Pamirler, Doğu Tacikistan’ın Dağlık Badahşan Özerk Bölgesi, Kuzeydoğu Afganistan’ın Bedahşan Vilayeti, ve Çin’deki Sincan Uygur Özerk Bölgesi’ne bağlı Taşkurgan Tacik Özerk İlçesi’nin yerli bir halkı olarak bilinmektedirler.
Pamirler, Hint-Avrupa dil ailesinin İran dil öbeğine ait Doğu İran grubunun bir dalı olan Pamir dillerini konuşmaktadırlar.
Pamirler; Afganistan’daki Bedahşan’ı, Çin’deki Taşkurgan Tacik Özerk İlçesi’ni ve Afganistan ile Pakistan’daki Vahan dilini konuşanlarının yaşadığı bölgeleri içine alan bir alanda yer alırlar.
Pamir dillerinde Pamirler, kendilerini Pamiri veya Bedahşani olarak isimlendirirler.
“Bedahşani”, Pamirlerin yaşadığı tarihi Bedahşan bölgesine yönelik bir atıftır.
Çin’de yaşayan Pamirler asimile edildikleri için iletişim dili olarak Uygurca ve Çinceyi kullanmaktadırlar.
Pamirler, Afganistan’da Dari ve daha az ölçüde ise Peştucayı konuşmaktadırlar.
Pamirler, Tacik olmamalarına rağmen, Çin’de yaşayan Pamirler resmen Tacik olarak sınıflandırılmaktadırlar.
Afganistan’da ise etnik Pamirler olarak bilinmektedirler.
Afganistan İslam Cumhuriyeti Milli Marşı’nda Pamirler, “Pāmiryān” şeklinde Afganistan’ın etnik gruplarından biri olarak yer alır.
Pakistan’daki Vahan Pamirleri, Hunza İlçesi’nin Gocal Alt Bölümü, Yukarı Çitral’in Brogil Vadisi’nde ve Gizer İlçesi’ndeki Kurumbar Vadisi’nde ikamet etmektedirler.
Pamir Dağları, Orta Asya’da Tacikistan-Çin, Sincan Uygur Özerk Bölgesi sınırında yer alan, lalenin ana vatanı olarak anılan ve Himalaya Dağları’nın kuzey silsilelerini oluşturan sıradağlardır.
Pamirlerin yaşadıkları Coğrafya engebeli ve çetindir.
Pamirler kendilerine özgü giyim tarzlarına sahiptirler.
Kendi içlerindeki topluluklar arasında bile giyim kuşam farklılıkları göze çarpar.
Özellikle zengin şapka tarzları ile dikkat çekmektedirler.
Bu nedenle sadece bir insanın giydiği şapkaya bile bakarak bu insanın hangi yerleşim veya topluluğa mensup olduğunun ayrımına varmak mümkündür.
Bugünkü Pamiriler ağırlıklı olarak Nizāri İsmaili Şii’dir ve bir kısmı Ağa Han’ı takip ederler.
Sayıları birkaç bini geçmeyen Sünni Pamiriler de var.
Bu Pamirilerin ataları 19. yüzyılda Sünni İslam’a geçmişlerdir.
Bazı Önemli Pamir Şahsiyetler:
-Oleg Fesov, müzisyen ve aktör
-Davlat Khudonazarov, yönetmen
-Muboraksho Mirzoshoyev, müzisyen
-Daler Nazarov, müzisyen ve aktör
-Abusaid Shokhumorov, tarihçi ve filozof
Kaynaklar:
1-Russian Census 2010: Population by ethnicity.
2-Akiner, Shirin (1986). Islamic Peoples of the Soviet Union. London: Kegan Paul International.
3-Islamic peoples of the Soviet Union, By Shirin Akiner.
4-West, Barbara A. (2010). Encyclopedia of the Peoples of Asia and Oceania. Infobase Publishing.
Bernamegeh Türkçe
UYARI: Yazıların izinsiz kopyalanması ve Web Sitelerinde yayınlanması kesinlikle yasaktır. Hakkınızda yasal işlemlerin
başlatılabileceğini lütfen unutmayın!
