Sergey Mironoviç Kirov, 27 Mart 1886 yılında Vyatsk guberniyasının Urjum kentinde fakir bir ailenin çocuğu olarak dünyaya geldi.
Kostrikov olan gerçek soyadını daha sonra Kirov şeklinde değiştirdi. Babası, Sergey Mironoviç Kirov doğduktan sonra ailesini terk etti.
Kirov büyükannesinin yanında büyüdü. Henüz 7 yaşındayken yetimhaneye gönderildi.
1901 yılında zengin bir grup hayırsever tarafından, Kazan’da endüstriyel bir okulda okuması için burs imkanı sağlandı.
Daha sonra mühendislik derecesi kazanmak için Tomsk’a gitti. Rus toplumunun krize girdiği bir dönemde Marksizmi benimsedi ve 1904’te Rusya Sosyal Demokrat İşçi Partisi saflarına katıldı.
Kirov, 1905 Rus Devrimi’nde yer aldı; tutuklandı ve sonra serbest bırakıldı.
Hapishaneden çıktıktan sonra Bolşeviklerle aynı safta yer almaya başladı. 1906 yılında tekrar tutuklandı fakat bu defa üç yıl hapis cezası aldı.
Yasa dışı yayın basmakla suçlandı.Tahliye edildikten sonra tekrar devrimci faaliyetlere yöneldi.
Yeniden yasa dışı yayın basmakla suçlandı ve bir yıl gözetim altında tutuldu. Ardından II. Nikola’nın tahtan indirilmesine kadar Kafkasya’ya gitti.
O zamana kadar Sergei Kostrikov olan adını Kirov şeklinde değiştirdi. “Kir”, İranlı bir savaşçı kralın adından gelmekteydi.
1917 Rusya Devriminden sonra 1920 yılına kadar Rusya’da iç savaşa katıldı. Tarihçi Simon Sebag Montefiore’ye göre Kirov burada Sergo Orconikidze ve Anastas Mikoyan’ın alt rütbesiydi.
Kirov, burada dört binden fazla burjuvanın öldürülmesine neden oldu. 1921 yılında Azerbaycan parti organizasyonunun başı oldu.
Kirov, Vladimir Lenin’in ölümünün ardından sadakatle Josef Stalin’i destekledi ve 1926 yılında Leningrad parti önderliğiyle ödüllendirildi.
1 Aralık 1934 tarihinde, Leningrad Komünist Partisi Merkezi’nde, Leonid Nikolayev tarafından tabancayla öldürüldü.
Kirov’un ölümü daha sonra Stalin’in Sovyetler Birliği’nde siyasi baskıların artması ve Büyük Temizlik olayları yönünde bir bahane olarak kullanıldı.
Nikolayev’i dönemin NKVD komiseri olan Genrih Yagoda’nın azmettirdiği belirtildi.
Aleksandr Orlov’a göre Yagoda’nın aklına Stalin girmişti. Çünkü Kirov, Stalin için gelecekte ciddi bir tehlike yaratabilirdi.
Nikolayev 15 Ekim 1934 tarihinde Kirov’u vurmak için binaya gitti. Fakat binanın güvenliği tarafından silahlı olduğu tespit edildi. Güvenlik görevlisi Nikolayev’i tutuklamadı aksine bina dışına çıkarttı.
Suikastten 1 hafta önce Kirov’a Stalin tarafından atanan 4 koruma memuru görevlerinden alındı. Kirov bina içerisindeyken Nikolayev tarafından boynunun arkasından vurularak öldürüldü.
Kirov’un naaşı Kremlin Duvarı Mezarlığına defnedildi. Cenazesinde Stalin, Kliment Voroşilov ve Mihail Kalinin tabutunu taşıyanlar arasında bulunuyorlardı.
Leonid Nikolayev 29 Aralık 1934 tarihinde kurşuna dizilerek idam edildi.
Nikolayev’in annesi, erkek kardeşi, kız kardeşleri ve kuzeni ve ona yakın diğer insanlar tutuklandı, ardından öldürüldü.
Kirov’un ölümü birçok kişi tarafından farklı şekilde değerlendirilmiştir.
Alexander Barmine göre Stalin bu cinayeti Kirov’u kıskandığı için planlamıştır.
Yazar ve Marksist bilim adamı Boris Nikolaevsky bu cinayeti şu şekilde ele almıştır: “Kesin olan bir şey var: Kirov suikastından yararlanan tek adam Stalin.”
Kirov’a yapılan suikast halen tartışmalılığını ve çözümsüzlüğünü korumaktadır.
Bernamegeh Türkçe / bernamegeh@gmail.com