Şeyh Edebali, Osmanlı Devleti’nin kuruluş yıllarında yaşamış bir İslam ilahiyatçısı ve din bilginidir.
Şeyh Edebali’nin nerede doğduğu üzerine çeşitli iddialar öne sürülmüştür.
Türkmenistan’ın Merv şehri, Kırşehir’in Mucur ilçesi veya Karaman’da dünyaya geldiği ile ilgili savlar bulunmaktadır.
Ahi teşkilatının Şeyhi, Osman Gazi’nin kayınbabası ve hocası, Râbi’a Bala Hâtun’un babasıdır.
Osmanlı Devleti’nin fikir babası olarak bilinmektedir.
Şeyh Edebali’nin 1206 yılında doğduğu tahmin edilmektedir.
3 çocuk babasıdır. Çocuklarının adı; Mahmud Paşa, Mehmed Paşa, Râbi’a Bala Hâtun’dur.
Osmanlı Beyliği kurulduktan sonra uzun bir süre Bilecik’te yaşamıştır.
Şeyh Edebali’nin yetiştirdiği müridi Dursun Fakih, Osmanlı Devletinin ilk kadısı olarak bilinmektedir.
İlk eğitimini Horasan erenlerinden biri olup, Bektaşi pîr ve dedesi olan Şeyh Necmeddin ez-Zâhidî’den almıştır.
Şam’a giderek dönemin ünlü alimlerinden dersler aldı. Tefsir, hadis ve İslam hukuku alanında uzmanlaştı.
Eskişehir yakınlarında o zamanki adıyla bilinen İtburnu köyünde yaşadı. Kendi yaptırdığı zaviyede öğrenciler yetiştirdi ve halkı aydınlattı.
Bilecik’te yaptırdığı dergahta, Osman Gazi’yi de pek çok kez konuk etti.
1326 yılında 120 yaşlarında Bilecik’te hayatını kaybetti ve dergâhının zikir odasına gömüldü.
Şeyh Edebali’nin adına Bilecik’te ve Eskişehir’de türbeler yapılmıştır.
Ölümünden bir ay sonra kızı, dört ay sonra da damadı Osman Gazi hayatını kaybetmiştir.
Bernamegeh Türkçe