Monlar yada Mon Halkı Myanmar’ın güneyinde, özellikle Mon Eyaleti ve komşu illerinde ve ayrıca güneybatı Tayland’da yaşamaktadır.
Monlar tarafından kurulan medeniyetler arasında Myanmar’ın yanı sıra Tayland da bulunmaktadır.
Monlar, Avustroasya dillerinden olan Mon Dili’ni konuşmaktadırlar.
Avustraasyatik dil ailesinin Mon-Khmer koluna ait olan Mon dilini konuşurlar.
yüzyılda oluşturulan alfabeler var. Budizme tapıyorlar.
MS 1. binyılda, Mons’un (Dvaravati, vb.) Erken dönemleri vardı. 1. binyılın sonundan itibaren Burmalılar Mon ülkesini kuzeyden işgal etmeye başladılar ve 18. yüzyılın ortalarında Mon eyaleti Dvaravati’yi devirdiler.
Mon’un Burmalılar üzerinde büyük bir kültürel etkisi oldu.
Myanmar’daki Monlular’ın büyük bir kısmı Burmalılar ve Karen’ler tarafından asimile edildi.
Monlar, Güneydoğu Asya’da ikamet eden ilk halklardan biridir.
Theravada Budizmi’nin yayılmasına öncülük etmişlerdir. Tayland’da yaşamaktadırlar.
Mon dili, Nyah Kur diliyle yakından ilişkili ve Khmer ve Vietnamca ile daha uzaktan akraba olan Avustraasyatik dillerinin (Mon-Khmer dil ailesi olarak da bilinir) Monic grubunun bir parçasıdır.
Yazı sistemi Hint alfabelerine dayanmaktadır. Mon dili, Anakara Güneydoğu Asya’nın belgelenmiş en eski yerel dillerinden biridir.
Bölgedeki birçok dil Mon dilinden etkilenmiştir. Tai Tham alfabesi ve Burma alfabesi, Mon yazısının uyarlamalarıdır.
Tai Tham alfabesi öncelikle Kuzey Tay dili, Tai Lue dili, Khün dili ve Lao Tham dili için kullanılır.
Burma alfabesi Burma dili, Shan dili, S’gaw Karen dili ve diğer diller için kullanılır.
Tarihsel olarak Tai, kuzey Tayland’daki Thai Yuan halkı için Tai Tham alfabesi olarak Tai’nin kendi yazı sistemlerine geliştirdiği Mon alfabesini benimsedi.
Tayca, Eski Khmer alfabesinden Mon’dan daha fazla özellik benimsemiş olsa da, bugün Tay dilindeki bol miktarda kelime dağarcığı Mon dilinden türetilmiştir.
Birmanya, özellikle yönetim, mimari, kumaş, mutfak ve çiçeklerle ilgili kelimeleri Mon dilinden türetmiş ve ödünç almıştır.
Günümüzde Mon dili hem Myanmar’da hem de Tayland’da yerli bir dil olarak tanınmaktadır.
Son yıllarda Mon dilini konuşanların sayısındaki düşüş nedeniyle Mon, UNESCO’nun 2010 Tehlike Altındaki Dünya Dilleri Atlası’nda “savunmasız” bir dil olarak sınıflandırıldı.
Dilin tahmini olarak 800.000 Bin – 1.000.000 Milyon konuşmacısı vardır.
