Tahsin Tarık Üregül veya sahne adıyla bilinen Tarık Akan, 3 Aralık 1949 tarihinde İstanbul’da dünyaya geldi.
Bir ablası ve bir ağabeyi bulunmaktadır. Tarık Akan, bir dönem subay olan babası Yaşar Üregül’ün görevi sebebiyle Erzurum, Dumlupınar’da yaşadı.
Babasının başka bir yere tayin edilmesi üzere Kayseri’ye taşındılar ve Akan ilkokul öğrenimini burada tamamladı. Babasının emekliliği üzerine İstanbul’a yeniden taşındılar ve Bakırköy’e yerleştiler.
Bakırköy’e taşındıktan sonra ortaokul ve lise öğrenimini burada tamamladı. Lise’yi bitirdikten sonra, Yıldız Teknik Üniversitesi’ne girdi ve burada makine mühendisliği bölümünü okudu.
Sinemaya atılmadan önce Bakırköy’deki plajlarda can kurtaranlık yapmaya başladı. Aynı zamanda sokaklarda işportacılık da yapmaya başladı.
Yıldız Teknik Üniversitesi’nde, Makina Mühendisliği okuduktan sonra Gazetecilik Yüksek Okulu’na girdi ve buradan mezun oldu.
1969 yılından sonra, 1970 yılında Ses dergisi tarafından düzenlenen “Sinema Artist Yarışması” adlı yarışmaya katılarak birinci oldu. Yarışmada birinci olduktan sonra 1971 senesinde ilk defa Fatma Girik ile birlikte başrol oynadığı sinema filmi Solan Bir Yaprak Gibi ile oyunculuk kariyeri başladı. Bir anda Yeşilçam’ın en yakışıklı oyuncularından birisi haline geldi.
1972’de “Suçlu” adlı filmde oynayan Akan, bu filmle 1973 yılında Altın Portakal Film Festivali’nde En İyi Erkek Oyuncu ödülünü aldı. 1973 yılında Yeşilçam’ın en iyi duygusal filmlerinden birisi olarak bilinen Canım Kardeşim (1973) adlı filmde Halit Akçatepe ile başrolde oynamıştır.
1974 yılında Ertem Eğilmez’in yönettiği Rıfat Ilgaz’ın aynı adlı eserinden uyarlanan “Hababam Sınıfı (1975)” adlı filmde Damat Ferit karakterini canlandırdı, film 1975’te vizyona girdi ve Türkiye’nin gelmiş geçmiş en iyi filmlerinden birisi oldu. Ardından “Hababam Sınıfı Sınıfta Kaldı (1976)” adlı serinin ikinci filminde rol aldı. Film Akan’ın oynadığı son Hababam Sınıfı ve serinin gelmiş geçmiş en çok hasılat yapan filmi olmuştur.
Gülşen Bubikoğlu ile oynadığı her filmde büyük başarı kazanan Akan’ın, 1975 yılında yine Bubikoğlu ile birlikte oynadıkları “Ah Nerede” adlı romantik-komedi filmi büyük başarı elde etti.
1970’li yıllarda oynadığı filmlerle adından sıkça söz ettirdi. Boyu, giyinişi ve saç stili ile 70’li yıllara damgasını vurarak Yeşilçam’ın büyük jönleri arasına adını yazdırmıştır.
Yeşilçam’ın “cici çocuğu” olarak bilinen Akan, 1977 yılında Zeki Ökten’in yönetmenliğini üstlendiği başrollerini Melike Demirağ ve Tuncel Kurtiz ile paylaştığı “Sürü” adlı filmde oynamıştır. O dönem 70’li yıllardaki tarzından uzaklaşmış, artık bıyıklı olarak film çekmeye başlamıştır. “Sürü” adlı film ile çok büyük başarı sağlamıştır.
Ardından 1978 yılında Cüneyt Arkın ile beraber başrol oynadığı “Maden” adlı filmle artık her türlü filmde oynayabileceğini kanıtlamıştır.
1982 yılında Şerif Gören ve Yılmaz Güney’in yönettiği Altın Palmiye ödüllü “Yol” filmi ile çok büyük başarı elde etti ve dünyaya adını duyurdu. Film 1982’de Cannes Film Festivali’nde Altın Palmiye ödülüne layık görüldü ve Akan, En İyi Erkek Oyuncu kategorisinde aday oldu.
1990’da başrol oynadığı “Karartma Geceleri” adlı film Yeşilçam’ın klasikleri arasında yerini aldı. Tarık Akan, Altın Portakal Film Festivali adlı ödül yarışmasında yedi ödül alan tek erkek oyuncudur.
1979’da askerlik görevini yedek subay olarak Denizli’de yaptı. Sinemacılığın kötü gittiği 1978 ve 1981 seneleri arasında ticari taksi alarak kiralama sistemiyle ticaret hayatını sürdürdü.
Tarık Akan, 1980’de 12 Eylül Darbesi’nde 12 yıl hapis cezası ile yargılandı fakat 2,5 ay hücre hapsi cezası aldı.
7 Ağustos 1986’da Yasemin Erkut ile hayatını birleştirdi. Bu evlilikten 1986 yılında Barış Zeki Üregül dünyaya geldi. Ardından 1988 yılında ikiz çocukları olan Yaşar Özgür ile Özlem dünyaya geldi.
1972 yılında vizyona giren diğer filmi, “Beyoğlu Güzeli” adlı filmde Hülya Koçyiğit ile başrolde oynadı. Ertem Eğilmez ile ilk kez çalışırken, aynı zamanda 1970’li yıllarda kendisiyle eşleşmiş olan “Ferit” adlı karakteri oynadığı ilk filmidir.
1971 yılında “Vefasız ve Melek mi, Şeytan mı?” adlı filmlerde oynadı. 1972 yılında da ilk olarak “Sisli Hatıralar” adlı filmde Türkân Şoray ile başrol oynadı. Ardından “Azat Kuşu ve Kaderimin Oyunu” adlı filmlerde oynadı.
Aynı sene ilk romantik-komedi filmi olan Mehmet Dinler’in yönettiği “Suçlu” adlı filmde Fatma Belgen ile başrol oynadı. İlk büyük başarısı bu filmle gerçekleşti. Filmde oynayan Akan, 1973 yılında Altın Portakal Film Festivali’nde En iyi Erkek Oyuncu ödülünü almıştır. Bu ödülle Yeşilçam’ın büyük talep gören oyuncuları arasına girdi.
Yakışıklılığı, uzun boyu, giyim tarzı ve saç stiliyle aranan oyuncu haline geldi ve kısa zamanda büyük bir ilerleme kaydetti. Bu başarısının ardından “Para, Aşkların En Güzeli ve Üç Sevgili” adlı filmlerde oynadı.
1972’de Hülya Koçyiğit, Adile Naşit, Münir Özkul ve Hulusi Kentmen gibi oyuncuların yer aldığı Sev Kardeşim adlı filmde oynadı.
Aynı sene Kemal Sunal ile birlikte oynadığı ve Sunal’ın ilk filmi olan “Tatlı Dillim” adlı filmde Filiz Akın ile başrol oynadı. Filmde Halit Akçatepe, Metin Akpınar, Zeki Alasya ve Münir Özkul gibi oyuncular da yer almıştır.
1972’de oynadığı son film olan “Feryat” adlı film ise Emel Sayın ile ilk defa başrol oynadı. 1973 yılında ilk olarak “Yeryüzünde Bir Melek” adlı filmde oynadı.
Ardından Necla Nazır ile birlikte başrol oynadığı “Umut Dünyası” adlı filmde rol aldı. Daha sonra Emel Sayın ile birlikte “Yalancı Yarim” adlı filmde başrol oynadı.
1973 yılında Halit Akçatepe ve dönemin çocuk oyuncusu olan Kahraman Kıral ile birlikte Canım Kardeşim adlı filmde başrol oynamıştır. Film Yeşilçam’ın klasikleri arasına girmiş ve en iyi dram filmlerinden birisi olmuştur. 1973 yılında son olarak Bebek Yüzlü adlı filmde oynamıştır.
1974 yılında vizyona giren Oh Olsun filminde Hale Soygazi ile birlikte başrol oynamıştır. Ardından Lütfi Ömer Akad’ın yönettiği Esir Hayat filminde Perihan Savaş ile başrol oynamıştır. Memleketim, Kanlı Deniz gibi filmlerde oynadıktan sonra, Mahçup Delikanlı ve Boşver Arkadaş adlı filmlerde boy göstermiştir.
1975 yılında Yeşilçam’ın en iyi filmlerinden birisi olarak gösterilen ve büyük oyuncu kadrosunun yer aldığı Mavi Boncuk adlı filmde yer almıştır. Filmdeki Emel Sayın’ı kaçırma sahnesi ise Yeşilçam’ın akılda kalan büyük sahnelerinden birisi olmuştur.
1995’te Aziz Nesin’in ölümünden sonra görevini devralan oğlu Ali Nesin’den Nesin Vakfı başkanlığını devraldı. 2002’de “Anne kafamda bit var” isimli bir kitap piyasaya çıkardı. Kitabında 12 Eylül Darbesi’nden sonra yaşadıklarını kaleme almıştır.
Yazları fırsat bulduğunda Bodrum, Akyarlar’da Manço kulüp yanında taştan bir Rum evini restore edip dostlarını konuk olarak ağırladığı yazlık evinde kalmayı tercih etmiştir.
Koçum Benim adlı dizisi devam ederken, 2001 yılında çekilen Vizontele adında klasik olmuş olan filmin, 2004 yılında çekilen ikinci filmi Vizontele Tuuba adlı filmde “Güner Sernikli” adlı karakteri canlandırmıştır.
Aynı yıl Koçum Benim adlı dizisi bittikten sonra Gece Yürüyüşü adlı televizyon dizisinde oynamış fakat dizi fazla sürmemiştir. 2006 yılında Ankara Cinayeti adlı filmde oynamıştır. Aynı yıl dördüncü televizyon dizisi olan Ahh İstanbul adlı dizide oynamıştır, fakat bu dizisi de fazla sürmemiştir.
Oyunculuğa iki yıl ara veren Tarık Akan, 2009 yılında Şerif Sezer ile birlikte Yol filminin ardından Deli Deli Olma adlı sinema filminde oynamıştır. Film iyi bir hasılat elde etmiştir. Filmde Akan’ın gençliğini büyük oğlu Barış Zeki Üregül oynamıştır.
Akciğer kanseri olan Akan, tedavisini İstanbul’da sürdürmekteyken 16 Eylül 2016 tarihinde yaşamını yitirdi.
Cenazesi için 18 Eylül 2016 tarihinde Muhsin Ertuğrul Tiyatrosu’nda düzenlenen anma etkinliği sonrasında, Teşvikiye Camii’nde kılınan cenaze namazının ardından Bakırköy Mezarlığı’na defnedildi.
Bernamegeh Türkçe
