Mustafa Sezgin Tanrıkulu, 27 Mayıs 1963’te Diyarbakır’a bağlı Lice ilçesinde Kürt bir ailenin çocuğu olarak dünyaya gelmiştir.
İstanbul Üniversitesi Hukuk Fakültesinden mezun olmuştur.
Ayrıca Dicle Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsünde Kamu Hukuku alanında yüksek lisans yapmıştır ve Kültür Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsünde de doktorasını tamamlamıştır.
Mezun olduktan sonra 1985 senesinde serbest avukatlık yapmıştır.
1986–2002 seneleri arasında Diyarbakır Barosu Genel Sekreterliği ve Başkan Yardımcılığı görevinde bulunmuştur.
2002–2008 seneleri arasında da Diyarbakır Barosu Başkanlık görevinde bulunmuştur.
Ayrıca 1988 ‘de İnsan Hakları Derneği Diyarbakır Şubesi’nin kuruculuğuna önderlik etmiştir.
Bununla birlikte Türkiye İnsan Hakları Vakfı kurucuları arasında yer almıştır ve 1998 yılından itibaren Diyarbakır Temsilciliğini yapmıştır.
1997 yılında Robert Kennedy İnsan Hakları ödülünü almıştır.
2010 yılında Cumhuriyet Halk Partisine katılarak siyasete atılmıştır.
Tanrıkulu, aynı yıl 19 Aralık’ta İnsan Haklarından sorumlu Genel Başkan yardımcılığı görevini üstlenmiştir ve ilk defa 2011 milletvekilliği genel seçimlerinde İstanbul milletvekili olarak meclise girmeyi başarmıştır.
Haziran 2015 ve Kasım 2015 dönemlerinde yeniden CHP İstanbul milletvekili olarak meclise girmiştir.
25 Ocak 2016’da CHP Genel Başkan yardımcılığı görevi son bulmuştur.
2018 yılında milletvekilliği genel seçimlerinde tekrardan CHP İstanbul milletvekili olarak seçilmiştir.
