Yüksekova’nın toplam nüfusu 2012 yılı sayımına göre 115,966 kişidir. Bu nüfusun 68,230’u ilçe merkezinde, 47,736’sı ise köy ve beldelerde yaşamaktadır.
Nüfus artışı diğer yerleşim yerlerine göre yüksektir. Yüksekova İlçesinin yüzölçümü 2,291 km2’dir.
Coğrafi yapı olarak iki kısma ayrılır. Ova kısmı 200.000 dekardır. İklimi karasal iklim özelliğine sahiptir. Yüksekova’ya bağlı 49 köy köylere bağlı 106 mezra bulunmaktadır.
Oldukça eski bir kent olan Yüksekova’da yerleşimin MÖ 7000’lere değin uzandığı kesin olarak bilinmektedir.
MÖ 1000’de ise yörede Urartular yaşamıştır. I. Süleyman devrinde Osmanlı hakimiyetine giren kentin eski adı Gevar’dir.
Kürtler bugün bu şehre Gever demektedirler.
Yüksekova ilçesi doğuda İran devleti ve Şemdinli ilçesi, güneyde Irak devleti, batıda Çukurca ilçesi ve Hakkari ili, kuzeyde Van ilinin Başkale ilçesi ve İran devleti ile çevrili ülkemizin bir serhat ilçesidir.
Yüzölçümü 2291 kilometrekare olup Hakkari iline uzaklığı 80 km’dir.
19. yüzyılda Van Vilayeti’ne bağlı Hakkâri Livası’nın kazası olan Yüksekova, 1936’da ilçe durumuna getirilmiştir. İlçe merkezin eski adı o yıllardaki ismi ise Dize’dir.
Yüksekova, Doğu Anadolu Bölgesi’nin Hakkâri bölümünde bulunur. Kuzeyinde Van’ın Başkale ilçesi, doğusunda İran, güneyinde Irak ve batısında Hakkâri ana (merkez) ilçesi bulunur. Yüksekova, dağlar arasında bir çöküntü alanında kurulmuştur.
2020 son nüfus sayımında ilçenin güncel nüfusu 119.562’dir.Türkiye’deki diğer ilçe merkezleri ile karşılaştırıldığında nispeten büyük bir şehir sayılabilir.
1990’lı yıllara kadar kendi hâlinde küçük bir şehirken, bölgede o yıllarda yaşanan şiddet olayları ve köy boşaltma olayları nüfusun hızlı ve düzensiz artışına neden olmuştur.
Düzensiz yapılaşma, yetersiz altyapı, sağlık ve eğitim hizmetlerinin yetersizliği hâlâ çözülememiştir.
Yüksekova’nın Etnik Yapısı
İlçenin ezici çoğunluğunu Kürtler oluşturmaktadır.
Yüksekova’nın % 98’i Kürt, %2’si ise diğer etnik gruplardan meydana gelmektedir.
İlçede yaşayan Müslüman Kürtler, Şafi mezhebine bağlıdır.
Bernamegeh Türkçe / bernamegeh@gmail.com