Nizamettin Ariç 1956 yılında Ağrı’da dünyaya geldi.
Almanya vatandaşı olan Ariç, Kürt müzisyen ve sinemacı kimliğiyle tanınmaktadır.
Ariç, Geleneksel Kürt ezgilerine yeni bir boyut kazandırmıştır.
Dengbêjlik kültürüyle süregelen geleneksel Kürt müziğini, Batı müziğinin modern ezgileriyle harmanlamıştır.
Sanatçı, Feqiya Teyra mahlasıyla tanınmıştır.
1971 yılında ailesi ile beraber Ankara’ya yerleşti.
Profesyonel müzik yaşamı, 1976 yılında TRT Ankara Radyosu’nda çalışmasıyla başladı.
1979 yılında söylediği “Ahmedo Roni” isimli Kürtçe şarkıdan ötürü komünizm propagandası ve bölücülük yapmak suçlarından yargılandı.
Böylece TRT’deki işine son verildi.
12 Eylül Askeri Darbesi’nden sonra yurtdışına gitti ve Almanya’ya yerleşti.
1991’de çıkan Ahmedo Roni isimli müzikal çalışma, Ariç’in Türkiye’de dinleyicilerle buluşturduğu ilk Kürtçe kasetidir.
Sanatsal yönü sadece müzikle sınırlı değildir; yönünü sinema cephesine de çevirmiştir.
1992 senesinde yönetmenliğini yaptığı, senaryosunu yazdığı ve başrolünde de kendisinin oynadığı Beko’nun Türküsü isimli film, sinema tarihinde ilk Kürtçe film olarak kayıtlarda yer edindi.
90’lı yılların koşullarına göre radikal olan filmin konusu ise şöyledir: Türk Silahlı Kuvvetleri’ne askere alınmamak için kaçan kardeşini arayan Kürt bir adamın (Beko) serüvenini anlatır.
Beko, Türkiye’de tutuklanmamak için Suriye’ye ve oradan da Irak Kürdistanı’na kaçar ve sonunda yerinden edilmiş çocukların arasına sığınır.
Beko, 1988’de Irak’ın Halepçe’deki kimyasal saldırılarından kurtulmayı başarır ve kör bir kızla birlikte Almanya’ya gider. Beko, nihayetinde kardeşinin askere alındığını ve Kürt gerillalarla olan çatışmada öldürüldüğünü keşfeder.
Ariç, Şivan Perwer ve Ciwan Haco gibi tanınmış Kürt sanatçıların da içinde yer aldığı Sinan Gündoğar’ın Üç Kürt Ozanın Hikayesi isimli kitabına konu olmuştur.
Müzikal üretimine devam eden sanatçının şarkıları, tüm dijital platformlarda dinlenebilmektedir.
Albümleri:
Telli Sazım (1979)
Ben Yetim (1980)
Bêrîvan (1982)
Çem (1982)
Dilan (1983)
Diyarbekir (1984)
Çiyayên Me (Bizim Dağlar) (1985)
Cûdî (1986)
Dayê (1987)
Kurdistan (1988)
Hazal Gelin, Tut Elimden Düşmeyelim (1990)
Ahmedo Roni (1991)
Wêneyên Xewnan (Uykunun Fotoğrafları) (1993)
Kurdish Ballads I-II (2002)
Azadî (Özgürlük) (2011)
Filmografisi:
Bir Günün Hikayesi (1980) – Nizam Ali
Kurban Olduğum (1980) – Halil
Beko’nun Türküsü (1992) – Beko
Ödülleri:
Beko’nun Türküsü
1992 Venedik Film Festivali Kodak-Cinecritica Ödülü
1993 São Paulo Uluslararası Film Festivali İzleyici Ödülü
1993 Angers Avrupa İlk FIlm Festivali İzleyici Ödülü
1994 Fribourg Uluslararası Film Festivali Jüri Özel Ödülü, Gençlik Jürisi Ödülü ve İzleyici Ödülü
Bernamegeh Türkçe / bernamegeh@gmail.com