ALİŞÊR VE ZARİFE

ALİŞÊR VE ZARİFE HANIM

CELAL TEMEL

Alişêr (1882-1937) ve Zarife Hanım (1885-1937)

Alişêr, Sivas İmranlı (Ümraniye), Azger (Atlıca) köyünde doğdu.

Dersim Şeyh Hasenanlı aşiretine mensuptur.

Sivas’ta öğrenim gördü.

Bir şair ve halk ozanı olarak tanındı.

İmranlı’da (Ümraniye) önce Mustafa Paşa’nın, ölümünden sonra oğlu Alişan Bey’in katipliğini yaptı.

Bu sırada akrabası Zarife Hanım’la evlendi.

Aynı zamanda, Kürd diliyle ilgili çalışmalar yaptılar, şiirler yazdılar.

 Alişêr, 1919 yılında İstanbul’da bulunan Kürdistan Teali Cemiyetine bir mektup göndererek Koçgiri bölgesinde cemiyetin bir şubesinin açılmasını istedi.

İmranlı’da cemiyetin bir şubesi açıldı.

Alişan Bey ve Alişan Bey’in kardeşi Haydar Bey’le birlikte cemiyetin faaliyetlerini organize ettiler ve ayaklanma hazırlığı yaptılar.

O sırada bölgeye gelen Baytar Nuri de onları destekledi.

Koçgiri ayaklanması, başlangıçta büyük başarı kazandı.

Refahiye dahil bazı yerlerde egemenlik kurdular.

Halk ayaklanmaya büyük katılım sağladı.

Alişêr de aynı zamanda bir komutan olarak görev yaptı.

Ancak Merkez Ordusu Komutanı Sakallı Nurettin Paşa’nın büyük askeri gücü karşısında hareket yenilgiyle uğradı.

Koçgiri yenilgisinden sonra Alişêr ve Zarife Hanım Dersim’e geçtiler.

Dersim’de Kürd bilinçlenmesi için çalışmalarını sürdürdüler.

Zarife Dersimli Kürd kadınları arasında Kürd milli bilincini yaygınlaştırmaya çalışırken Alişêr’in şiirleriyle etkili oldu.

Şiirleri dilden dile dolaştı.

İkilinin çocukları olmadı, kendilerini davalarına adadılar.  

9 Temmuz 1937 tarihinde, aynı zamanda Seyid Rıza’nın akrabası olan Reyber adlı bir ihanetçi, Alişêr ve Zarife Hanım’ı bir pusuda öldürdü ve kestiği kafalarını, ödülünü almak için bölgenin askeri komutanı Abdullah Alpdoğan’a teslim etti.

Alişêr-Zarife ilişkisi örneği az olan modern dönem eş ilişkisi, heval-arkadaş ilişkisidir aynı zamanda. 

Ve o günden bu güne, Alişêr’in şu çığlığı kaldı hafızalarda: “Koçgiri başladı harba / Sesi gitti şarka garba / Bir ordu asker geldi / Dayanamadı bu darba… Ovacığın aşireti / Zapteyledi memleketi / Geriden teller çektiler / Hozat çekmedi gayreti…””

Bernamegeh Türkçe

UYARI: Yazıların izinsiz kopyalanması ve Web Sitelerinde yayınlanması kesinlikle yasaktır. Hakkınızda yasal işlemlerin başlatılabileceğini lütfen unutmayın!

AYRICA BAKIN

Oya Küçümen Kimdir Hayatı

Oya Küçümen, uzun yıllardır Oya Bora ikilisi olarak müzik severler tarafından tanınan isimdir. Oya-Bora, Oya …

error: LÜTFEN KOPYALAMAYIN OKUYUN!