min, 1993
-Parastina Min, 2004
-Ay Dayê, 2005
-Me Helal Bikin, 2000
Bernamegeh Türkçe / bernamegeh@gmail.com
