HALİS ÖZTÜRK

HALİS ÖZTÜRK KİMDİR

Kürtçe adı Xalis Begê Sipkî olan (Sıpkanlı Halis Bey), 1889 yılında Ağrı’nın Tutak ilçesinde dünyaya geldi. 

Ağrı’nın Tutak ilçesinde yerleşik Sipkan (Sipki) aşiretine mensuptur.

Babası Hamidiye Alayları’nın komutanlarından aşiret reisi Abdülmecid Bey’dir. Halis Bey Çiftçilikle uğraşmıştır.

 Abdulmecid Bey Erzurum Kongresi’ne Sipkan aşiretine bağlı süvarileri ile birlikte gitmiştir ve Milli Mücadele’de verilen sözlerin tutulması  ihtarında  bulunmuştur.

Abdulmecid Bey yapılan görüşmelerin olumsuz neticelenmesi sonucunda oğlu Halis Bey’i Ağrı’ya göndermiş ve oğlundan isyanı komuta etmesini istemiştir.

Akabinde başlayan isyanda Öztürk, Ağrı ayaklanmaları sırasında aktif rol oynadı ve isyanın en önemli  komutanlarından biri oldu.

Ağrı Hareketi sırasında devletin görüşme isteği üzerine Ağrı Kürt Ulusal Hareketini temsilen devlet yetkilileri ile görüşen heyetin içinde yer almıştır.

Mehmet Ali Kışlalı’nın aktardığı bilgilere göre, Halis Bey Ağrı ayaklanmalarını başlatanlardan biridir ve  bir ara tutuklanıp Erzurum’dan Trabzon’a götürüldüğü esnada kaçmıştır. 

Türkiye hükümeti ile yapılan barış görüşmesine Ağrı Cumhuriyeti’nin delegesi olarak katılmıştır.

Ağrı İsyanı’nın bastırılmasından sonra İran’a geçmiştir.

Halis Bey adına pek çok dengbej klamlar okumuştur.

Halis Bey aftan yararlanarak Türkiye’ye dönmüştür.

9. 10. ve 11. olmak üzere üç dönemde Demokrat Parti’den Ağrı milletvekili olarak seçilmiştir.

Öztürk, 27 Mayıs Darbesi’nden sonra tutuklanmıştır ve Yassıada’ya sürülerek yargılanmıştır.

Türkçeyi çok az bildiği için duruşmalarda Kürtçe ve Türkçe  ifade vermiştir.

Anayasa’yı tağyir ve ihlâl ettikleri ve ayaklar altına aldıklarına dair kendisine yönelik suçlamalarda bulunulmuştur.

Öztürk hakkında yöneltilen suçlamalara karşılık ”Vallahi hâkim bey Anayasa’nın ayaklarımızın altında olduğunu bilseydim hiç çiğner miydim? ”diyerek  savunmasını yapmıştır.

Yassıada Yüksek Adalet Divanı’nca Anayasayı çiğnediği gerekçesiyle toplamda 10 yıl ağır hapis cezasına çarptırılmıştır.

Yassıada ve Kayseri hapishanesinde birlikte olduğu koğuş arkadaşı Abdülmelik Fırat, Fırat Mahzun Akar isimli anılarında Halis Öztürk’ün çok zeki ve espirili bir kişiliğe sahip olduğunu belirtmiştir.

Öztürk, 24 Eylül 1977’de hayatını kaybetmiştir.

Öztürk’ün 3 eşi, 13 kızı ve 7 oğlu bulunmaktadır. 

Bernamegeh Türkçe / bernamegeh@gmail.com

AYRICA BAKIN

Murat Orkun Çerçi Kimdir Hayatı

Murat Orkun Çerçi, 4 Temmuz 1974 tarihinde İstanbul’da  dünyaya geldi. ilkokulu Fatih/Karagümrük Neslişah ilköğretim okulunda …

error: LÜTFEN KOPYALAMAYIN OKUYUN!