Kör Sadi

Abdullah Sadi Kimdir – (Kör Sadi)

Celâl Temel

Abdullah Sadi – (Kör Sadi) (1887- 1925)

        Elâzığ Palu’da doğdu.

Çöpçü onbaşısı olarak çalışan babasının İstanbul’a yerleşmesinden dolayı öğrenimini İstanbul’da yaptı.

Vefa Lisesi’ni bitirdikten sonra İstanbul Hukuk Fakültesi’ne kaydoldu.

        1912 yılında, onun öncülüğünde, İstanbul Caddebostan’da, Kürdistan Teşrik-i Mesai Cemiyeti kuruldu.

Genel sekreterliğini yaptığı cemiyet, daha sonra HÊVÎ cemiyetiyle birleşti. 

         1913’te hazırladığı bir Kürd raporu dolaysıyla Taif’e sürüldü.

Burada bir süre İngilizlere esir düştü.

Hem meşrutiyet sürecinde hem 1918-1919 sürecinde, faaliyet gösteren bir çok örgüte üye oldu.

Kürd Neşri Maarif Cemiyeti ve Kürdistan Teali Cemiyeti’nde aktif olarak çalıştı.

        1925 Ayaklanması sırasında İstanbul’daydı.

Seyid Abdülkadir’in çevresi içindeydi.

İddiaya göre, Şeyh Said ve Seyid Abdülkadir arasındaki iletişimi sağlamak için İstanbul’da (1924 yılı, Eylül-Ekim), Seyid Abdülkadir’in isyanının başına geçmesi için İngilizlerle temaslar kurmuştu.

Kendini, Büyük Britanya Bakanlığı Şark Şubesi memuru Mr. Templeton olarak tanıtan, esasında Türk gizli polisi memurlarından, İngiliz taklidi yapan Nizamettin adlı bir Türk istihbaratçısıyla yapıldığı iddia edilen bir görüşme, mahkeme sırasında en büyük delil olarak karşısına çıkarıldı.

       Ayaklanmanın İngilizlerle bağlantısını kuramayan devlet, İngiliz desteği arama çabası senaryosuyla, onu ve Seyid Abdülkadir’i İstanbul’da tutuklayıp, sözde İngiliz ilişkisi iddiasıyla mahkemeye de sunuldu. 

Oysa daha sonraları Başbakan İsmet Paşa bile, “Tüm çabamıza karşın isyanda İngiliz desteği olduğuna dair bir delil bulamadık.” diyecektir. 

       Bir istihbarat komplosuyla Seyid Abdülkadir da ayaklanmaya dahil edildi ve Sadi’nin itiraflar yapması sağlandı.

İtiraflar, onu da kurtarmadı; suçladığı, belki de idamına sebep olduğu Seyid Abdülkadir’le birlikte, 27 Mayıs 1925 tarihinde idam edildi.

Bernamegeh Türkçe

UYARI: Yazıların izinsiz kopyalanması ve Web Sitelerinde yayınlanması kesinlikle yasaktır. Hakkınızda yasal işlemlerin başlatılabileceğini lütfen unutmayın!

AYRICA BAKIN

Can Coşkun Kimdir Hayatı

Muhabir, editör, rejisör, spiker ve yapımcı Can Coşkun, 1989 senesinde Mersin’de dünyaya geldi. İlk, orta …

error: LÜTFEN KOPYALAMAYIN OKUYUN!