Türk halk müziği sanatçısı Kemal Özay Gönlüm, 5 Şubat 1940 tarihinde babasının askeri görevle bulunduğu Erzincan’ın Tercan ilçesinde dünyaya geldi.
Babasının adı Ahmet, annesinin adı da Zekiye’dir.
Babası Denizli’nin Tavas ilçesi Kızılcabölük kasabasından, annesi de Kütahya’dandır.
1953 senesinde başladığı Denizli Erkek Sanat Enstitüsü’nde farklı kişiliği ve müziğe yatkınlığıyla okulda sevilen biri oldu.
16 yaşında Türk türkülerinin en ünlü derleyicisi olan Muzaffer Sarısözen’le tanışması müzik kariyerinde belirleyici oldu.
Ankara Radyosu Yurttan Sesler programıyla sanat dünyasına adım attı. Belli bir süre Türkiye Cumhuriyeti Millî Eğitim Bakanlığı “Film Radyo Televizyon Merkezi”‘nde çalıştı.
1966 yılında “yetişmiş saz sanatçısı” olarak Ankara Radyosu’nda çalışmaya başladı.
Özellikle Denizli yöresinin türkülerini, sesi ve sazı ile mikrofonlara taşıdı.
Çalıp söylediği Ege türküleri kadar, taklit yeteneği, şovmenliği, fıkraları ve kullandığı Denizli şivesiyle folklora zenginlik ve çeşitlilik kattı.
1960’larda sahneye de çıkan sanatçı, 1973 yılından itibaren düzenli şekilde İzmir Enternasyonal Fuarı’nda sahne aldı.
Başta Zeki Müren olmak üzere pek çok ünlü sanatçıyla aynı sahneyi paylaştı.
1963 yılında Kütahyalı olan Ayten Hanım ile hayatını birleştirdi.
Bir Yeşilçam filminde başrolde oynadı.
TRT’de, tarıma ve çocuklara yönelik programlarda yer aldı.
Kültür Bakanlığı Halk Müziği Geliştirme Merkezi (HAGEM) Repertuvar Kurulu üyeliği yaptı.
Son televizyon programı TRT-1’deki “Türk Halk Müziği stekleri” oldu.
Radyo oyunlarında ve tiyatrolarında roller alan Özay Gönlüm, radyo ve TV’lerde yayınlanan Nineden Mektuplar tiplemesiyle çok beğenildi.
En sevilen türkülerinden biri olan “Çöz de Al Mustafa Ali” türküsünü, “Fişini de Al Mustafa Ali” diye de seslendirerek, halkı fiş (vergiye yönelik makbuz) toplamaya davet etmesiyle sosyal bilincini gösterdi.
Avrupa, Amerika Birleşik Devletleri, Avustralya, Çin ve Hindistan’da yurt dışı konserler veren Özay Gönlüm, başta Denizli ve Kütahya yöreleri olmak üzere Denizli, Kütahya, Muğla, Aydın, İzmir, Manisa, Balıkesir, Bursa, Afyon, Burdur, Isparta yörelerinden 3400’den fazla türkü derledi.
Özellikle, “Denizli’nin Horozları” (Çil Horoz), “Çöz de Al Mustafa Ali”, “Sultan Seccadesi”, “Asmam Çardaktan”, “Cemile’min Gezdiği Dağlar Meşeli”, “Osmanım’ın Mendili”, “Adım Adım Denizli’nin Yolları”, “Şu Dağlar Tepe Tepe” gibi türküleriyle tanınmaktadır.
Teatral yeteneği, yöresel icra tekniği, vokal yorumu ve yaren adını verdiği üçlü sazıyla Türk halk müziğinde bir ekol oluşturdu.
Bağlamanın yanı sıra cura ve tambura tekniğine de çok önem vermiştir.
Ege yöresinde Ramazan Güngör’den Hamit Çine’ye kadar birçok curacıyla çalışmıştır, katıldığı programlarda her boydan cura çalmıştır.
Yaren adlı enstrümanıyla cura, bağlama ve çöğürü bir araya getirdi.
Türküleriyle 34 senedir beğeni toplayan Özay Gönlüm, 2 sene akciğer rahatsızlığıyla yaşadı.
Ankara Üniversitesi Tıp Fakültesi Göğüs Hastalıkları Kliniği’ne tedavi amacıyla yattı.
Ancak hastalığa yenik düşerek 1 Mart 2000 tarihinde hayatını kaybetti.
Mezarı Cebeci Asri Mezarlığı’ndadır.
Eşi Ayten Hanım’dan iki kızı bulunmaktadır.
Repertuvarı Ege Bölgesi ve özellikle de Denizli yöresi ile özdeşleşmiştir.
Mizahi unsurlara yer verdiği çalışmalarının ustalığı ve derinliği zamanla fark edilmeye başlanan Türk halk müziği’nin “üstad”ları arasında kabul edilmektedir.
30 civarında 33’lük/45’lik, 30 kadar kaset ve 200 türkünün derleyicisi veya kaynak kişisidir.
Eski 45’likleri ve uzunçalarları birinci el piyasasında bulunmamaktadır.
En güncel derleme, Kalan Müzik tarafından 2005 senesinde piyasaya sürülmüş olan ve 2 CD, 2 kaset ve kitapçıklardan oluşan “Özay Gönlüm” koleksiyonudur.
Ayrıca 2001 senesinde Anadolu Müzik tarafından piyasaya sürülmüş “Yaren” adlı kasedini bulmak mümkündür.
