Şaneder Mağarası, Kürdistan Federe Bölgesine bağlı Barzan Bölgesi’ndeki Bradost Dağı’nın yamaçlarında yer alıyor ve deniz seviyesinden yüksekliği 2 bin 200 metredir.
18 metre yükseklik, 40 metre uzunluk ve 27 metre genişliğe sahip olan mağara, Kürdistan Bölgesi ve Irak’ın en büyük mağarasıdır.
Cambridge Üniversitesi, Şaneder Mağarası’nda bulunan “kömürleşmiş parçalar” üzerinde laboratuvar araştırması yaptıktan sonra bu parçaları Soran Arkeoloji Bölümü’ne iade etti.
“Örnekler, Neandertallerin yemek pişirdiğini gösteriyor”
Neandertaller olarak bilinen Homo neanderthalensis türü günümüzden 440 bin yıl kadar önce evrimleşmiş, 40 bin ila 28 bin yıl kadar önceyse soyları tükenmiş bir insan (hominid) türüdür.
Neandertal insanının yemek pişirdiğini aktaran Soran Arkeoloji Direktörü Abdülvehap Süleyman, “Önceden, insanların göçebe bir yaşam sürdüğü, sadece avlandığı, yalnızca bulabildiği mevsimsel bitkilerle beslendiği ve eti çiğ tükettiği düşünülüyordu fakat kömürleşmiş veya karbonize olmuş bu örnekler Neandertal insanının yemek pişirdiğini gösteriyor” dedi.
Şaneder Mağarası’nın tarihi, Eski Taş Devri (Paleolitik Çağ) ve Milattan Önce (MÖ) 8 bin yıla kadar gidiyor. Bu mağaradaki kazı çalışmaları 71 yıldır sürüyor.
Kolombiya ve Cambridge Üniversitelerinden araştırmacılar, 2021’e kadar mağarayı 14 metre kadar kazıp buldukları örnekler üzerine araştırmalar yaptı.
Mağaradaki araştırmalarda, bundan 75 bin yıl öncesine uzanan bir tarih kaydedildi. Mağara, 2022’de de 120 santimetre daha kazılarak bundan 110 bin yıl öncesine ait tarih, kayıtlara geçirildi.
Ayrıca, Şaneder Mağarası’nda Neandertal Dönemi insanına ait 11 kalıntı bulundu.
Neandertallerin neslinin tükenmesi hakkında Rûdaw’a konuşan Cambridge Üniversitesi Arkeoloji Ekibi Başkanı Prof. Chris Hander, “Şaneder Mağarası, Neandertal insanının neslinin neden tükendiğinin açıklanmasına yardımcı oluyor. Genel düşünce, Neandertallerin bizden daha az başarılı olduğu yönünde” ifadelerini kullandı. (Rudaw)
Bernamegeh Türkçe