Mihemed Şêxo, kimlikteki adıyla Mihemed Salih Şêxmûs 1948 senesinde Qamişlo’nun Girbanîna köyünde dünyaya geldi.
Ailesi ile beraber başka bir köye göç eden Şêxo, ekonomik nedenlerden dolayı okula 11 yaşlarında başlayabildi.
Ortaokul yıllarında müziğe olan ilgisi, devrin kürt müzisyenlerinin tesiri ile giderek artmıştır. Mihemed Şêxo o dönemlerde arkadaşlarından saz çalmayı öğrenmiştir.
1969 senesinde şarkılar yazıp dillendirmeye başlamış olan Şêxo’nun, hayatının sonuna dek sürecek olan müzik serüveni başlar. Mihemed Şêxo’nun, o yılların meşhur müzisyenlerinden kabul edilen Aram Tigran’ın tesirinde kalmış olduğu söylenir.
Ekonomik sıkıntılar yüzünden müzisyenlik hayalleri zora giren Mihemed Şêxo aynı sene Lübnan’a göç etmek zorunda kalır.
Bu zorunluluğu fırsata çevirmek isteyen Şêxo, Lübnanda kalmış olduğu 2 sene süresince müzik eğitimi alır ve sanatını ilerletmeye çalışır.
Bu eğitimin sonrası 1972 senesinde birkaç arkadaşı ile beraber ‘Serkeftin’ isminde bir müzik grubu oluşturur, bu grup ile yapmış olduğu müzik hakkındaki veriye ulaşmak zor.
Şêxo’nun müziği ile alakalı ilk kayıtlar, 1973 senesinde Güney Kurdistan’a geçmesi ve oradaki şarkıcılar ile tanışması ve onlarla beraber şarkılar söylemesi ile ortaya çıkmıştır.
Mihemed Şêxo o yıllarda Güney Kurdistan’da iyi bir şarkıcı olarak tanınır. Onun vatansever kimliğinin müziğine yansıması nedeniyle, o dönemlerde güney Kurdistan’da verilen mücadele ve savaşım ile de bağdaştırılmıştır.
1973 senesinde Şam’a giden Mihemed Şêxo, orada ‘Ay Gewrê’ isminde bir albüm piyasaya çıkarır.
Fakat Suriye’de siyasal baskılara maruz kalır ve yeniden mecburi olarak güney Kurdistan’a dönerek peşmerge birliklerine katılır.
Peşmergenin başarızlığa uğramasıyla beraber, Doğu Kurdistana geçerek burada bir albüm daha hazırlar. Şêxo doğu Kurdistan’da müzisyenlik haricinde bir süre öğretmenlik de yapar.
Öğrencilerinden biri de adına şiir yazarak müzik olarak bestelediği daha sonra evleneceği hanım olan Nesrîn’dir.
Doğu Kurdistan’da kalmış olduğu 11 senenin ardından İran rejimi Mihemed Şêxo hakkında rejim karşıtı olduğu gerekçesiyle soruşturma açar ve Şêxo yeniden Rojava’ya dönmek zorunda kalır. Döndüğü vakit Rojava’da her insanın şarkılarını bildiği, dinlediği bir şarkıcı olmuştur.
O’nun gelmesiyle halkta oluşan coşku Suriye devletinin işine gelmez ve kısa bir süre sonra Mihemed Şêxo tutklanarak zindana atılır. Fakat Mihemed Şêxo zindana atılmasına karşın şarkılar yazmaya devam eder. Bugün o, birçok bilinen şarkısını zindanda yazmıştır.
1989 yılında hastalanan Mihemed Şêxo’nun durumu, o senenin mart ayında iyice ağırlaşır ve Şêxo zindandan çıkarılarak hastaneye kaldırılır. 3 gün süresince değişik hastanelere tedavi için götürülür.
Mihemed Şêxo, 9 Mart 1989’da vefat ederek aramızdan ayrılır. Cenazesi Qamişlo’da 70 bin kişinin katılımıyla defnedilir.
Eşi, Mihemed Şêxo’nun kardeşi Baha Şêxo ile evlendirilir ve Baha ile Nesrîn beraber Avrupaya göç ederler. Bu evlilik ile alakalı muhtelif söylentiler olsa da kati bir bilgiye ulaşmak zor.
Mihemed Şêxo sanatı ve yurtseverliği ile Kürt sanatı ve müziğine damga vurmuş adlardan biridir. Onun müziği Kurdistan’ın dört parçasına yayılmış ve bir çok Kürt sanatçıyı etkilemiştir.
Bernamegeh Türkçe / bernamegeh@gmail.com
