İsmail Beşikçi, 7 Ocak 1939 tarihinde Çorum’un İskilip ilçesinde dünyaya geldi.
İlkokulu Çorum’un İskilip ilçesinde okudu.
Lise öğrenimini Çorum Lisesi’nde gördü.
1962 senesinde Ankara Üniversitesi Siyasal Bilgiler Fakültesi’ni bitirdi.
1965 ve 1971 seneleri arasında Erzurum’daki Atatürk Üniversitesi’nde Sosyoloji Bölümü’nde asistanlık görevinde bulundu.
Atatürk Üniversitesi Fen-Edebiyat Fakültesi’nde sosyoloji asistanı iken yine aynı bölümde sosyoloji bölümünde doçentlik yapan Orhan Türkdoğan tarafından, Marksist propaganda ve bölgecilik yaptığı yönünde yapılan ihbar üzerine Dr. İsmail Beşikçi, 12 Mart 1971 tarihinde sıkıyönetim mahkemelerinde yargılandı.
Üniversiteyle ilişiği kesildi ve üniversitedeki pozisyonundan çıkarıldı.
1974’da çıkarılan afla cezaevinden çıktı.
Kürtler ve Kürt sorunu üzerine yazmaya devam etti.
Siyasi düşüncelerinden ötürü yargılandı.
Beşikçi daha çok sosyolog ve araştırmacı yazar kimliğiyle tanınmaktadır.
Özellikle Kürtler, Türkiye Cumhuriyeti’nin kuruluş yılları ve Türkiye’de tek partili döneme ait kaleme aldığı eserlerle anılır.
Kürt sorunu üzerine araştırmaları ve yazılarıyla bilinen Beşikçi, sekiz defa cezaevine girip çıktı ve yaşamının 17 senesini cezaevinde geçirdi.
12 Eylül Askeri Darbesi’nden önce 1979’da cezaevine girdi, 8 sene cezaevinde yattı ve 1987 yılında cezaevinden çıktı.
Fakat hakkında açılan davalar peşini bir türlü bırakmadı.
Bu davalardan giydiği hükümlerle 1999 yılına kadar tutukluluk hali sürdü.
1999 senesinde yapılan sınırlı yasal düzenleme sonucu tahliye edildiğinde hakkında toplam 100 yıl hapis ve 10 milyar lira da para cezası bulunmaktaydı.
İsmail Beşikçi’nin yayımlanan 36 tane kitabından 32 tanesi Türkiye’de yasaklandı.
Beşikçi’nin eserleri patlamaya hazır saatli bir bomba muamelesine maruz kaldı.
Eserleri çok ciddi bir sansür kuşatması altındaydı.
Beşikçi her şeye inat zihninin enginliğine sığındı ve kendini fikirsel üretime odakladı.
Atatürk Üniversitesi’nde asistanlık yaptığı dönemde doktora tezi olarak “Alikan Aşireti Üzerine Sosyolojik Bir İnceleme”, konulu tezini üniversiteye sundu.
Hazırladığı bu tez alanında Türkiye’de yapılmış önemli sosyolojik bilimsel çalışmalardan biridir.
İsmail Beşikçi Sarı Hoca lakabıyla da çağrılmaktadır.
Beşikçi’ye Boğaziçi Üniversitesi tarafından 2013’de fahri doktora verildi.
2014 senesinde Batı Ermenileri Kongresi ve Erivan Devlet Üniversitesi tarafından Ermeni Kırımı üzerine yaptığı bilimsel çalışmalardan ötürü Kevork Surenyants Nişanı verildi.
Eserlerinin bir kısmı farklı dillere çevrilmiştir.
İsmail Beşikçi’nin eşi, emekli öğretmen Leman Beşikçi, bir süredir yaşadığı sağlık problemleri nedeniyle kaldığı hastanede vefat etti. Cenazesi Ankara Karşıyaka Mezarlığı’nda defnedildi.
Eserleri:
-Doğu Mitinglerinin Analizi, 1967
-Doğu Anadolu da Göçebe Kürt Aşiretlerinde Toplumsal Değişime, 1968
-Doğu’da Değişim ve Yapısal Sorunlar, 1969
-Doğu Anadolu’nun Düzeni, Sosyo-Ekonomik ve Etnik Temeller, 1969
-Bilim Yöntemi, 1977
-Bilim Yöntemi, Türkiye’deki Uygulama 1 Kürtlerin Mecburi İskanı, 1977
-Bilim Yöntemi, Türkiye’deki Uygulama 2 Türk Tarih Tezi, Güneş Dil Teorisi ve Kürt sorunu, 1978
-Bilim Yöntemi, Türkiye’deki Uygulama 3 Cumhuriyet Halk Fırkasının Tüzüğü ve Kürt Sorunu, 1978
-Bilim Yöntemi, Türkiye’deki Uygulama 4 Tunceli Kanunu (1935) ve Dersim Jenosidi
-Bilim Yöntemi, Türkiye’deki Uygulama 5 Orgenerâl Muğlalı Olayı, Otuzüç Kurşun
-Bilim Yöntemi, Türkiye’deki Uygulama 6 Cumhuriyet Halk Fırkası’nın Programı (1931) ve Kürt Sorunu
-Bilim Yöntemi, Türkiye’deki Uygulama 7 Kürdistan Üzerinde Emperyalist Bölüşüm Mücadelesi 1915-1925 I.Cilt (Bu eser yalnızca 1 cilt olarak yayınlanabilmiştir)
-Devletlerarası Sömürge Kürdistan, 1990
-Bilim, Resmi Ideoloji, Devlet, Demokrasi ve Kürt Sorunu, 1990
-Bir Aydın, Bir Örgüt ve Kürt Sorunu, 1990
-Savunmalar, 1991
-Hayali Kürdistanın Dirilişi
-Bilincin Yükselişi
-Başkaldırının Koşulları
-Zihnimizdeki Karakolların Yıkılması, Yargılanma Süreçleri ve Özgürleşme
-Kürt Aydını Üzerine Düşünceler
Almanca Yayınlananlar:
-Kurdistan – Internationale Kolonie, 1991
-Wir wollen frei und Kurden sein – Brief an die UNESCO, 2002
Hakkında Yazılan Kitaplar :
Türkçe Yayınlananlar:
-Tersinden Kemalizm: İsmail Beşikçi Eleştirisi – Alevilik, Din, Ulus, Bilim ve Politika Üzerine (Demir Küçükaydın) (2004)
-Antikürdolojiden Kürdolojiye Giden Yol ve İsmail Beşikçi (M. Malmısanij) (2010)
-İsmail Beşikçi (Barış Ünlü, Ozan Değer) (2011)
-İsmail Beşikçi ve İfade Özgürlüğü (Mahmut Konuk, Sait Çetinoğlu) (2013)
