Amasya’daki Oluz Höyük kazılarında Med Krallığı dönemine ait olduğu belirlenen yaklaşık 2 bin 600 yıllık eserler bulundu.
Yunanlılar Medlerin yaşadığı bölgeye Medya adını vermişlerdir. Medler ilk kez Asur kralı III. Salmaneser’in dönemindeki (MÖ 858-824) yazılarda “Mada” adı ile kaydedilmişlerdir.
Medler’in şu anki adı Antik Yunan dilindeki Mêdos’tan (Μῆδος) gelmektedir. Asuriler “Medyan ülkesi”, Kurmada, Mata veya Manda olarak kendilerinden bahsederken, Babilliler onları Ummān-manda olarak adlandırdılar. Asur metinlerinde Medlerden ilk defa, III. Şalmaneser’in (MÖ 858-824) Namri’yi işgal ettiği MÖ 834 yılına atıfta bulunulur.
Oluz Höyük Gözlek Köyü’nün 2 km kuzeybatısında, Toklucak (eski Oluz) köyünün ise yaklaşık 5 km doğusunda bulunur ve Amasya-Çorum karayolunun 3 km güneyinde yer almaktadır.
İHA’nın haberine göre, Prof. Dr. Dönmez, 16 yıldır süren kazılarda Oluz Höyük’ün 4. tabakasında M.Ö. 600 ve 550 yılları arasını kapsayan Geç Frig dönemi olarak nitelendirdikleri mimari katmandaki çalışmanın bu yılki sonuçlarını değerlendirdi.
İstanbul Üniversitesi Arkeoloji Bölümü Öğretim Üyesi Prof. Dr. Dönmez, “Medlere ait çanak, çömlek bulgular, bezemeli bir tunç levha ve bronz ok ucu bulduk. Bunlar Oluz Höyük’teki Med varlığını ve Anadolu’daki Medlere ait arkeolojik bulguların varlığını kanıtlamış oldu” diye konuştu.
Med Krallığı’nın M.Ö. 590 yılında Anadolu’yu Kızılırmak’a değin ele geçirip 40 yıl hüküm sürerken bu krallığa atfedilen herhangi bir bulguyla bugüne kadar karşılaşılmadığını hatırlatan Şevket Dönmez, “Özellikle Herodot’un sayfalarca bahsettiği, 6 kabilesinin bulunduğunu bildirdiği Medlerle ilgili Anadolu’daki bulguların azlığı da bugüne kadar hep arkeologları şaşırtmıştı” şeklinde konuştu.
2 bin 500 yıllık Pers yolu, Anadolu’da ilk defa bulunan ateşgede ve çok sütunlu ibadethane gibi dinsel kompleksle karşılaştıkları kazıların heyecan verici sonuçları olduğunu vurgulayan Dönmez, kazı projesine izin ve destek veren Kültür Varlıkları ve Müzeler Genel Müdürlüğü ile katkı sağlayan Türk Tarih Kurumu, Amasya Valiliği ve Amasya Belediyesi’ne teşekkür etti. (İHA)
Medlerin, Kürtlerin atalarından olduğu konusunda başta erken dönem olmak üzere birçok dönemde tarihçiler ve seyyahlar arasında fikirler vardır. Medler ve Kürtler arasındaki bağı ilk gösteren tarihi belge, Kâr-nâme’de yer almaktadır, I. Erdeşîr’i Papakan (MÖ. 242) Kürtlere karşı verdiği savaşta, Kürt Med kralı diye bahsetmektedir.
Nitekim Orta Çağ dönem kaynaklarında (Hicri 5. yüzyıl) yaşamış olan Ermeni tarihçi Heyton (Hethum) şöyle der: ”Sonunda Araplar Mısır’ın yönetimini kaybettiler; ve Medler; “Ki onlara Kürtler deniliyordu.” Mısır’a egemen oldular denilmektedir.
Bernamegeh Türkçe