Fanizade Zeynel Abidin Kimdir, Hayatı ve Hakkında Bilinmeyenler
Celâl Temel
Fanizade Zeynel Abidin (1884-1938)
Süleymaniyeli Şeyh Mehmed Abdülbaki Fanizade’nin oğludur.
Şeyh Mehmed Abdülbaki (1850-1936) daha çok Fani Efendi olarak bilindi.
Fani Efendi, 1875 yılında Kadirli Rüştiyesi’nin ilk öğretmeni oldu.
Ailenin Çukurova serüveni de bu sırada başlamış oldu. Tarsus, Kadirli ve Osmaniye’de yaşadılar.
Fani Efendi, daha sonra çeşitli memurluk görevlerinde, son olarak Çukurova bölgesindeki çeşitli şehirlerde tahrirat katipliği yaptı.
Zeynel Abidin, babasının görevli olduğu Kadirli’de doğdu.
İlk öğrenimini Kadirli’de, ortaöğrenimini Adana’da, hukuk öğrenimi İstanbul’da gördü.
Daha sonra mezun olduğu İstanbul Üniversitesi’nde, bir süre hukuk hocalığı da yaptı.
Meşrutiyet sürecinde, Osmanlı Meclisi Mebusanı’na Adana mebusu olarak seçildi.
Hürriyet ve İtilaf Fırkası Genel Kâtipliği (Sekreterliği) yaptı.
1918’de kurulan Kürdistan Teali Cemiyeti’ne (KTC) üye oldu, cemiyetin genel sekreterliğini yaptı.
İlk Kürd bayrağı taslağı, onun tarafından hazırlandı.
Hazırlanan bayrak KTC kimliklerine bastırıldı, cemiyet üyelerine dağıtıldı.
Bu sırada kardeşleri Ali İlmi ve Mesut’la birlikte, Kuvayi Milliye karşıtı Ferda gazetesinde yazıları yayımlandı.
1924 yılında iki kardeşi, Mesud (1889-1979) ve Ali İlmi’yle (1878-1964) birlikte Mustafa Kemal’in hazırladığı 150’likler listesine dahil edilerek vatandaşlıktan çıkartıldılar.
Önce Fransa’ya gitti, sonra Mekke’ye geçerek Mekke Şerifi Hüseyin ile “Vahdettin’i Karşılama Komitesi”nde yer aldı. Şerif Hüseyin’nin düşürülmesinden sonra Mekke’den ayrılıp Mısır’a geçti.
1926 yılında atalarının memleketi Revandiz’a döndü.
Seyid Taha ile ilişkiye girdi.
Kerkük ve Hewler’de çalışmalarını sürdürürken hep Türkiye istihbaratının kontrolündeydi.
Bu sıralarda bir süre Tahran ve Bağdat’ta kaldı.
İki kardeşi ise zamanla devletle işbirliğine giderek Kürd ulusal mücadelesinden uzak durdular.
Son yıllarını geçirdiği Revandiz’da 1938 yılında öldü.
Bernamegeh Türkçe
UYARI: Yazıların izinsiz kopyalanması ve Web Sitelerinde yayınlanması kesinlikle yasaktır. Hakkınızda yasal işlemlerin başlatılabileceğini lütfen unutmayın!
