Halil Turgut Özal 13 Ekim 1927 tarihinde Malatya’da dünyaya geldi.
Babası banka memuru Mehmet Sıddık Özal, Malatya’nın Çırmıktılı yani şimdiki adıyla Yeşilyurt ilçesinden Ünlüoğulları ailesindendir.
Annesi ise Tunceli Çemişgezekli, ilkokul öğretmeni, Kürt olan Hafize Hanım’dır.
4 yaşındayken ailesi Bilecik’in Söğüt ilçesine yerleşti.
İlköğrenim hayatına Söğüt ilçesinde başladı.
Babasının görevi sebebiyle sık sık il değiştirdi.
Özal, Ortaokulu Mardin’de tamamladı.
Mardin’de lise olmaması sebebiyle, Konya Lisesi’nde öğrenimine devam etti.
Bu dönem kardeşi Korkut Özal da ona eşlik etti.
Son olarak Kayseri Lisesi’nde liseyi bitirdi.
Özal, İstanbul Teknik Üniversitesi Elektrik Fakültesi’nde Elektrik Mühendisliği bölümünü burslu olarak okudu.
1950 senesinde bu bölümden mezun oldu.
Mühendislik yapmaya başladı ve ailesinin isteğiyle Ayhan İnal ile evlendi.
1952 yılında kısa süreli bir birliktelik yaşadıktan sonra ayrıldılar.
Daha sonra çalıştığı kurum olan Elektrik İşleri Etüt İdaresi Genel Müdürlüğünde sekreter olarak çalışan Semra Yeğinmen ile evlendi.
Evlendikten sonra Amerika’da Teksas Teknoloji Üniversitesi’ne ihtisas yapmaya gitti ve burada ekonomi alanında eğitim aldı.
Bu evliliğinden Ahmet (d. 1955), Zeynep (d. 1956) ve Efe (d. 1967) adında üç çocuk sahibi oldu.
1958 senesinde Planlama Komisyonu’nda sekretarya görevini yaptıktan sonra 1959 senesinde Ankara Ordonat Okulunda yedek subay oldu.
Askerlikten sonra Devlet Planlama Teşkilatının kuruluşunda görev yaptı.
1965 yılındaki seçimlerinden sonra Süleyman Demirel’in danışmanı olarak çalıştı.
1967 senesinde DPT Müsteşarı oldu.
1971 senesinden 1973 senesine kadar Dünya Bankası Sanayi Dairesinde danışman olarak görev yaptı.
Türkiye’ye döndükten sonra başta Sabancı Holding olmak üzere birçok sektörde yönetici olarak çalıştı.
Yapılan 1977 genel seçimlerinde Millî Selamet Partisinden İzmir milletvekili adayı oldu; fakat seçilemedi.
43. Hükümet döneminde Başbakanlık Müsteşarlığı ile DPT Müsteşar Vekilliği görevlerini sürdürdü.
Özal, o dönemin 24 Ocak Kararları’nı hazırladı.
12 Eylül 1980 askerî darbesinden sonra, bu politikaların yürütülmesi amacıyla Bülend Ulusu Hükûmeti’nde ekonomiden sorumlu Başbakan Yardımcılığı görevine getirildi.
22 ay sonra, 14 Temmuz 1982 tarihinde istifa etti.
Türkiye Cumhuriyeti tarihinin hem DPT Müsteşarlığı hem de Başbakanlık Müsteşarlığı görevini yapmış tek Başbakanı ve Cumhurbaşkanı oldu.
20 Mayıs 1983 tarihinde yol arkadaşlarıyla Anavatan Partisini kurdu.
Yapılan 1983 Türkiye genel seçimlerinde 400 kişiden meydana gelen parlamentoda 211 milletvekili çıkararak tek başına iktidar ve 45. Hükûmet’in Başbakanı oldu.
1984 yerel seçimlerinde de aynı başarıyı yakaladı.
13 Nisan 1985 tarihinde gerçekleştirilen ilk kongrede tekrar genel başkanlığa seçildi.
1987 senesinde gerçekleştirilen genel seçimlerde de 292 milletvekili çıkartarak çoğunluğu sağladı ve 46. Hükümet’in Başbakanı olarak seçildi.
İktidarda bulunduğu 1983-1991 yıllarında Türkiye ekonomisi ortalama yıllık yüzde 5,2 oranında büyüdü.
Polis Vazife ve Selahiyetleri Kanunu’nu yenileyerek Emniyet İstihbarat Daire Başkanlığını kurdu.
Özal, 18 Haziran 1988 tarihinde Ankara Atatürk Spor Salonu’nda Anavatan Partisinin 2. Olağan Kongresi’nin düzenlendiği sırada Kartal Demirağ tarafından düzenlenen suikasttan yaralı olarak kurtuldu.
Önce ölüm cezasına çarptırılan, ardından cezası 20 yıla indirilen Kartal Demirağ’ı Cumhurbaşkanlığı döneminde affetti.
Kürt sorununun çözümüne yönelik çabaları yapılan suikastın nedenlerinden biri olarak görüldü.
Özal döneminde Mesud Barzani’ye uluslararası alanda rahat seyahat edebilmesi amacıyla kırmızı Türk Pasaportu verildi.
Barzani bu pasaportu 2003 senesinde Türkiye’ye iade etti.
1989 yılındaki Cumhurbaşkanlığı seçiminde aday oldu.
Sosyaldemokrat Halkçı Parti ve Doğru Yol Partisi meclise girmeyerek yapılacak seçimi boykot etti.
İlk turun sonuçlarında Turgut Özal 247, ANAP Burdur Milletvekili Fethi Çelikbaş 18 oy aldı. 17 oy boş çıkarken 3 oy geçersiz sayıldı.
Yapılan ikinci turda, 284 milletvekilinin katıldığı oylamada adaylardan Başbakan Turgut Özal 256 oy alırken, Çelikbaş 17 oy aldı. 2 oy geçersiz sayılırken 9 oy boş çıktı.
Muhalefetin katılmadığı 31 Ekim 1989 tarihli 3. tur oylamasında, Turgut Özal 263 oy alarak Türkiye Cumhuriyeti’nin 8. Cumhurbaşkanı oldu.
9 Kasım 1989 tarihinde resmi olarak görevine başladı.
Özal’ın Cumhurbaşkanlığının en önemli olayı I. Körfez Savaşı’dır.
Bu olayda çok aktif rol aldı. Petrol kaynaklarının kontrolünü elinde tutan Saddam Hüseyin’in Türkiye için büyük bir tehlike olduğunu belirtti.
Saddam’ın bölgeyi egemenlik altında tutmasına izin verilemeyeceğini savundu.
Saddam’ın uzaklaştırılması için ABD’ye her açıdan destek verdi.
Sivilleşmeden yana olan Özal, her zaman resmi kıyafetler yerine sivil kıyafetler giydi.
Kamu kurum ve kuruluşlarını resmi kıyafetiyle ziyaret eden ve denetleyen diğer cumhurbaşkanlarından farklı olarak çoğu defa kravatsız, keten pantolon, keten ayakkabı ve tişörtle resmi programlara iştirak etti.
Turgut Özal, 17 Nisan 1993 tarihinde 5 ülkeyi kapsayan 12 günlük Türkistan gezisinden döndükten sonra yaşamını yitirdi.
Cenazesine Türkiye’nin dört bir yanından yüzbinlerce kişi katıldı.
Tören televizyonlardan canlı yayınlandı ve ülkede 3 günlük yas ilan edildi.
Cenazesi eski Başbakan Adnan Menderes Anıt Mezarı’nın bulunduğu Topkapı Mezarlığı’nda, Vatan Caddesi üzerinde kendi adına hazırlanan anıt mezara defnedildi.
Bir suikasta kurban gitmiş olabileceği kamuoyunda tartışıldı.
Eşi Semra Özal, Turgut Özal’ın limonatasına katılan arsenikle zehirlendiği iddia etti.
Delil olarak da saç örneğini ABD’de tahlil ettirdiğini belirtti.
2 Ekim 2012 tarihinde mezarı 19 yıl aradan sonra bu iddialar üzerine açıldı.
Adli Tıp Kurumu, yapılan otopsi sonucunda zehir bulunduğunu ancak zehirden mi yoksa başka sebepten mi öldüğünü tespit edemediklerini açıkladı.
