Yozlaşmış bir toplumda yaşamaktansa ölüme razı olan filozof: Sokrates

Sokrates, MÖ 469-399 yılları arasında yaşamış Antik Yunan filozofudur.

Heykeltıraş Sophroniskos’un ve ebe Fenarete’nin oğludur.

Yunan felsefesinin kurucularından sayılır.

Doğal dünyadan çok insanı ve ahlakı incelemiştir.

Sokratik yöntem olarak bilinen soru-cevap tarzında felsefe yapmıştır.

Kendisinden sonra gelen Platon, Ksenophon ve Aristoteles gibi filozoflar onun düşüncelerini yazılı olarak aktarmışlardır.

Sokrates, MÖ 399 yılında Atina’da tanrılara inanmamak ve gençliği zehirlemek suçlamalarıyla yargılanmış ve ölüme mahkûm edilmiştir.

Ölüm cezasını zehirli bir ot olan baldıran içerek yerine getirmiştir.

Sokrates, Antik Yunan filozofu ve Platon’un öğretmeniydi.

Sokrates, şehrin tanrılarına inanmamak, onların yerine başka tanrılar koymak ve böylece gençliği zehirlemekle suçlanarak, MÖ 399 yılında Atina’da yargılandı ve ölüme mahkûm edildi.

Sokrates, ölüm cezasını zehirli bir ot olan baldıran içerek yerine getirdi.

Sokrates’in öldürülmesinin arkasında, hem dinsel hem de siyasi nedenler vardı.

Sokrates, dindar biriydi, ancak tanrıların varlığını ve doğasını sorguluyordu.

Ayrıca, oligarşiye karşı çıkıyor, demokrasiyi ve meritokrasiyi savunuyordu.

Sokrates, bilgili geçinen kişileri sorgulayarak, onların aslında hiçbir şey bilmediklerini ortaya koyuyordu.

Bu durum, gençlerin ilgisini çekiyor, ancak Sokrates’in düşmanlarını da artırıyordu.

Sokrates, ahlaki, dinî ve siyasi meseleler hakkında felsefi tartışmalara girmesi nedeniyle, yozlaşmış bir toplumda yaşamaktansa ölüme razı oldu.

Sokrates’in felsefesi

Sokrates’in felsefesi, insanları kendi bilgilerini ve ahlaklarını sorgulamaya yönelten, soru-cevap tarzında bir felsefedir.

Sokrates, kendisinin hiçbir şey bilmediğini, ancak diğer insanların da bildiklerini sandıkları şeyleri gerçekte bilmediklerini iddia eder.

Bu yüzden, insanlara doğruyu bulmaları için yardımcı olmak amacıyla, onlara çeşitli konularda sorular sorar.

Bu yönteme **Sokratik yöntem** veya **diyalektik** denir.

Sokrates, bilginin erdemle ilişkili olduğunu ve erdemli olmanın insanı mutlu kılacağını savunur.

Sokrates’in felsefesi, sofistlerin aksine, bilgiyi ve ahlakı göreceli ve değişken olarak görmeyip, evrensel ve sabit ilkeler olduğunu öne sürer.

Sokrates’in öğrencileri arasında en ünlü olanları **Platon** ve **Ksenophon**’dur.

Bu iki filozof, Sokrates’in hayatını ve felsefesini yazılı olarak aktarmışlardır.

Sokrates’in diğer önemli öğrencileri ise **Antisthenes**, **Aristippus**, **Euclid** ve **Phaedo** gibi isimlerdir.

Bu öğrenciler, Sokrates’in felsefesiyle benzer felsefi görüşlere sahip olmuş ve onun öğretilerini yaymak için çalışmışlardır.

Sokrates’in felsefesi günümüzde hala geçerli olup olmadığı, felsefe tarihçileri ve düşünürleri arasında tartışmalı bir konudur.

Bazıları, Sokrates’in felsefesinin evrensel ve zamansız ilkeler içerdiğini, insanın kendini tanıması, bilgiye ulaşması ve erdemli yaşaması için hala geçerli bir yöntem sunduğunu savunurlar.

Diğerleri ise, Sokrates’in felsefesinin tarihsel ve kültürel bir bağlama ait olduğunu, günümüzdeki bilimsel, teknolojik ve sosyal gelişmeler karşısında yetersiz kaldığını veya güncellenmesi gerektiğini ileri sürerler.