ŞEYH ABDÜLSELAM BARZANİ

ŞEYH ABDÜLSELAM BARZANİ KİMDİR

Celâl Temel

Şeyh Abdüsselam Barzani (1868- 1914) 

Barzan Aşireti’nin merkezi Barzan köyünde doğdu.

Nakşibendi Şeyhi Seyid Taha medresesinde eğitim gördü.

Babasının ölümünden sonra, 1903 yılında Barzan Aşireti ve tekkesinin başına geçti. (Aynı yıl, daha sonra Mela Mustafa olarak bilinecek en küçük kardeşi doğdu)

      Kısa zamanda hem dinî hem ulusal bir lider durumuna geldi. 20. yüzyılın ilk yıllarında, toprakların köylülere dağıtılması, sosyal alanda eşitlik sağlanması, sorunların çözümü için konseyler kurulması gibi pek çok reform girişimiyle dikkat çekti.

      Bir taraftan aşireti ve çevresinde reformları savunurken diğer taraftan Osmanlı zulmünden kurtulmanın yollarını aradı.

Çeşitli Kürd aşiretleriyle ilişkiler geliştirerek, Kürdlerin ulusal haklarıyla ilgili çalışmalara önderlik etti.   

      Başkanlığında, 1907 yılında, Brifkan köyünde Kadiri Tekkesinin lideri Şeyh Nur Muhammed Brifkani’nin evinde Kürd aşiret liderleriyle yaptığı toplantıdan sonra, Kürdleri taleplerini Osmanlı Hükümeti’ne bildirildi.

Taleplerde, Kürdçenin resmi dil olması, vergi yükünün azaltılması, eğitimin Kürdçe yapılması, mahkemelerde İslam şeriatının uygulanması, bölgeye Kürdçe bilen yöneticilerin atanması gibi hususlar vardı.

Fransız tarihçi ve gazeteci C. Cochera, “Şeyh Abdüsselam Barzani, ilk Kürd ulusal özgürlük hareketi manifestosunun sahibidir.” diyor.

      Padişah Abdülhamid talepleri reddedince, dağlara çekilerek orada mücadelesini sürdürmek zorunda kaldı.

Yıllar süren çatışmalardan sonra, onunla Osmanlı Devleti arasında kısmi bir antlaşma sağlandı, çatışmalar kesildi.

Ancak Süleyman Nazif’in 1913 yılında Musul’a vali olarak atanmasından sonra, Osmanlı Ordusu yine onun peşine düştü.       

Birinci Dünya Savaşı’nın başladığı sıralarda, bazı Ermeni ve Süryani yetkililerle, Kürd-Ermeni-Asuri toplumlarının bir federal yapı içinde bir devlet oluşturmaları için, Tiflis’te Rus yetkililerle görüşmeler yaptılar.

Görüşmelerden bir sonuç çıkmazken kendisini yakalamak üzere bölgeye bir ordu gönderildi.

       Urmiye yakınlarındaki Rajan Köyü’nde bulunan Şeyh Ubeydullah’ın torunu Seyid Taha’nın (Muhammed Sıdık’ın oğlu) yanına sığındı. 1914 yılı kışında, İran sınırında bir ihanetçi marifetiyle yakalandı; önce Van’a, sonra Musul’a götürüldü.

       Süleyman Nazif’in gerçekleştirdiği göstermelik bir yargılamadan sonra, 14 Aralık 1914 tarihinde, kardeşleri, 11 yaşındaki Mustafa Barzani ve 18 yaşındaki Şeyh Ahmet Barzani’nin gözleri önünde idam edildi. 

      (Bu sırada büyük Kürd Şairi Şeyh Rıza Talabani, Süleyman Nazif’le ilgili şu şiiri yazacaktır: Silêmanê Nazîf, li Musulê buye wali / Xwelî li serê wî walî/ û weyl li wî ahalî”)

Bernamegeh Türkçe

UYARI: Yazıların izinsiz kopyalanması ve Web Sitelerinde yayınlanması kesinlikle yasaktır. Hakkınızda yasal işlemlerin başlatılabileceğini lütfen unutmayın!

AYRICA BAKIN

Şahap Sayılgan Kimdir Hayatı

Oyuncu Şahap Sayılgan, 3 Mart 1966 tarihinde İzmir’de dünyaya geldi. Ankara Devlet Konservatuvarı, Tiyatro Yüksek …

error: LÜTFEN KOPYALAMAYIN OKUYUN!