Valentin Louis Georges Eugène Marcel Proust (d. 10 Temmuz 1871 – ö. 18 Kasım 1922), Fransız romancı, deneme yazarı ve eleştirmen. En tanınmış eseri 1913-1927 yılları arasında yayımlanan yedi ciltlik Kayıp Zamanın İzinde’dir. Proust, çeşitli yazarlar ve eleştirmenlerce 20. yüzyılın en etkili yazarlarından biri olarak kabul edilir.
Proust, Paris’in batı yakasında, Auteuil’de, Frankfurt Anlaşması Fransa-Prusya Savaşı’nı resmen sonlandırdıktan iki yıl sonra büyük amcasının evinde doğdu. Doğumu Paris yönetiminin baskılanması sonucu çıkan şiddet ortamında gerçekleşti ve çocukluğu Üçüncü Cumhuriyetçiler’in göreve geldiği sırada geçti.
Proust, çocukluk ve gençlik yıllarını ailesiyle birlikte Paris’te geçirdi. Astım hastasıydı ve bu nedenle sık sık hastalandı. Bu dönemde çok fazla kitap okudu ve müzik dinledi. 1889 yılında Paris Hukuk Fakültesi’ne kaydoldu, ancak bir yıl sonra okulu bıraktı.
Proust, 1890’larda edebiyat dünyasına girdi. İlk olarak deneme ve eleştiri yazıları yazdı. 1896 yılında Le Banquet adlı bir dergi kurdu. Bu dergide, dönemin önemli yazar ve düşünürleriyle birlikte yazılar yazdı.
Proust’un en önemli eseri, 1913-1927 yılları arasında yayımlanan yedi ciltlik Kayıp Zamanın İzinde’dir. Bu roman, Marcel adlı bir karakterin çocukluğunun ve gençliğinin anlatıldığı bir otobiyografidir. Roman, Proust’un entelektüel ve duygusal dünyasını en derin ayrıntılarıyla ortaya koyar.
Proust, 1922 yılında Paris’te öldü. Kayıp Zamanın İzinde, yayımlandığı tarihten bu yana dünyanın en çok okunan ve incelenen romanlarından biri olmuştur. Bu roman, 20. yüzyıl edebiyatının en önemli eserlerinden biri olarak kabul edilir.
Marcel Proust’un önemli eserleri şunlardır:
- Kayıp Zamanın İzinde (À la recherche du temps perdu) (1913-1927)
- Hazlar ve Günler (Les Plaisirs et les jours) (1896)
- Saint-Beuve’e Karşı (Contre Sainte-Beuve) (1954)
- Bir Genç Kızın Portresi (Portrait d’une jeune fille en fleur) (1919)
- Albertine Kayıp (Albertine disparue) (1925)
- Yakalanan Zaman (Le temps retrouvé) (1927)
- Şeker ve Tuz (Du côté de chez Swann) (1913)
- Guermantes Tarafı (Le côté de Guermantes) (1920-1921)
- Sodom ve Gomora (Sodome et Gomorrhe) (1922)
- Mahpus (La prisonnière) (1923)
Kayıp Zamanın İzinde, Proust’un en önemli eseridir. Bu roman, Marcel adlı bir karakterin çocukluğunun ve gençliğinin anlatıldığı bir otobiyografidir. Roman, Proust’un entelektüel ve duygusal dünyasını en derin ayrıntılarıyla ortaya koyar. Kayıp Zamanın İzinde, yayımlandığı tarihten bu yana dünyanın en çok okunan ve incelenen romanlarından biri olmuştur. Bu roman, 20. yüzyıl edebiyatının en önemli eserlerinden biri olarak kabul edilir.
Proust’un diğer eserleri de, modern edebiyatın önemli eserleri olarak kabul edilir. Bu eserler, Proust’un zengin hayal gücünü, derin entelektüel birikiminin ve incelikli üslubunu yansıtır. Proust, çağdaş edebiyatın en önemli yazarlarından biri olarak kabul edilir.
