Halk müziği ve arabesk sanatçısı Dilber Ay Karakaş, 1 Ocak 1956 tarihinde Maraş’ın Pazarcık ilçesinde dünyaya geldi. Kimlikteki adı Dilber Bağbuş’tur.
Kureyşan aşiretine mensuptur. Ay’ın asıl soyadı Bağbuş’tur.
Yörük ve Kürt bir ailenin çocuğudur. İlkokul öğrenimine Maraş’ta başladı. İlkokul üçüncü sınıfa kadar okudu, daha sonra öğrenimini sürdüremedi. Ailesiyle beraber ilkin Ankara’ya, daha sonra da Bolu-Düzce taraflarına göç etti.
Düzce’de “güzel ses” aramak üzere TRT Radyosu’nun 1969 yılında yaptığı çalışma sırasında “Gönül gel seninle muhabbet edelim, araya kimseyi alma sevdiğim” türküsünü söylemesiyle müzik yeteneği keşfedildi. Fakat yarışmaya katıldığı için babası Hüseyin Bağbuş’tan çok ağır işkenceler gördü.
13 yaşındayken 50 yaşında bir erkekle evlendirildi.
Bu evlilikten Satı ve Filiz adında iki kız çocuğu bulunmaktadır. İkinci evliliğini 16 yaşındayken kaçtığı teyzesinin oğluyla yaptı. Bu evliliğinden Ünal adında bir erkek çocuğu dünyaya geldi. Üçüncü evliliğini de Almanya’da tanıştığı İbrahim Karakaş ile 1998 senesinde yapmıştır.
Barak ağzı uzun havalarını söylemeyi Halit Arapoğlu’ndan öğrendi.
1974 yılında TRT Radyosu’nda sınava girdi. Genç yaşta radyoda söylediği türkülerle ün sahibi oldu. Ankara Konak Gazinosu’nda türkücülük yaptı. İbrahim Tatlıses, Bergen, Bedia Akartürk, İzzet Altınmeşe, Dursun Salkım gibi tanınmış isimlerle çalıştı.
Adana’da sahne aldığı Bergen ile arasında yakın bir dostluk geliştirdi. Müzik kariyeri boyunca çok sayıda albüm çıkardı. Bilinen ilk 45’lik plağı “Yavrum Oy / Oy Bahçenize Giremedim Ben Gazelden” ismini taşıyan 1974 tarihli plağıdır.
Barak havaları ve 1981 senesinde seslendirdiği “Meyrik” türküsüyle Türkiye’de büyük bir kitlenin sevgisini ve beğenisini kazandı. “Tavukları pişirmişem” diye bilinen Adıyaman türküsüyle fenomen haline geldi.
2011 ve 2015 seneleri arasında tam teşekküllü bir hapishane simülasyonu içinde, demir parmaklıkların ardından arabesk şarkılar seslendirdiği “Kadere Mahkûmlar” isimli televizyon programını sundu.
Türkücü, 2012 senesinde ana akım televizyonlara konuk olmaya başladı. Daha sonra hızla popüler kültür ikonuna dönüştü.
Erkeksi, güçlü, sert, özgüveni fazla bir imaj yaratan Dilber Ay, seslendirdiği hüzünlü türküler ve arabesk formundaki şarkıların yanında sinema filmlerinde aldığı roller, televizyonda yaptığı reytingi yüksek programlar, rol aldığı reklam filmleriyle tanınmaktadır.
Yaşam öyküsü 2021 senesinde çekilen “Dilberay” isimli filme konu olmuştur.
Ketche tarafından çekilen bu filmde Dilber Ay’ı Büşra Pekin canlandırdı.
Almanya’da bir konser sırasında şarkı isteği için kulise izinsiz girerek kendisini taciz eden kişiyi yaraladı. Bu olaydan sonra Hollanda’ya kaçtı. Daha sonra sanatçı yakalanıp Almanya’ya gönderildi ve Frankfurt’ta 8 ay 20 gün tutuklu kaldıktan sonra Türkiye’ye iade edildi.
Karıştığı bir kavgadan ötürü tekrar tutuklanarak bir süre daha cezaevinde kaldı. Bu olaydan sonra Dilber Ay’ın TRT Radyosu’ndaki işine son verildi.
Dilber Ay, 2006 senesinden itibaren sinema filmlerinde de rol aldı. Rol aldığı ilk film olan Beynelminel (2006)’de bir şarkıcıyı, Yol Arkadaşım (2017) filminde bir araba tamircisini canlandırdı.
Beynelminel filmindeki rolü ile 14. Altın Koza Film Festivali’nde En İyi Yardımcı Kadın Oyuncu Ödülü’ne layık görüldü. Beynelmilel filminde bir pavyon sahnesinde söylediği Akşama Geleceğim adlı anonim Adıyaman türküsüyle fenomen oldu.
2014 senesinde Fenerbahçe Spor Kulübü’nün şampiyonluk kutlamasında futbolcuların sahada oyun ve alkışlarla “Tavukları Pişirmişem” türküsüne eşlik etmeleri ne kadar popüler olduğunu göstermiştir.
Dilber Ay, 2011 ve 2015 yılları arasında Flash TV kanalında müzisyen Devran İskender ve Cihan Akboğa ile beraber Kadere Mahkûmlar adlı arabesk müzik programını sundu.
Programda konuklarını demir parmaklıklarla çevrili stüdyoda ağırladı. Mahkûmlardan gelen mektupları okudu, istek türkü ve şarkılarını söyledi. Büyük bir izleyici kitlesine ulaşan bu program sayesinde ana akım medya tarafından keşfedildi. Dilber Ay, çeşitli reklam filmlerinde rol aldı ve ana akım medyadaki haber programlarında canlı yayına çıkarıldı.
2012 yılında CNN Türk televizyonunda yayınlanan 5N1K programında, haberci Cüneyt Özdemir’in konuğu oldu.
Hayatını Düzce’de geçiren Dilber Ay, kalp krizi geçirmesi sonucu 29 Nisan 2019’da Ankara’daki bir hastanede 63 yaşında yaşamını yitirdi. Cenazesi 30 Nisan 2019 tarihinde Düzce’ye getirildi ve şehir mezarlığına defnedildi.
Albümleri:
Dilberay – Dilberay (1974)
Dilberay – 3 – Türküola (1975)
Dilberay – Meyrik (1981)
Dilberay – HazaL (1986)
Dilberay – Barak Muhabbeti 1 (1987)
Dilberay – Barak Muhabbeti 2 (1988)
Dilberay – Postaci Emmi (1990)
Dilberay – Oturak Havaları (1990)
Dilberay – Yandim Eyvah (1993)
Dilberay – Dağlar Oy (1993)
Dilberay – Bırak Ona Da Dokunma (1994)
Dilberay – Kisi Bitmez Daglarimin (1995)
Dilberay – Barak Kızı (1996)
Dilberay – Ölesen Gelin (1999)
Dilberay – Sürdüler Beni – Sen Taş mısın Demir mi (2000)
Dilberay – Bırakmadı Sevdan Beni – Yabancı (2001)
Dilberay – Oturdum Mezar Taşına (2002)
Dilberay – Maraşlı Gelin (2004)
Dilberay – Hasrete Koştuk (2005)
Dilberay – Alıp Başımı Gideyim (2005)
Dilberay – Hacı Ağa (Sarı Sabahlık) (2007)
Dilberay – Ellerin Olmuş (2008)
Dilberay – Ötme Bülbül (2009)
Dilberay – Be Zalim – İtfaiyeci (2010)
Dilberay – Darıldım Sana (2011)
Dilberay – Yasmı Varda Mahallede (2019)
Filmografisi:
Beynelmilel (Arzum) – 2006
Hayat Sana Güzel – 2013
Mazlum Kuzey – 2014
Figüran – 2015
Yol Arkadaşım (Muzaffer Usta) – 2017
Yol Arkadaşım 2, (Muzaffer Usta) – 2018
Ödülleri:
Beynelmilel filminden, 14. Altın Koza Film Festivali 2007, Ulusal yarışma “En İyi Yardımcı Kadın Oyuncu” ödülü
Bernamegeh Türkçe