Kürt söz yazarı, şarkıcı ve besteci Erdewan Zaxoyî, 1957 yılınının Temmuz ayında Erdewan Elî olarak Zaxo’da dünyaya geldi.
Ailesindeki altı çocuktan biridir.
Memleketinde büyümüş ve gençlik yıllarını da orada geçirmiştir.
1978 yılında o zamanlar yasaklanmış olmasına rağmen, Güneydeki Kürt hareketini destekleyen şarkılarıyla ilk kasetini piyasaya çıkardı.
Ardından Peşmergekê çelengêm gibi türküleriyle Peşmerge birliklerine destek verdi.
Şarkıları genellikle adalet, eşitlik ve özgürlük ile ilgilidir.
Ayrıca memleketi Zaho ve Kürdistan üzerine de şarkılar yazdı.
1982 yılında Saddam Hüseyin rejiminin zulmünün ardından İran’ın Kürt bölgesine kaçtı.
1985 yılının sonuna kadar burada yaşadı.
Çalışmalarına ara vermeden sürdürdü ve daha çok şarkı yazdı.
Şarkılarında aile ve anne sevgisi, memleket hasreti, vatan ve yurtseverlik gibi konuları işledi.
Ocak 1986’da Zaho’ya geri döndü.
Bir yıl sonra Bağdat’ta yaşayan Kürtler için verdiği bir konser sonrası Irak Gizli Servisi ajanları tarafından kaçırıldığı ve muhtemelen öldürüldüğü iddia edildi.
O günden bu güne kadar sanatçıya ait bir iz bulunamadı.
Zaxoyî’nin bulunması için Irak makamlarınca yeterli bir soruşturma yapılmadı.
Kaybolmasının ardından Zaho’da onun için bir anıt dikildi.
Bu anıt, şarkılarında bahsettiği tarihi Delal Köprüsü’nün civarında bulunmaktadır.
Şubat 2006’da Duhok’ta onun ve şarkıcı Eyaz Zaxoyî’nin anısına bir tören düzenlendi.
Törende Duhok Valisi Tamar Kuçar, iki sanatçının hayatlarına ve eserlerine ilişkin bir konuşma yaptı.
Erdewan Zaxoyî’nin eşi ve çocukları bugün İsveç’te yaşamaktadır.
Bernamegeh Türkçe
