Van Gölü’nden 5 km içeride, Van gölünden 25 metre yükseklikte kurulmuş olan Erciş’in Van il merkezine uzaklığı ise 100 kilometredir.
Toplam 2.115 km² yüzölçümüne sahip ilçe, doğusunda Muradiye, batısında Bitlis , kuzeyinde Ağrı ve güneyinde Van Gölü ile çevrilidir.
İlçede 3 belediye , 14 ilçe, 2 bucak, 85 köy ve 39 diğer kuruluş olmak üzere 143 yerleşim yeri bulunmaktadır.
Erciş Ovası, Van Gölü kıyılarının en geniş ovalarından biridir. Ova, geniş vadiler boyunca içerilere sokulmuştur.
Zilan Deresi’nin geçtiği yerlere “Hatun Çukurovası”, üzerinde Erciş ilçesinin bulunduğu düzlüğe de “Suluova” adı verilmektedir.
Belli başlı akarsuları, ovayı kuzeyden güneye geçen Zilan Deresi, Deliçay, İrşad Çayı ve Yekmal Çayı’dır.
2020 nüfus sayımında ilçe nüfusu 176.680 kişi olarak kaydedilmiştir.
1930 yılının Temmuz ayında Erciş’te binlerce Kürdün katledildiği Zilan Katliamı yaşandı.
Şehir 23 Ekim 2011’de büyük bir depremle sarsıldı.
Erciş’in bilinen ilk resmi tarihi Urartularla (MÖ 900-600) başlar. Arap kaynaklarında geçen Arciş adının Urartu Kralı Argişti’den geldiği ve dolayısı ile Erciş’in Urartular tarafından kurulduğu belirtilmektedir.
Tarihte Arzaşkun, Arsissa, Argişti Khinili, Arciş, Ardişi, Eganis, Erdiş şeklinde geçen ilçenin adını, Urartu Krallarından II. Arsissa veya bu topraklar üzerinde kurulduğu belirtilen Arsissa veya Arzaşkun adlı şehirlerden aldığı tahmin edilmektedir.
1841 yılında Van Gölü sularının tekrar alçalıp yükselmesi sonucu Erciş halkı, eski yerleşim yerleri olan Erciş Kalesi ve civarını terk ederek Yukarı Çınarlı, Gölağzı, Kasımbağı, Alkanat ve Çelebibağı’na, idare merkezi de bugünkü Erciş’in kurulduğu 15-20 hanelik bir köy olan Eganis (Akans) adı verilen yere taşınmış ve burası Erciş adını almıştır.
