Celal Talabani, 12 Kasım 1933 yılında Süleymaniye’de dünyaya geldi.
Bağdat Üniversitesi Hukuk Bölümü’nü bitirdi.
Hem siyasetçi, hem de gerilla lideri olan Celal Talabani, siyasi faaliyetlerine KDP’ye bağlı Kürdistan Öğrenci Birliğinin kurucu üyesi ve lideri olarak 1950’li yılların başında başladı.
O yıllarda hızla sivrilen Talabani, KDP’nin üst düzey üyelerinden biri hâline geldi.
1961 senesinde, Abdülkerim Kasım hükûmetine karşı gerçekleştirilen Kürt ayaklanmasında aktif bir rol oynadı.
Kasım’ı iktidardan uzaklaştıran darbeden sonra, 1963 senesinde Cumhurbaşkanı Abdüsselam Arif’in hükûmetiyle yapılan görüşmelerde Kürt delegasyonunun sözcülüğünü yaptı.
1975 senesinde KDP lideri Mustafa Barzani’yle aralarında derin ideolojik ve politik ayrılıklar oluştu.
KDP’den ayrılanların kurduğu ve gelecekte kayınpederi olacak olan İbrahim Ahmed’in liderliğindeki KDP Siyasi Bürosu’na katıldı.
Grup, 1966 senesinde merkezî hükûmetle bir ittifak kurdu ve KDP karşıtı askerî kampanyada etkin rol aldı.
1970 senesinin Mart ayında KDP ve hükûmet arasında bir barış anlaşması imzalandı.
Bu anlaşma ile birlikte grubun siyasi hayatına son verildi.
Talabani ve Barzani arasındaki politik farklılıklar uzun yıllar birbirleriyle mücadele etmelerine neden oldu.
Celal Talabani kendisini destekleyenler ile birlikte 1975 yılında Kürdistan Yurtseverler Birliği’ni kurdu.
Talabani, özellikle KYB’nin sosyalist bir parti olacağını ve KDP’nin aşiretlere dayanan çizgisinden uzak duracağını belirtiyordu.
Talabani, bir yıl sonra, merkezî hükûmete karşı silahlı bir kampanya başlattı.
1988 senesinde Saddam diktatörlüğü Kürtlere karşı kimyasal silahlar ile katliamlar yaptığı zaman (Halepçe Katliamı), KYB ağır bir darbe aldı.
Türkiye bu dönemde Barzani’yi desteklerken, İran ise Talabani’nin arkasında durarak güç dengesi sağlamaya çalışmıştır.
Bu nedenle Talabani, Irak’ı terk etmek zorunda kalınca İran’a sığınmıştır.
KYB-KDP mücadelesi, Kürt siyasi hayatının yaklaşık son 30 yılına damgasını vurmuştur.
Talabani ve Barzani bir dönem Turgut Özal hükümetinde Türk pasaportu taşımıştır.
Saddam Hüseyin rejiminin devrilmesi, Talabani’nin politik yaşamında yeni bir dönemi açtı.
1991 Körfez Savaşı ve Kürtlerin Irak hükûmetine karşı ayaklanmasından sonra yeni bir döneme girildi.
ABD ve Batı ittifakının uçuşa kapalı bölge ilan etmesi ile birlikte KDP ve YNK arasında kısa süren bir ittifak dönemi başladı.
Güney Kürdistan’da seçimler yapıldı ve 1992 senesinde KYB-KDP ortak yönetimi kuruldu.
Bu kısa ittifaktan sonra iki parti arasındaki sorunlar ve gerilim, 1994 senesinde silahlı çatışmalara ve iç savaşa neden oldu.
ABD ve İngiltere’nin müdahale ve çabaları sonucu, iki parti heyetleri arasında çok sayıda toplantı yapıldı.
Daha sonra, Talabani ve Mesut Barzani 1998 senesinde Washington’da bir barış anlaşması imzaladı.
Talabani, demeçlerinde, 1993 senesinde Süleyman Demirel-Erdal İnönü koalisyon hükûmeti kurulduktan sonra Turgut Özal’ın vefatına kadar, Türk devleti ile PKK arasında gizli arabuluculuk yaptığını belirtmişti.
İki parti arasındaki anlaşma sonucunda, 4 Ekim 2002 tarihinde iki partiden milletvekillerinin katılımıyla bölgesel parlamento oluşturuldu.
Parlamentoda yapılan oturumda, Talabani Kürtler arasındaki çatışmaların yasaklanmasını öngören bir yasanın çıkarılarak yürürlüğe girmesini önerdi.
2003 yılının Mart ayı öncesinde bölgenin güçlü iki partisi, aralarındaki anlaşmazlıkları bir yana iterek Talabani ve Barzani birlikteliğini oluşturdu.
Her iki önemli lider daha sonra Irak Yönetim Konseyine atandı.
O dönemin koşulları gereği hem Talabani hem de Barzani, birleşik bir Irak içinde sadece özerklik talep edeceklerini belirtti.
Irak savaşı sonrası değişen dengelerde Kürtler önemli bir güç haline geldiler ve büyük kazanç sağladılar.
Talabani, 2005-2014 yılları arası Irak cumhurbaşkanı olarak görev yaptı.
Talabani 17 Aralık 2012’de Bağdat’ta beyin kanaması geçirdi ve yoğun bakıma alındı.
Bir gün sonra daha iyi bir tedavi sağlanması için ambulans uçakla Almanya’nın başkenti Berlin’e götürüldü.
18 ay süren tedavinin ardından 20 Temmuz 2014 tarihinde Süleymaniye’ye döndü.
Talabani son olarak 12 Eylül 2017 tarihinde sağlık kontrolleri için Berlin’e gitti.
Talabani, 3 Ekim 2017 tarihinde tedavi gördüğü Berlin’deki hastanede 83 yaşında yaşamını yitirdi.
Vefatı nedeniyle Irak Federe Kürt Bölgesinde yedi gün, Irak genelinde ise üç gün ulusal yas ilan edildi.
6 Ekim 2017 tarihinde yapılan devlet cenaze töreninin ardından evinin yakınlarında bulunan Dabeşan Mezarlığında defnedildi.
Celal Talabani Hero İbrahim Ahmed ile evliydi.
Talabani’nin Pavel ve Kubat adında iki çocuğu bulunmaktadır.
Talabani’nin küçük oğlu olan Kubad, Kürdistan Bölgesel Hükümeti Başbakan yardımcılığı yaptı.
