Aztekler, Mezoamerika’da bugünkü orta Meksika bölgesinde 14. ve 16. yüzyıllar arasında yaşamış bir Orta Amerika halkıdır. Zengin bir mitoloji ve kültürel mirasa sahip Azteklerin başkenti, günümüzde Meksiko’nun bulunduğu Texcoco Gölü’nün ortasında yer alan Tenochtitlan kentiydi. Aztekler, büyük bir uygarlık kurmuşlardı.
Meksika’da Ağustos sonunda 3.000 millik güneye bu küçük dağlık bölgeye göç etmeye başlayan kral kelebeklerinin devasa kolonileri için ideal sıcaklık. Kuzeye dönüş yolculuğuna başladıkları Mart ayına kadar kışı geçirirler.
İlk olarak 1975’te biyologlar tarafından keşfedilen bu köknar ormanı şeridi, yaz aylarını Rocky Dağları’nın doğusundaki Kanada ve Amerika Birleşik Devletleri’nin uçsuz bucaksız topraklarında geçiren hükümdarları kendine çeken bir mikro iklime sahip.
Bilim adamları, tüm kelebeklerin geldiği Ekim ayına kadar, bir koloninin işgal ettiği her dönümde 25 milyona kadar hükümdar barındırabileceğini tahmin ediyor. Kral kelebeği popülasyonlarının son yirmi yılda yüzde 84 oranında düşmesine rağmen, yaklaşık iki bin yıldır kelebekler, Orta Meksika’nın Yerli halkının inanç sistemleri için hayati önem taşıyor.
Meksika olarak da adlandırılan Aztekler, kelebekleri savaşta katledilen savaşçıların ruhlarının vücut bulmuş hali olarak görüyorlardı. Arkeologlar, MÖ 100 ile MS 650 yılları arasında gelişen Teotihuacan ve MS 850 ile 1150 yılları arasında Toltec halkının başkenti olan Tula gibi şehirlerde kelebek sembollerinin yaygın olduğuna dair kanıtlar keşfettiler.
Kopenhag Üniversitesi Mezoamerikanist Jesper Nielsen, Teotihuacan’da başlayan kelebekleri tasvir etme geleneğinin, eski insanların yıllık hükümdar göçüne atfettiği sembolik önemle bağlantılı olma olasılığını dile getiriyor..
Kolomb öncesi zamanlarda, bu göç, bugün orta Meksika’ya uçan akıllara durgunluk veren bir milyardan bile daha fazla kelebeği içeriyordu ve böcekler bir zamanlar Teotihuacan ve Meksika’nın başkenti Tenochtitlan gibi şehirlere çok daha yakın ormanlarda kışlamış olabilir.
Jesper Nielsen, “Her yıl aynı anda bu kadar çok kral kelebeği gözlemlemek, ölü savaşçıların yaşayanların dünyasına dönüşü fikrinin temelini oluşturmuş olabilir” diyor. “Hükümdarlar kuzeyden gelir ve Meksika’nın merkezindeki birçok gelenekte, bu ana yön ölümle ilişkilendirilir.” Meksika’nın sonbaharda düzenlediği ve Meksika’nın Ölüler Günü tatili şeklinde devam eden ölülerin ritüel anma törenlerinin izinin, hükümdar kelebeklerinin yıllık yolculuğuna kadar uzanması mümkündür.” açıklamalarında bulunuyor.
13 milyonluk bir nüfustan oluşan çok büyük ve zengin bir imparatorluk olan Aztekler gelişmiş tarım yöntemlerine, kendilerine ait bir dine, takvime, alfabeye sahiplerdi. Aztekleri keşfedenler İspanyollar oldu.
Hernan Cortes’in Meksika’yı toprağa katma sırasında yapılan ve Tenochtitlan kuşatması olarak bilinen savaş sonucunda Aztekler yenilmiş ve güçlerini kaybetmişlerdir. Ayrıca dünyanın en büyük piramidi Meksika’da Cholula de Rivadabia’da bulunur. Azteklere ait piramit 182.107 metrekare alan üzerine kurulmuştur ve yüksekliği 54 metredir.
