Osmanlı, İran ve Rus Savaşlarında, Rus Generallerin Kürtler Hakkında Mektupları
ll Ocak 1829 tarihinde Gravpaskeviç tarafindan İmparator zatlarına verilen rapor:
“21 Kasım ve 7 Aralık tarihlerinde zat-ı haşmetpenahlarına (Büyük isa’nın affına sığınarak) verdiğim raporlarda, gelecek savaşlarda başarılı olabilmemiz için Kürtlerin tarafimızda bulunmalarının elzem olduğunu arz etmiştim. Eğer biz, Kürtleri kazanmazsak, bu atılgan ve cesur süvarilerin büyük gruplar, daima gerimizde, sağ ve sol kollarımızda bulunarak, her konuda faydalanabileceğimiz amaçlarımızı imha edeceklerdir.
1821-1823 Osmanlı İran Savaşı
Savaş mantıklarını imha ederek ilerlemenizi engelleyeceklerdir. Biz de geri çekilmek zorunda kalırız. Gürcistan’dan iaşe ve savaş araç gereçlerinin temini, müşkülatlı ve uzak mesafede bulunması nedeniyle pek ümit verici bir yol değildir. Araç gereçlerimizi temin etmek için işgalimizde bulunan yerlerin yerli halkının güvenini kazanmamız lazımdır.
Bunların güvenini kazanmak için onlara itimat etmek ve onlarla iyi geçinmenin yollarını bulmak gerekir. Bu konularda yukarıda geçen şartları yerine getirmek için onların
başkanlarıyla ilişkiler kurduk ve bu ilişkiler gelişmektedir. Diğer taraftan halkının sevgisini kazanmanın şu faydası vardır: savaşı başarıyla Anadolu‘nun içlerine doğru genişletebiliriz. Bu da bizim için çok önemli bir sebeptir.
30 Ocak 1829 tarihinde Graf Çernişov tarafından Graf Paskeviç‘e yazılan 40 nolu mektup:
”2 Ocak I829 tarihi tarafmızdan gönderilen raporunuzu imparator zatlarına okudum. Size şu bilgileri vermemi emir buyurmuşlardır: İmparator hazretleri gelecekteki savaşlardan başarıyla çıkmamız için görüşlerinize göre hareket etmemizi uygun görüyorlar. On bin Kürt süvarisinin istihdamı ve başkanlara hediyeler alınması ile tarafımıza geçmelerinin temini için harcanacak yüz bin (100.000) altının şimdiden size verilmesi imparator tarafından emredilıniştir. Şayet mezkur paradan bir miktar artarsa askeri birliklerin ihtiyaçları giderilecektir.
20 Ağustos l854’te Erivan Kuvvetleri Komutanlığı‘ndan Yezdanşir’e yazılan mektuptur:
Yezdanşir: Ruslar çoktan beri Kürtlere sevgi teklif ediyorlar. Neden sen şimdiye kadar bu konuyu kabul etmedin. Neden asker topluyorsun? Türkiye Hükümetinden sana daha fazla arka olacağımızdan şüphe mi ediyorsun? Türkiye Hükümeti esasen sarsılmış gerçekten yıkılma zamanı gelmiş ve belki de geçmiştir.
Bu nedenle kendisine yardım eden milletleri kendi enkazı altında bırakacaktır. Arazinizde kan dökülmesini neden arzu ediyorsun? Sen akıllı bir insansın. Sana bağlı olan kabileler sana karşı hümetkardırlar. Topladığım askerleri dağıtarak sakin bir hayat yaşamalarını temin et. Senin hakimiyetini ve Kürtler üzerindeki hukukunu koruyacağımıza söz veriyorum. Bizce sen çok namuskar ve sadık bir dostsun. Sana sıhhat ve afiyet diliyor, cevabını bekliyorum.
