Usta sanatçı, Kuzey Kürdistan’da Mihemed Arif Cizîrî olarak anılırken Güney, Batı ve Doğu Kürdistan’da Mihemed Arifê Cizrawî olarak anılmıştır.
Mihemed Arif Cizîrî Osmanlı İmparatorluğunun son dönemlerinde 1912 yılında Cizre’de Ali Bey mahallesinde (Mîr Elî) hayata merhaba dedi. Osmanlı Devleti tarafından savaşa alınan babasını kaybetmesi nedeniyle onu annesi Edlayê büyüttü.
Şeyh Said Hareketinin yenilgiye uğramasıyla tutuklanan birçok kişi arasında henüz 13 yaşında olan Mihemed Arif Cizîrî’de vardır.
O dönem Kürdistan Teali Cemiyeti başkanı Seyyid Abdülkadir ve arkadaşları göstermelik bir mahkeme sonunda 27 Mayıs 1925 yılında idam edilirler.
Mihemed Arif Cizîrî hapisten 1928 yılında gerçekleştirilen genel bir af ile çocuk olduğu gerekçesiyle 17 yaşındayken serbest bırakılır.
Müziğe mevlüt ve kına gecelerinde arkadaşlarıyla klamlar söyleyen annesinin etkisiyle yönelir.
Ekonomik nedenlerden dolayı sınırı kaçak yollardan geçerek Güney Kürdistan’a çalışmak için gider. Bir süre kendiside iyi bir dengbej olan Evdlcelîl Nuranê’nin evinde kalır, onun desteğiyle oralara alışmaya çalışır.
Behdinan, Zaho ve Duhok’da kalır. Duhok’ta sünnetçiliğe başlayarak bir süre bu işi yapar. Az bir para kazanınca geçimini daha rahat sürdürebilmek için bir lokanta açarak işletir.
1932 yılında Hakkari’li bir hanımla evlenir. Bu evliliğinden bir kız ve bir erkek çocuğu olur. 1934-35 yılları arasında Ebu Kelb müzik şirketinin finansmanıyla Meryem Xan ile klamlarını söyler. Klamları bu şirket tarafından kaydedilir. Sesi kaydedildiği yıllarda henüz Bağdat Radyosu faaliyette değildir.
1946-47 yıllarında Remezanê Cizîrî, Hesenê Hemdanî, Zawayê Hesenê Hemdanî Earo ile beraber bir müzik grubu kurarak klamlar söyler.
O dönemlerde Elî Merdan, Resol Gerdî, Hesen Zîrek, Tahir Tofîq, Hesenê Cizîrî, Cemîl Beşîr, Meryem Xan, Fewzîye Mihemmed, Nesrîn Şêrwan gibi sanatçıları tanır, dostluklar kurar.
1949 yılında Bağdat Radyosunda sesi kaydedilir. İlk kaydedilen klamı Xezal Xezal’dır. Bu klamın radyoda çalınmasıyla ünü bütün Kürdistan’a yayılır. Bağdat Radyosunun bizimle çalış teklifi üzerine 1949 ve 1974 yılları arasında radyoda çalışır, şarkılar söyler. 1974 yılında Bağdat radyosundan emekli olur.
1979 yılında Hacca gider, döndükten sonra sanatını icra etmeye devam eder.
1960-70 yılları arasında çok defa çeşitli konserler vermek için Lübnan, Kuveyt ve Suriye’ye gider.
Bugüne kadar 60’tan fazla kaset çıkaran Mihemed Arif Cizîrî 1986 yılında Duhok’ta vefat eder. Mezarı Şêxika mezarlığındadır.
Mihemed Arif Cizîrî, Xezal, Xirabo, Siwaro, Pismamo, Yar dilo, Ez Xezal im, Bêrîvanê, Befr barî, Bavê Fexrê, Hesenîko, Koçerê, Gulê Mehrumê, Şevên Nîsanan, Diyarbekir, Çiyayê Kurdistanê gibi klamlarıyla tanınmaktaydı.
Bernamegeh Türkçe
UYARI: Yazıların izinsiz kopyalanması ve Web Sitelerinde yayınlanması kesinlikle yasaktır. Hakkınızda yasal işlemlerin başlatılabileceğini lütfen unutmayın!
