İsrail veya resmî ismiyle İsrail Devleti, Batı Asya’da Akdeniz’in güneydoğu kıyısında ve Kızıldeniz’in kuzey kıyısında yer alan ülkedir. 14 Mayıs 1948’de, David-Ben Gurion öncülüğünde Tel-Aviv’de toplanan Yahudi Millî Konseyi kuruluşunu ilan etmiştir. Kuzeyinde Lübnan, kuzeydoğusunda Suriye, doğusunda Ürdün, güneybatısında Mısır ve hem batı hem de doğusunda sırasıyla Filistin toprakları olan Gazze Şeridi ve Batı Şeria ile komşudur.
İsrail toprakları, hominidlerin Afrika dışındaki ilk göç noktalarından biriydi. Orta Tunç Çağı’ndan itibaren Kenan kabileleri bu bölgede yaşarken Demir Çağı’nda İsrail Krallığı ve Yehuda Krallığı kuruldu. MÖ 720 yıllarında Yeni Asur İmparatorluğu, İsrail Krallığı’nı yok etti.Yehuda Krallığı ise sırasıyla Babil, Pers ve Helen imparatorlukları tarafından ele geçirildi ancak Yahudi özerk statüsüyle varlığını korudu.
Makkabi İsyanı sonucunda MÖ 110 yılından itibaren bağımsız bir Haşmonayim Krallığı kurulsa da krallık önce MÖ 63’te Roma Cumhuriyeti’nin vasal devleti hâline geldi, ardından MÖ 37’de bölgeye merkezden Hirodes Hanedanı yönetici olarak atandı ve MÖ 6’da Yahudiye adıyla bir Roma eyaleti şeklinde yeniden yapılandırıldı.
Yahudiye, başarısız Yahudi İsyanları’na kadar bir Roma ili olarak kaldı ancak isyanlar sonucunda Romalı yöneticiler şehri yakıp yıktı, Yahudi nüfusu şehirden sürdü ve bölgenin adını Suriye Filistini olarak değiştirdi.
Bunun ardından bölgedeki Yahudi varlığı yüzyıllar boyunca belirli bir ölçüde devam etti. MS 7. yüzyılda Levant, Araplar tarafından Bizans İmparatorluğu’ndan alındı ve 1099’da Birinci Haçlı Seferi’ne kadar bölgedeki Arap hakimiyeti sürdü.
İsrail’de Şaşırtıcı 2.100 Yıllık Çiftlik
İsrail’deki arkeologlar, muhtemelen bir askeri istiladan kaçınmak için aceleyle terk edilen bir çiftliğin 2.100 yıllık kalıntılarını ortaya çıkardılar.
İsrail Eski Eserler Kurumu (IAA) için yapılan kazılara öncülük eden arkeolog Amani Abu-Hamid, “Buluntuların, İsrail’in kuzeyinde olan bölgede yaşayanlar tarafından bırakıldığı yerde kaldığı, adeta bir zaman kapsülü keşfettiğimiz için çok şanslıydık.” diyor.
Arkeologlar, sahada eski, hala bozulmamış saklama kavanozlarının yanı sıra bir rafta dokuma tezgahları için ağırlıklar keşfettiler ve bu da, orada yaşayan her kimse, hızla ayrıldıklarında onları geride bıraktıklarını düşündürüyor.
Abu-Hamid, “Görünüşe göre yaklaşan bir tehlike, muhtemelen bir askeri saldırı tehdidi karşısında aceleyle ayrıldılar.” diyor.
Arkeologlar o dönemde orada kimin yaşadığını bilmiyorlar, ancak Haşmonayim Krallığı’nın güçlerinin bölgeyi işgalinden kaçmak için ayrılan Seleukos İmparatorluğu’na bağlı olmaları mümkün.
Abu-Hamid, “Bu dönemde Haşmonayim krallığının (Hasmonean) Celile’ye kadar genişlediğini ve bu olaylar sonrasında çiftliğin terk edilmiş olabileceğini tarihi kaynaklardan biliyoruz.” diyor.
Ekip ayrıca bölgede demirden yapılmış kazmalar ve tırpanlar gibi tarım aletlerinin yanı sıra MÖ 2. yüzyılın ikinci yarısına tarihlenen sikkeler buldu.
IAA’nın açıklamasına göre, bu dönemde bölgedeki günlük yaşam hakkında çok az şey biliniyor ve çiftlikte yaşayan insanlar hakkında neredeyse hiçbir şey bilinmiyor. Ancak çok sayıda dokuma tezgahı ağırlığı, dokumanın önemli bir görev olduğunu ve bu nedenle insanların muhtemelen koyun veya keçi sürülerini beslediğini gösteriyor. Abu-Hamid, “Site sakinlerinin kimliğini belirlemek için daha fazla araştırma yapılması gerekiyor.” diyor.
Kazılar ayrıca, MÖ 9. ve 10. yüzyıllara tarihlenen çanak çömleklerin ve binaların temelleri de dahil olmak üzere, bölgede çok daha eski bir yerleşimin izlerini ortaya çıkardı. Bu çanak çömlekler ilk olarak tarzlarına göre tarihlendirildi. Ayrıca karbon-14 tayini için organik numuneler laboratuvara gönderildi.
Arkeologlar, Akdeniz kıyılarından planlanan 270 milyon dolarlık su boru hattının öncesindeki araştırmalar sırasında, Celile Denizi’nin doğusundaki Horbat Assad adlı bir yerde antik çiftlik buldular. Yeni boru hattı, İsrail ve komşu ülkelerdeki tarım arazilerine tatlı su ulaştıracak olan tuzdan arındırma projesinin bir parçası.
