Enver Gökçe, 1920 senesinde Erzincan’ın Kemaliye ilçesinde bulunan Çit köyünde dünyaya geldi.
1929’da ailesiyle beraber Ankara’ya göç etti.
Ankara’da özel bir ilkokulda eğitim gördü.
Cebeci Ortaokulu’nda ortaokul öğrenimini gördü.
Ankara Gazi Lisesi’ndeki öğreniminden sonra Ankara Üniversitesi Dil ve Tarih Coğrafya Fakültesi, Türk Dili ve Edebiyatı bölümüne yerleşti ve 1947’de mezun oldu.
Gökçe, Türk dilinin bütün kolları, Türkmence, Kırgızca, Karaimce, Göktürk ve Oğuz lehçeleri, İstanbul ağzı üzerinde çalışmalar yaptı.
Divan Edebiyatı’nı uzmanlık düzeyinde öğrendi.
Birçok halk öyküsünü, masalını, Dede Korkut Masalları’nı derleyip günümüz Türkiye Türkçesine kazandırdı.
Sosyalist ideolojiye inanan Gökçe, Türkiye Gençler Derneği’nin kurucu üyelerindendi.
Enver Gökçe, öğrencilik yıllarında, Nurullah Ataç, Ahmed Hamdi Tanpınar, Ahmet Kutsi Tecer’in de aralarında bulunduğu dönemin Halkevleri yayını Ülkü Dergisi’nde görev aldı.
İlk şiirleri olan Ağıt, Bir Alıp Satıcı Gönül ve Çit Köyü adlı yazısı da burada yayımlandı.
Ant dergisinde yayımlanan Köylülerime adlı şiiri büyük ses getirdi.
Ant, Yağmur ve Toprak dergilerinde çalıştı.
Toplumcu gerçekçi şiir akımından etkilendi.
Mezuniyet tezi olan Eğin Türküleri, türünün ilk örneklerindendir.
Üniversiteden mezun olduktan sonra öğretmen olarak atanması siyasi polisin engeline takıldığı için Yurtlar Müdürlüğü’nün İstanbul öğrenci yurtlarında çalışmaya başladı.
1951 yılında Türkiye Komünist Partisi Tevkifatı’nda tutuklandı ve mahkemede en fazla ceza alanlar arasındaydı.
İstanbul Sirkeci’deki Siyasi Şube, Sansaryan Hanı’nın tabutluklarında iki yıl süresince çok ağır işkenceler gördü.
Bu durum fiziksel ve psikolojik sağlığını büyük ölçüde etkiledi.
Birçok şiirinin ve ünlü destanı Yusuf İle Balaban’ın kaybolmasına sebep olan tutukluluk, hapislik ve sürgünlerin sonunda bir de işsizlik ve yoksullukla mücadele etti.
İstanbul ve Ankara’da geçirdiği acı tecrübeler, çok zor koşullar altında yaşamak durumunda kalacağı köyüne gitmesine yol açtı.
Ağırlaşan hastalığı sebebiyle yeniden Ankara’ya döndü.
Kısa bir süre Bulgaristan’da tedavi gördü.
Yaşamının son yıllarını Ankara’da bir huzurevinde geçirdi.
Enver Gökçe, 19 Kasım 1981 tarihinde yeğeninin Ankara’daki evinde hayata gözlerini yumdu.
Dünya şairi Şili Komünist Partisi militanı Pablo Neruda’nın şiirlerinden seçmeler, Enver Gökçe tarafından Türkçeye kazandırılmıştır ve 1959’da Türkiye’de yayımlanmıştır.
Gökçe’nin bazı şiirleri Zülfü Livaneli, Timur Selçuk, Sadık Gürbüz, Kerem Güney ve Ahmet Kaya tarafından bestelenmiştir.
Enver Gökçe’nin bazı kişisel eşyaları köyünde, köylüleri tarafından Gökçe’nin anısına kurulan müzede sergilenmektedir.
Enver Gökçe’nin bütün çeviri ve telif eserleri Evrensel Basım Yayın tarafından yayınlanmıştır.
Eserleri:
Yazıları (bilinenler):
Çit Köyü (Ülkü Dergisi, 1943),
Sanat ve Sanatçı Üzerine (Yeryüzü Dergisi, 1951),
Aşık Veysel’e Dair
Masal derlemeleri (bilinenler):
Usta Nazar (DTCF, 1946),
Şehzade ve Üç Turunçlar (DTCF, 1946?)- Bu masallar Dost yayınları tarafından 1960’lı yıllarda yayımlanan masallar dizisinde imzasız olarak yer aldı.
Şairin ölümünden sonra İlhan Başgöz’ün uyarısıyla, Yaba yayınları tarafından 1984 (Şehzade ve Üç Turunçlar) ve 1985 (Usta Nazar) yıllarında çıkartılmakta olan iki aylık, Yaba Öykü kitapçıklarında bu kez şairin imzasıyla yer aldı.
Yaba Yayınları daha sonra (2015), Enver Gökçe’nin elde olan tüm masallarını dört kitapçık halinde (Öksüzoğlan, Altın Top, Cimri ile Cömert, Nalıncı Padişah) yayımladı.
Kitapları:
-Kemâlettin Kamu (biyografi)-“Mustafa Gökçe” adıyla-(1958),
-Ömer Bedrettin Uşaklı (biyografi)-“Mustafa Gökçe” adıyla-(1958)
-Dost Dost İlle Kavga (1973),
-Panzerler Üstümüze Kalkar (1977),
-Yaşamı Bütün Şiirleri (1981),
-Eğin Türküleri (yazımı: 1947, kitap halinde ilk yayını: 1982)
Çevirileri (bilinenler):
-Antil Masalları (1958),
-Hint Masalları (1958),
-Çin Masalları (1958),
-Mısır Masalları -“Mustafa Gökçe” adıyla- (1959),
-Çağımızın Büyük Şairlerinden Pablo Neruda’nın Şiirlerinden Seçmeler -“Mustafa Gökçe” adıyla- (1961),
-Dede Korkut Masalları -“Aydın Tataroğlu” takma adıyla- (1968),
-Pugaçef Ayaklanması/A. Gesinoviç (1969),
-Çocuk/Vera Panova (1972),
-Pablo Neruda Seçmeler (1975),
-Ömer Hayyam Rubailer (Dost Dost İlle Kavga’nın 1975’teki 2. baskısına ve 1977’deki 3. baskısına ek),
-Kelile ve Dimne/Beydaba (-“Aydın Tataroğlu” takma adıyla- ilk basım 1969; Enver Gökçe adıyla basımı, 2003).
Kayıp çalışmaları (bilinenler):
-Yusuf ile Balaban Destanı (şiir/destan),
-Dünya Masal ve Efsaneleri (çeviri).
-Ve tutuklamalarda, gözaltılarda, aramalarda kaybolan, yok edilen sayısı bilinmeyen şiirler, yazılar, çeviriler.
Enver Gökçe’nin tüm çeviri ve telif eserleri Evrensel Basım Yayın tarafından yayınlanmıştır.
Bernamegeh Türkçe / bernamegeh@gmail.com
