13 kurşunla öldürüldüğünde yanına bırakılan Kalaşnikof marka silah ile “Eylem hazırlığındaki terörist” olarak servis edilen haberlerin gerçek olmadığı daha sonra ortaya çıkmıştı. Uğur’a 13 kurşun, babasına 8 kurşun isabet etmişti. Uğur Kaymaz evinin önünde ayağında terlikleriyle öldürüldüğünde 12 yaşındaydı.
Uğur Kaymaz ve babasının ölümünden sonra 4 polis hakkında dava açıldı. Dava boyunca sanık polisler Mehmet Karaca, Yaşafettin Açıkgöz, Seydi Ahmet Döngel ve Salih Ayaz tutuksuz yargılandı. Sanıkların tutuklu yargılanması talebi her seferinde reddedildi. İfadelerinin talimat yoluyla gıyaben alınmasına karar verildi. Sanık polisler İstanbul, Bursa, Kocaeli ve Mersin’e tayin edilerek göreve iade edildi.
Mardin’deki dava “güvenlik gerekçesiyle” Eskişehir’e nakledildi. Sanıklar ilk kez Eskişehir’deki duruşmaya katıldı. Eskişehir Ağır Ceza Mahkemesi davanın sonucunda “polislerin meşru müdafaada bulunduğuna” kanaat getirdi ve 18 Eylül 2007’de polisler beraat etti. Mahkemenin kararı temyiz edildi. Ancak Yargıtay 1. Ceza Dairesi yerel mahkemenin kararını oybirliğiyle onadı.
Olayın 6 metrekarelik bir alanda yaşanmış olması, kamyonda hiç mermi izi bulunmaması, bulunan mermi kovanlarının konumu bir çatışma yaşanmadığını ortaya koyuyor:
– Şüpheli M.K. yedi mermi kullandığını beyan ediyor, olay yerinden M.K.’ye ait silahtan iki kovan toplanıyor.
– Şüpheli S.A.T. çatışma sırasında defalarca kez ateş ettiğini beyan ediyor ancak olay yerinden ona ait hiçbir kovan toplanmıyor.
– Kimliği açıklanmayan diğer bir polis altı kere ateş ettiğini beyan ediyor ancak hiç kovan bulunmuyor.
Bilirkişi raporlarıyla şüphelilerin ifadeleri karşılaştırıldığında, şüphelilerin delilleri kararttığı görülüyor.
Şüpheli Y.A. ifadesinde, iki kişiyle karşılaştığını, hemen kendini yere attığını, çatışma boyunca kamyonun önünde olduğunu söylüyor. Ancak delillere göre, Y.A.’nın silahından çıkan bir mermi kovanı Kaymaz ailesinin evinin önünde bulunuyor. Bu, şüphelinin doğruyu söylemediğini gösteriyor.
Katledilen 12 yaşındaki Uğur Kaymaz’ın annesi AİHM tarafından Türkiye’nin 140 bin Euro maddi ve manevi tazminata mahkûm edilmesini değerlendirdi. Anne Kaymaz “ben parayı ne yapayım. Tek isteğim faillerin cezalandırılması” dedi.
Yapılan infazın halk tarafından hiçbir zaman kabul edilmediğini ve mahkum edildiğini söyleyen Reşat Kaymaz, “AİHM bu kararı vererek Türkiye’yi suçlu görmüş ve onun bu topraklarda yapmış olduğu cinayetlerden dolayı sorumlu tutmuştur.
Türkiye’nin AİHM savunması
4 polisin beraat etmesi ve iç hukuk yollarının tükenmesi üzerine Kaymaz ailesi Avrupa İnsan Hakları Mahkemesi’ne (AİHM) başvurdu. AİHM davayı kabul etti ve Türkiye’den savunma istedi. Türkiye’nin o dönem verdiği savunma ise şöyle:
“Türkiye savunmasında, ilk ateşi baba ve oğlunun açtığını, Ahmet Kaymaz’ın beş, Uğur Kaymaz’ın sekiz kez ateş ettiğini ileri sürdü.
Savunmaya göre, polisler telefonla gelen bir ihbar üzerine Ahmet Kaymaz’ın evine gitmiş ve Kaymaz’ın terörist faaliyetler içinde olduğunu değerlendirmişti.
Savunmada polislerin arama kararı bulunduğu söyleniyor, polislerin gerekli tedbirleri aldığı sırada Kaymaz’ın evinin önüne silahlı iki kişinin bir kamyon vasıtasıyla geldiğinin tespit edildiği ileri sürülüyordu.
Savunmanın iddiasına göre, gelenlerin ellerinde Kalaşnikof marka silahlar, el bombaları ve dört adet şarjör bulunuyordu.
Polisin ‘Teslim olun’ çağrısına Ahmet ve Uğur Kaymaz’ın ateşle karşılık verdiklerini; polislerin de hızlı davranmak zorunda kaldıklarının anlatıldığı savunmada, bu koşullarda ‘polislerin kendi hayatları tehlikede olduğundan başka türlü davranma şanslarının olmadığı’ öne sürüldü.
Baba-oğlun silah kullandıklarının kanıtı olarak da ellerinde barut izinin bulunması gösterildi.”
AİHM: Türkiye yaşam hakkını ihlal etti!
Türkiye’nin savunmasının ardından Avrupa İnsan Hakları Mahkemesi, şubat 2014’te Avrupa İnsan Hakları Sözleşmesi’nin yaşama hakkını düzenleyen 2. maddesini ihlal ettiğine karar verdi. AİHM, Türkiye’yi toplam 70 bin avro maddi, 70 bin avro manevi tazminat ödemeye mahkum etti.
Kararda, Uğur ve Ahmet Kaymaz’ın hayatını kaybettiği operasyonun riskleri minimuma indirecek biçimde planlanmadığı ve öldürücü güç kullanımının gerekli olmadığı belirtildi.
Dava sürecinde sadece şüpheli polislerin beyanlarının dikkate alındığı ifade edildi. AİHM, yerel mahkemenin Makbule Kaymaz’ın ifadelerini dikkate almayarak, yasadışı bir infaz tezini tamamen bertaraf ettiğini söyledi. “Tüm bunların ışığında, AİHM güvenlik güçlerinin can kaybı riskini en alt düzeye indirecek ihtiyatı gösterdiğine ikna olmamıştır” denildi.
AİHM’in verdiği karardaki AİHS Madde 2 ise şöyle
Herkesin yaşam hakkı yasanın koruması altındadır. Yasanın ölüm cezası ile cezalandırdığı bir suçtan dolayı hakkında mahkemece hükmedilen bu cezanın yerine getirilmesi dışında hiç kimse kasten öldürülemez.
Öldürme, aşağıdaki durumlardan birinde kuvvete başvurmanın kesin zorunluluk haline gelmesi sonucunda meydana gelmişse, bu maddenin ihlali suretiyle yapılmış sayılmaz:
a) Bir kimsenin yasadışı şiddete karşı korunması için;
b) Usulüne uygun olarak yakalamak için veya usulüne uygun olarak tutuklu bulunan bir kişinin kaçmasını önlemek için;
c) Ayaklanma veya isyanın, yasaya uygun olarak bastırılması için.
12 yaşındaki Uğur Kaymaz, şimdi Serdar Gökbayrak olarak bilinen polis memuru Yaşafettin Açıksöz’ün MP-5 silahından çıkan mermilerle, baba Ahmet Kaymaz da polis Salih Ayaz Karaca’nın Uzi silahından çıkan mermilerle öldürülmüştü. Yaşafettin Açıksöz olaydan sonra adını Serdar Gökbayrak olarak değiştirmişti. Gökbayrak, daha sonra İstanbul’a tayin edildi.
İstanbul İl Emniyet Müdürlüğü Terörle Mücadele Şubesi’nde görevli olan 45 yaşındaki polis memuru Serdar Gökbayrak, 15 Temmuz günü sözkonusu darbe girişimi sırasında çıkan çatışmada öldürüldü.
Annesi Uğur’un ölüm yıl dönümünde ihraç edildi, anısına dikilen heykel kaldırıldı
12 yaşında 13 kurşunla öldürülen Uğur Kaymaz ve babasının failleri tutuklanmazken, Kızıltepe Belediyesine bağlı eğitim destek evinde 12 yıl temizlik işçisi olarak çalışan Uğur’un annesi Makbule Kaymaz, oğlu ve eşinin öldürülmesinin yıl dönümünde kanun hükmünde kararname (KHK) ile işinden ihraç edildi.
Kaymaz’ın anısına ilçe merkezinde yapılan avuçlarında güvercin bulunan iki çocuk heykeli ise belediyeye atanan Kayyım Ahmet Odabaşı’nın talimatı ile 11 Haziran tarihinde kaldırıldı. Kaldırılan heykelin bulunduğu yere ise saat kulesi dikildi.
