Van Özalp Yemekleri – Özalp’de Ne Yenir, Neyi Meşhur
Özalp Mutfağı
İlçede, çiriş pilavı, tandırda Van balığı, kurut aşı, Kürt köftesi, keledoş, Acem köftesi, ayran aşı çorbası bolca tüketilmektedir.
En çok yapılan Tatlılar ise Van pastası, Özalp pastası, kaşık tatlısı, eğdek tatlısı, çatal tatlısıdır.
Özalp otlu peyniri tüketilen peynir çeşididir. Özalp otlu peyniri hem taze hem de küplerde bekletilmiş olarak tüketilir. Kahvaltılarda Van çöreği yenir. Koyun ve inek yoğurdu yapılmakta ve tüketilmektedir.
Otlu peynir hem ticari amaç için hemde kendi aileleri için yapılır.
Yoğurt tadı güzel olsun diye toprak altına bırakılır, bu sayede güzel bir tada kavuşur.
Köylerde ekmek tandırlarda yapılır.
Lavaş ekmeği ve tandır ekmeği yörede çokça yapılan ekmek çeşitlerindendir.
Özalp çöreği tandırda pişirilir.
Bu çörek ekmek hamuruna koyun tereyağı eklenerek, üzerine yumurta akı ile karıştırılmış susam serpilerek tandırda pişirilmesi ile oluşturulur.
Çiriş Kavurma (Van),Yumurtalı Çiriş Otu Kavurması
Çiriş pilavı, bir çeşit bulgur pilavıdır. Çiriş otundan yapılır. Geleneksel Van mutfağında bulunur.
Van Çirişli Bulgur Pilavı, 03.05.2021 tarihinde Türk Patent ve Marka Kurumuna tescillenmesi ve coğrafi işaret alması için başvuru yapılmıştır.
Çiriş Kavurması Tarifi
Çiriş Kavurma (Van),Yumurtalı Çiriş Otu Kavurması
Malzemeler:
2 Yemek Kaşığı Sana Klasik
2 Adet yumurta
500 gr çiriş
1 Adet kıyılmış soğan
Çirişi ayıklayıp kaynar su dolu tencereye atıp, 5 dakika haşladıktan sonra çıkarıp soğuk sudan geçirin ve süzün, ince ince kıyın, soğanı sana yağda kavurun, çirişi ekleyip kavurmaya devam edin. İçine yumurtayı kıyıp tuz biberi ekleyin. 3 dakika kadar kavurun servise hazır.
Tandırda Van balığı
Ana malzemeler inci kefali
Tandırda Van balığı , tandırda pişirilen balık yemeğidir. Van Gölü’nde yaşayan ve halk arasında Van balığı olarak adlandırılan endemik balık türü inci kefali balığından yapılır.Birçok yöntemle pişirilebilir. Tandıra yapıştırılarak pişirilebilir.
Bazende özel hazırlanmış aparatlara dizilerek tandırda ki közün üzerine bırakılıp pişirilir.
Tandırda Van Balığı / Tandırda Van İnci Kefali 20.01.2022 tarihinde Türk Patent ve Marka Kurumu tarafından tescillenmiş ve coğrafi işaret almıştır.
Kurut Aşı
Kurut aşı, kurut ile yapılan çorbadır.Yoğurt çorbasına benzer. Geleneksel Van mutfağında bulunur.
Kurut, yoğurttan ya da yayık altı ayranından yapılan ve uzun süre saklanabilen fermente bir süt ürünüdür. Özellikle kış aylarında pek çok yemeğin yapımında kullanılmaktadır.
Ana malzemeler et suyu, salça, tuz, sıvı yağ, kuru soğan, erişte, eritilmiş kurut, nane veya yaban nanesi, maydanoz, yeşil mercimek, sarımsaktır.
Kurut Aşı Tarifi
Malzemeler:
2 su bardağı et suyu
1 kaşık salça
tuz
yağ
1 baş soğan
1 çorba kâsesi su eriştesi
3 su bardağı eritilmiş kurut
1 tutam nane
Tarhun ya da birkaç dal maydanoz
1 su bardağı pişmiş yeşil mercimek
2 diş sarımsak.
Yapılışı:
Soğan yağda kavrulur, salça, tuz, ekilir, et suyu ilave edilir, bir taşım kaynatılır. Erişte, mercimek, nane, tarhun ya da
doğranmış maydanoz ilave edilir, eriştesi pişince kurut eklenir, bir taşım kaynatılarak ocaktan indirilir, servis yapıldığında
dövülmüş sarımsak katılır.
Kürt köftesi
Kürt köftesi,sarımsaklı köfte, bulgur köftesi veya zeyitli köfte adlarıyla bilinen bulgurdan yapılan bir köftedir.[1] Van
yöresel mutfağında yer alır.
Kürt köftesi tarifi
Malzemeler:
2 su bardağı ince bulgur
1 yumurta
2 yemek kaşığı un
Nane,tuz
Üzerine
Yoğurt: Sosu için
1 küçük soğan
2 yemek kaşığı salça
Sıvı yağ
Bulgurumuzu sıcak su ile ıslatıyoruz.
Üzerini biraz geçecek şekilde yarım saat dinlendiriyoruz. Daha sonra diğer malzemeleri ekleyip iyice yoğuruyoruz burda yoğurma işlemi çok önemli dağılmaması için ister yuvarlak ister sıkım şekli verip kaynamış suya atıyoruz. Köfteler suyun üzerine çıktımı pişmiş demektir.
Ayrı bir tavada yağ salça ve soğanı güzel kıvamlı bir sos haline getiriyoruz Köftelerin üzerine yoğurt gezdirip sosunu da ilave ettikten sonra servis yapıyoruz.
Keledoş
Keledoş, kimisine göre Ağrı, Bitlis, kimisine göre Van veya Muş yöresine ait yöresel bir yemektir. Yapılışı bu yörelere göre değişmektedir. Van keledoşu Türk Patent ve Marka Kurumu tarafından tescillenmiş ve coğrafi işaret almıştır.
Keledoş Tarifi
Gerekli malzemeler:
Kavurma eti
Yarım su bardağı nohut
1 su bardağı den(Buğday-Döğme)
yarım su bardağı yeşil mercimek
İki avuç ak pancar
3 yemek kaşığı tere yağı
2 su bardağı kurut
Yapılışı:
Nohut ve döğme bir tencerede haşlanmaya bırakılır. Pişmesine yakın yeşil mercimek konur, hepsi piştikten sonra içine akpancar ve kavurma eti konur.
10-15 dakika kaynatılır. Malzeme iyice pişer, ezilmiş kurut kaynayan tencereye dökülür muhallebi kıvamına gelinceye kadar pişirilir. Ocaktan indirilir, üzerine tereyağı konulur bu yağ yemeğin sıcağı ile erir daha sonra servis yapılır.
Acem köftesi
Acem köftesi, etli köfte, Van köftesi, adlarıyla bilinen bir köfteli çorbadır.Van yöresel mutfağında yer alır.
Acem köftesi tarifi
Malzemeler:
500 gram kıyma
1 çay bardağı pirinç
Yarım çay bardağı ince bulgur
1 kiloya yakın küçük boy patates
1 tane kuru soğan
2 çay kaşığı kekik veya zeytirun
2-3 yemek kaşığı sıvı yağ
Tuz
Karabiber
2 yemek kaşığı salça
İnce kıyılmış maydanoz
Kıymayı geniş bir kaba alın.
Ayıklanıp yıkanmış bulgur ve pirinç, rendelenmiş soğan, 1 çay kaşığı kekik veya zeytirun, tuz ve karabiber ekleyerek hepsi özleşene kadar yoğurun. (Ne kadar uzun yoğrulursa o kadar iyi olur.) Kıyma harcından küçük parçalar alıp yuvarlayın. (Köfteler patateslerin büyüklüğünde olmalı.)
Tencereye sıvı yağ ve salça ekleyip biraz kavurun ve 5-6 bardak su ilave edin. Karabiber, 1 çay kaşığı zeytirun veya kekik ve tuz ekleyin. Patatesleri ve köfteleri ekleyerek kısık ateşte yarım saat kadar pişirin. Köftelerin fazla dağılmaması için fazla karıştırmayın. Yemeğinizi sıcak servis edin.
Ayran aşı
Ayran aşı, Mastuva veya Mastava bir çeşit yemektir. Evliya Celebi Seyahatnamesinde mastaba aşı veya mastaba çorbası olarak adı geçmiştir.
Ayranaşı tarifi
Malzemeler:
1 çorba tası aşurelik buğday
1:5 litre ayran
1 kabak
1 su bardağı nane ( mevsimine göre; evelik, yarpuz, kişniş ..vb farklı otlar da olabilir)
1 yumurta
1 yemek kaşığı un
1 çay bardağı limon suyu.
1:5 tatlı kalığı tuz
Yoğurt bir tencerede çırpılır, bir yumurta ile bir kaşık un ilave edilir, fazla sulu olmamak kaydıyla bir miktar su katılır,
koyu kıvamda bir ayran hazırlanarak ocağa bırakılır, sürekli karıştırılarak kaynatılır.
Önceden pişirilmiş den (döğme), ince doğranmış evelik kaynayan ayranın içine dökülür, evelikler pişinceye kadar kaynatılır ocaktan indirilir, isteğe göre küçük doğranmış kabak da katılarak pişirilebilir. Servis yapıldığında üstüne ince kıyılmış kişniş dökülür, kişniş güzel bir tat ve koku verir.
Van pastası
Van pastası , Van’a özgü Köylü pastasıdır. Van pastası Türk Patent ve Marka Kurumu tarafından tescillenmiş ve coğrafi işaret almıştır.
Van pastası tarifi
Şeker ve yumurtayı geniş bir kaba aktarıp çırpılır.Yoğurt, yağ, un ve kabartma tozu ilave ederek katı bir hamur elde edilir.Bu hamuru yağlanmış tepsiye kaşıkla aralıklı olarak dökülür.Üstlerine yumurta sarısı sürülür.Önceden ısıtılmış 170 derecelik fırında üstü kızarana kadar pişirilir. Van Özalp pastası içinde üzüm, ceviz, tarçın, karanfil olan çeşididir. Özalp’ta yapılır.
Eğdek tatlısı
Eğdek tatlısı, bir çeşit şerbetli tatlıdır. Van geleneksel mutfağında bulunur.Van Eğdek Tatlısı, 04.10.2021 tarihinde Türk
Patent ve Marka Kurumuna tescillenmesi ve coğrafi işaret alması için başvuru yapılmıştır.
Eğdek tatlısı tarifi
Malzemeler:
4 su bardağı un
1 adet yumurta
Yarım su bardağı yoğurt
Yarım su bardağı sıvıyağ
1 su bardağı süt
1 paket kabartma tozu
4 yemek kaşığı tereyağı
Şerbeti İçin;
1 kg şeker
4 su bardağı su
Yarım limon
Kızartmak İçin;
2 su bardağı sıvıyağ
Öncelikle şerbeti için, bir kaba şekeri suyu ve limon suyunu ekleyip kaynatın. Kaynadıktan sonra altını kapatıp soğutun. Bu sırada hamuru için, bütün malzemeleri bir kaba koyarak hamuru yoğurun.
Yoğurduktan sonra ceviz büyüklüğünde parçalar koparıp rende üzerinde çay tabağı büyüklüğünde açın. Sonrasında yine rendenin şeklini alabilmesi için rulo gibi sarın. Sardığınız hamurları kızgın yağa atarak kızartın. Sonrasında soğuyan şerbete atıp 5 dk kadar beklettikten sonra servis edin.
Lavaş Ekmeği
Lavaş, su, un ve tuzla imal edilen bir çeşit ekmek. Yufkadan kalın, pideden incedir. Dürüm için kullanılır. Türkiye, Kürdistan, Azerbaycan, Gürcistan, Ermenistan ve İran’da yaygın olarak yenir. Saçta odun ateşinde pişirilir.
2014 yılında UNESCO, lavaş ekmeğini Ermenistan’ın geleneksel yiyeceği olarak Dünya Somut Olmayan Kültürel Miras Listesi’ne aldı.
Bu olayın hemen ardından sonra Türkiye, Azerbaycan, İran, Kırgızistan ve Kazakistan da lavaş için birlikte dosya hazırlayarak UNESCO’ya sundu. Daha sonra Birleşmiş Milletler Bilim Eğitim ve Kültür Örgütü’nün (UNESCO) Somut Olmayan Kültür Mirası Listesi’ne yufka ile lavaş da dahil edildi. Bu vesile ile Lavaş Ermenistan’ın geleneksel yiyeceğinden çıkarıldı.
Kaşık Tatlısı
Geleneksel Van mutfağına ait olan bu yemek çokça yapılır.
Kaşık Tatlısı Tarifi
Kaşık Tatlısı Tarifi İçin Malzemeler
1 litre süt
1 su bardağı un
1 su bardağı şeker
125 gram teremyağı
1 paket vanilya
Supangle için malzemeler:
2,5 su bardağı süt
3 yemek kaşığı şeker
2 tepeleme kaşık un
1,5 yemek kaşığı kakao
1 yumurta sarısı
60 gram bitter çikolata
Yarım su bardağı soğuk su
Yağı eritin unu ekleyin, güzelce kavurun.İyi kavrulmazsa yerken un tadı gelir. Sonra sütü ekleyin sürekli karıştırarak pişirmeye başlayın. İyice ısınınca şekeri ekleyin. Videodaki kıvama gelene kadar pişirin. Ocağı kapatınca vanilyayı ekleyin. Ardından birkaç dakika çırpın. Borcama dökün ve oda buzdolabına alın. İkisini aynı anda yapmadım ki sıcakken birbirlerine karışmasınlar. Hafif soğuduktan sonra supangleyi yapmaya geçebilirsiniz.
Supangle yapılışı: çikolata ve su hariç tüm malzemeyi karıştırarak kıvam alana kadar pişirin. Çikolata ekleyin ve bir kaç dakika soğutup suyu ekleyip çırpın. Koyu kıvamlı olsun isterseniz su eklemeyin.
Bernamegeh Türkçe
UYARI: Yazıların izinsiz kopyalanması ve Web Sitelerinde yayınlanması kesinlikle yasaktır. Hakkınızda yasal işlemlerin başlatılabileceğini lütfen unutmayın!
