Şahap Kavcıoğlu, 23 Mayıs 1967 tarihinde Bayburt’ta dünyaya geldi.
Babasın adı Halit, annesini adı da Naime’dir.
1983 senesinde başladığı Dokuz Eylül Üniversitesi İktisadi İdari Bilimler Fakültesi İşletme Bölümü’nden 1987 senesinde mezun oldu.
198 ve 1988 yılları arasında İstanbul Üniversitesi Muhasebe Enstitüsü’nü Denetim Uzmanı olarak bitirdi.
İngiltere, Hastings College’de 1988 ve 1990 seneleri arasında İşletmecilik üzerine Yüksek Lisans (Master) eğitimi görmüştür.
Marmara Üniversitesi Bankacılık ve Sigortacılık Enstitüsü’nde yüksek lisans ve doktorasını tamamlamıştır ve 2014 senesinde Doçent, 2019 senesinde Profesör unvanını almıştır.
Şahap Kavcıoğlu, iş yaşamına 1991 senesinde Esbank’ta Müfettiş Yardımcısı olarak başlamıştır ve sırasıyla Müfettiş, Şube Müdürü ve Genel Müdür Yardımcısı olarak 2000 senesine kadar görev yapmıştır.
2000 ve 2003 seneleri arasında MNG BANK’da şube müdürü olarak çalışmıştır.
2003 senesinde Halkbank’ta İstanbul Bölge Koordinatörü olarak çalıştı.
Aynı bankada sırasıyla Perakende Bankacılık’tan, Esnaf-KOBİ Bankacılığı’ndan, Kredi Politikaları’ndan, İnsan Kaynakları ve Organizasyon’dan Sorumlu Genel Müdür Yardımcısı olarak 2015 senesinin Kasım ayına kadar çalışmıştır.
Şahap Kavcıoğlu, 10 sene süreyle Bayburt Eğitim Kültür ve Hizmet Vakfı’nda Başkanlık görevini icra etti.
Aynı zamanda Bayburt Üniversitesi Kalkındırma Vakfı Mütevelli Heyeti Üyesi, Galatasaray Spor Kulübü Kongre Üyesi, Dokuz Eylül Üniversitesi Mezunlar Derneği Kurucu Üyesi ve Bankacılık ve Sigortacılık Mezunları Derneği üyesidir.
“Ticari Bankalarda Sorunlu Kredilerin Yönetimi Çözüm Yolları ve Takibi”, “Sektörlere Göre Finansal Tabloların Karşılaştırmalı Analizi”; “Enerji Sektöründe Yatırım Projelerinin Değerlendirilmesi” ve “Dünyada ve Türkiye’de Faizsiz Finansın Gelişimi” adlı yayımlanmış 4 kitabı ve çok sayıda makalesi vardır.
1 Kasım 2015 – Haziran 2018 tarihleri arasında TBMM 26. Dönem AK Parti Bayburt Milletvekili olarak parlementoda görev yaptı.
Bu görevi süresince TBMM Plan ve Bütçe Komisyonu Üyesi ve Parlamentolar Arası Birlik (PAB) Türk Grubu Üyesi olarak çalışmalarını devam ettirmiştir.
14 Ağustos 2018 ve 12 Haziran 2020 tarihleri arasında VakıfBank Yönetim Kurulu Başkan Vekilliği görevinin yanı sıra Kredi Komitesi, Denetim Komitesi Üyesi ve Kurumsal Yönetim Komitesi’nde üyelik görevlerini yürüten Şahap Kavcıoğlu, VakıfBank iştiraklerinden Vakıf Gayrimenkul Yatırım Ortaklığı’nda Yönetim Kurulu Başkanlığı yapmıştır.
Ocak 2020 tarihinden itibaren Marmara Üniversitesi Bankacılık ve Sigortacılık Yüksekokulu’nda öğretim görevlisi olarak çalışmıştır.
Aynı zamanda Ocak 2018 tarihinden itibaren Yeni Şafak Gazetesi’nde ekonomi sayfasında köşe yazarlığını sürdürmüştür.
Şahap Kavcıoğlu’nun medeni hali evlidir ve 3 çocuk babasıdır.
20 Mart 2021 tarihinde Resmi Gazete’de yayımlanan Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan’ın Kararı ile Naci Ağbal Türkiye Cumhuriyet Merkez Bankası (TCMB) Başkanı görevinden alınarak yerine Prof. Dr. Şahap Kavcıoğlu atandı.
9 Haziran 2023 tarihinde Resmi Gazete’de yer alan karara göre Mehmet Ali Akben’in yerine Bankacılık Düzenleme ve Denetleme Kurulu Başkanlığı’na (BDDK) 2021 yılından beri TCMB Başkanı olarak görev yapan Şahap Kavcıoğlu atandı.
Yerine Merkez Bankası Başkanlığı’na Hafize Gaye Erkan atandı.