Aşiret Arapça: عشیرة), dil ve kültür yönünden büyük bir türdeşlik gösteren, birçok sülaleden oluşan, yapısındaki aileler arasında köken, ekonomi, din, kan veya evlilik bağları bulunan göçebe veya yerleşik nitelikteki topluluk, oymaktır. Günümüz Türkiye’sinde aşiretler genellikle ülkenin Kürt İllerinde varlıklarını sürdürmektedir. Fakat göçler nedeniyle bu aşiret bireyleri başta büyük şehirler olmak üzere ülkenin genelinde ikamet etmektedirler.
Kürtlerin artık dar ve geleneksel kalıplar içinde yaşayan Aşiretçi zihniyetten sıyrılıp Milli bir duruşa sahip olmaları gerekmektedir. Aşiret olma bilinciyle değil Ulus olma bilinciyle mutlaka hareket etmek gerek.
(Arapça : الرها Ruha ; Kürtçe : Riha ; Süryanice : ܐܘܪܗܝ Ūrhāi, eski çağlarda bilinen adıyla Edessa), veya halk arasındaki kısa adıyla Urfa diye adlandırılır. Doğuda Mardin, batıda Gaziantep, kuzeyde Adıyaman, kuzeydoğuda Diyarbakır illeri ve güneyde Suriye ile sınırı vardır. Urfa’nın 13 ilçesi vardır. Ortalama yükseltisi 518 metre olan Urfa, 19.451 km2‘lik yüz ölçümü ile en büyük Kürt illerinden biridir. Urfa, 12 Kasım 2012 tarihli ve 6360 sayılı kanun ile büyükşehir olmuştur. Urfa’nın nüfusu 2020 verilerine göre 2.115.256 bindir. İlin yüz ölçümü 19.242 km2‘dir. İlde km2‘ye yaklaşık 110 kişi düşmektedir. Nüfus Yoğunluğun en fazla olduğu ilçe ise 236 kişi ile Eyyübiye’dir. 04 Şubat 2021 TÜİK verilerine göre 13 İlçe ve belediye, bu belediyelerde toplam 1435 mahalle bulunmaktadır.
Urfan’ın En büyük Aşiretleri şunlardır:
1-İzol 2-Bucak 3-Şeyhanlı 4- Mersavi 5-Biniicil 6-Kırvar 7-Beskiler 8- Karageçili 9-Ebu Imhımmed 10-Acemler 11-Atmani 12-Badıllı 13-Binizzeyt 14- Canbeyli 15-Cümeyle 16-Hartavi 17-Kuran 18-Milli 19-Mirdesi 20-Rışvanlı
Diğer aşiretler ise alfabetik sıraya göre şöyle;
– Kırvar Aşireti: Siverek’te otururlar. Kürtçe’nin Zazaca Lehçesini konuşurlar. Hanefidirler.
– Acem Aşireti: Merkez İlçede otururlar. Kürtçe ve Arapça konuşurlar. Hanefi mezhebine bağlıdırlar.
– Advan Aşireti: Viranşehir ilçesinde otururlar. Arapça konuşurlar. Hanefi’dirler.
– Agovat veya Ağovat: Viranşehir’de otururlar. Arapça konuşurlar Şafi’dirler.
– Alaaddin veya Alaadinli: Suruç köylerinde otururlar. Kürtçe konuşurlar. Hanefi’dirler.
– Allahverdi Aşireti: Bozova’da otururlar. Kürtçe konuşurlar. Hanefi’dirler.
– Arap veya Tamallı Aşireti: Siverek Çatlı ve Erkonağı köylerinde otururlar. Kürtçe konuşurlar ve Şafi’dirler.
– Atmanlı Aşireti: Bozova ve Merkez ilçede otururlar. Kürtçe konuşurlar.Hanefidirler.
– Azıyanlar Aşireti: Merkez ilçede otururlar. Kürtçe konuşurlar. Hanefidirler.
– Badıllı Aşireti: Merkez ilçe ve Hilvan’da otururlar. Kürtçe konuşurlar. Şafidirler.
– Bablılar (Babıjlar): Siverek ve Viranşehir Merkez ve köylerinde otururlar.
– Bahserli Aşireti: Siverek ve Viranşehir Merkez ve köylerinde otururlar.
– Brodırej Aşireti: Siverek ve Viranşehir Merkez ve köylerinde otururlar
– Berazi (Berezan) Aşireti: Merkez ilçede otururlar.Kürtçe konuşurlar. Hanefi’dirler.
– Baziki Aşireti: Birecik ve Hilvan’da otururlar. Kürtçe konuşurlar.Hanefidirler.
– Beggare Aşireti: Viranşehir’de otururlar. Kürtçe konuşurlar. Hanefi ve Şafidirler.
– Behriman (Behman) Aşireti: Viranşehir’de otururlar. Arapça konuşurlar. Hanefidirler.
– Berguhan Aşireti: Viranşehir’de otururlar. Kürtçe’nin Kurmanci lehçesini konuşurlar. Şafidirler.
– Bezki (Beziki) Aşireti: Bozova’da otururlar. Kürtçe konuşurlar. Hanefidirler.
– Bininil (Biniecil)Aşireti: Merkez ilçede otururlar. Kürtçe ve Arapça onuşurlar. Hanefi’dirler.
– Binizeyt Aşireti: Merkez ilçede otururlar. Arapça konuşurlar. Şafidirler.
– Bini Muhammet (Bini Hamat) Aşireti: Merkez ve Akçakale’de otururlar. Arapça konuşurlar. Şafidirler.
– Bini Yusuf Aşireti: Merkez ilçede otururlar. Arapça konuşurlar. Şafii- Hanefidirler.
– Bini Ubiyt (Hubeyt), Bini Naimi, Binizeyt, Biniecil, Bini Muhammet, Bini Yusuf, İbade, Selemde Aşiretleri: Akçakale,
Ceylanpınar– Harran Ovası Suriye sınırı boyunca uzanmakta olan ova köylerinde yaşamaktadırlar. Bu aşiretler arap kökenli aşiretlerdir. Bu aşiretlerin ismi önüne gelen “Bini” kelimesi Arapçada “oğlu” anlamına gelmektedir. Arapça ve Kürtçe konuşurlar. Hanefi ve Şafi’dirler.
– Bucak Aşireti: Hilvan ve Siverek’te otururlar. Kürtçe’nin Zazaca Lehçesini konuşurlar. Hanefidirler.
– Canbeyli (Canbek) Aşireti: Bozovada otururlar. Kürtçe konuşurlar. Hanefidirler.
– Cemaldin Aşireti: Viranşehir’de otururlar. Kürtçe konuşurlar. Hanefi – Şafidirler.
– Cümeyle Aşireti: Akçakale’de otururlar. Arapça konuşurlar. Şafidirler.
– Çakallı Aşireti: Merkez İlçe’de otururlar. Kürtçe konuşurlar. Hanefi’dirler.
– Çekeli Aşireti: Urfa Merkez ve Bozova köylerinde otururlar.
– Cebikan (Cemıkan) Aşireti: Viranşehir’de otururlar. Kürtçe konuşurlar. Hanefi – şafidirler.
– Coşkunlar Aşireti: Urfa Merkez ve Tulmen köyünde otururlar.
– Çurufa Aşireti : Viranşehir’de otururlar. Arapça konuşurlar. Hanefi – Şafidirler.
– Çuvan Aşireti: Viranşehir’de otururlar. Kürtçe konuşurlar. Şafidirler.
– Delikanlı Aşireti: Hilvan’da otururlar. Kürtçe konuşurlar. Hanefi’dirler.
– Didanlı Aşireti: Suruç’ta otururlar. Kürtçe konuşurlar. Hanefi’dirler.
– Dinar Aşireti: Merkez ve Suruç’ta otururlar. Kürtçe konuşurlar. Hanefi’dirler.
– Divan Aşireti: Viranşehir’de otururlar. Kürtçe konuşurlar. Şafidirler.
– Dodıkan Aşireti: Viranşehir’de otururlar. Kürtçe konuşurlar. Şafidirler.
– Dügerler Aşireti: Merkez’de otururlar. Kürtçe konuşurlar. Hanefi’dirler.
– Gajanlı Aşireti: Merkez’de otururlar. Kürtçe konuşurlar. Hanefi’dirler.
– Geşan Aşireti: Hilvan’da otururlar. Arapça konuşurlar. Hanefi’dirler.
– Hacikan Aşireti: Merkezde otururlar. Arapça – Kürtçe konuşurlar. Hanefi, Şafidirler.
– Hacı Musa Aşireti: Hilvan’da otururlar. Kürtçe konuşurlar. Hanefidirler.
– Hadidi Aşireti: Viranşehir’de otururlar. Arapça konuşurlar. Hanefidirler.
– Halfanlı Aşireti: Merkez’de otururlar. Arapça – Kürtçe konuşurlar. Hanefi, Şafidirler.
– Hartavi (Hırtavi) Aşireti: Birecik’te otururlar. Kürtçe konuşurlar. Hanefi -Şafidirler.
– Hamaventler: Urfa Merkez ve Tulmen Köyünde otururlar.
– Hıdrekan – (Xidrekî) Aşireti: Viranşehir’de otururlar. Kürtçe konuşurlar. Hanefi – Şafidirler.
– İzol Aşireti: Siverek ve Hilvan’da otururlar. Kürtçe konuşurlar. Şafidirler.
– Karahan Aşireti: Siverek’te otururlar. Kürtçe’nin Zazaca Lehçesini konuşurlar. Hanefidirler.
– Karakeçi Aşireti: Siverek, Bozova, Suruç’ta otururlar. Kürtçe konuşurlar. Hanefi- Şafidirler.
– Ketikanlı Aşireti: Birecik’te otururlar. Kürtçe konuşurlar. Hanefi, Şafidirler.
– Kejan Aşireti: Siverek’te otururlar. Kürtçe konuşurlar. Hanefi, Şafidirler.
– Kojbinik Aşireti: Merkezde otururlar. Kürtçe – Türkçe konuşurlar. Hanefidirler.
– Kusan Aşireti: Siverek’te otururlar. Kürtçe konuşurlar. Hanefidirler.
– Kuran ve Guran Aşireti: Viranşehir’de otururlar. Kürtçe konuşurlar. Şafidirler.
– Kuri (Guri) Aşireti: Merkezde otururlar. Kürtçe konuşurlar. Hanefidirler.
– Kurkanlı (Burkanlı) Aşireti: Halfeti’de otururlar. Kürtçe konuşurlar. Hanefidirler.
– Kümnakşan (Kumaktan) Aşireti: Viranşehir’de otururlar. Kürtçe konuşurlar. Hanefidirler.
– Lebenci Aşireti: Merkez’de otururlar. Kürtçe konuşurlar. Hanefi’dirler.
– Mendan Aşireti: Viranşehir’de otururlar. Kürtçe konuşurlar. Hanefi – Şafidirler.
– Merabi Aşireti: Urfa Merkez ve Bozova köylerinde otururlar.
– Mersavi (Mersaflar) Aşireti: Merkezde ve Bozova ve Suruç sınırlarında yer alan köylerde otururlar. Kürtçe konuşurlar. Hanefidirler.
– Meşhur Aşireti: Akçakale’de otururlar. Arapça konuşurlar. Şafidirler.
– Milli Aşireti: Hilvan’da otururlar. Arapça konuşurlar. Hanefidirler.
– Milan Aşireti: Karacadağ ve çevresinde oturmaktadırlar.
– Mirdis (Mirdasi) Aşireti: Merkez ve Hilvan’da otururlar. Kürtçe konuşurlar. Hanefidirler.
– Mirdesanlı Aşireti: Bozova’da otururlar. Kürtçe konuşurlar. Hanefidirler.
– Nasır Aşireti: Viranşehir’de otururlar. Kürtçe konuşurlar. Şafidirler.
– Picanlı (Bijanlı) Aşireti: Bozova’da otururlar. Kürtçe konuşurlar. Hanefidirler.
– Piyan Aşireti: Suruç ilçesi ve dolaylarında otururlar.
– Piranlı Aşireti: Suruç ilçesi ve dolaylarında otururlar.
– Reşoan Aşireti: Hilvan’da otururlar. Kürtçe konuşurlar. Hanefidirler.
– Sabukanlı (Sebikanlı) Aşireti: Halfeti’de otururlar. Kürtçe konuşurlar. Şafidirler.
– Seyyidan Aşireti: Viranşehir’de otururlar. Kürtçe konuşurlar. Şafidirler.
– Sersap Aşireti: Siverek’te otururlar. Kürtçe’nin Zazaca Lehçesini konuşurlar.
– Sinkan Aşireti: Hilvan’da otururlar. Kürtçe konuşurlar. Hanefidirler.
– Siyale (Sihale) Aşireti: Merkez ve Akçakale’de otururlar. Arapça konuşurlar. Şafidirler.
– Süleymanlar Aşireti: Hilvan’da otururlar. Kürtçe konuşurlar. Hanefidirler.
– Şerkiyan Aşireti: Viranşehir Oğlakçı Dedeköy, Köylerinde, Bozova Yukarı çatak Köyünde otururlar. Kürtçe konuşurlar.
Yezidi ve Hanefidirler.
– Şeddadi Aşireti: Merkezde otururlar. Kürtçe konuşurlar. Hanefidirler.
– Şemilyan(Şımıtyan)Aşireti: Viranşehir’de otururlar. Arapça konuşurlar. Hanefidirler.
– Şerifhan (Surufhan) Aşireti: Viranşehir’de otururlar. Arapça konuşurlar. HanefiŞafidirler.
– Şeyhan (Şeyhanlı) Aşireti: Merkez, Suruç, Siverek ve Viranşehir’de otururlar. Kürtçe konuşurlar. Şafidirler.
– Tammah Aşireti: Akçakale’de otururlar. Arapça konuşurlar. Şafidirler.
– Türkan (Tırkan) Aşireti: Siverek’te otururlar. Kürtçe konuşurlar. Hanefidirler.
– Ubedan (Übeyyen)∗ Aşireti: Viranşehir ve Aşkale’de otururlar. Arapça konuşurlar. Şafidirler.
– Yazaran∗ Aşireti: Urfa Merkez ve Bozova köylerinde otururlar.
– Bini Muhammet (Bini Hamat) Aşireti: Merkez ve Akçakale’de otururlar. Arapça konuşurlar. Şafidirler.
– Bini Yusuf Aşireti: Merkez ilçede otururlar. Arapça konuşurlar. Şafii- Hanefidirler.
– Bini Ubiyt (Hubeyt), Bini Naimi, Binizeyt, Biniecil, Bini Muhammet, Bini Yusuf, İbade, Selemde Aşiretleri: Akçakale,
Ceylanpınar – Harran Ovası Suriye sınırı boyunca uzanmakta olan ova köylerinde yaşamaktadırlar. Bu aşiretler arap
kökenli aşiretlerdir. Bu aşiretlerin ismi önüne gelen “Bini” kelimesi Arapçada “oğlu” anlamına gelmektedir.Arapça ve
Kürtçe konuşurlar. Hanefi ve Şafi’dirler.
– Bucak Aşireti: Hilvan ve Siverek’te otururlar. Kürtçe’nin Zazaca Lehçesini konuşurlar. Hanefidirler.
– Canbeyli (Canbek) Aşireti: Bozovada otururlar. Kürtçe konuşurlar. Hanefidirler.
– Cemaldin Aşireti: Viranşehir’de otururlar. Kürtçe konuşurlar. Hanefi – Şafidirler.
– Cümeyle Aşireti: Akçakale’de otururlar. Arapça konuşurlar. Şafidirler.
– Çakallı Aşireti: Merkez İlçe’de otururlar. Kürtçe konuşurlar. Hanefi’dirler.
– Çekeli Aşireti: Urfa Merkez ve Bozova köylerinde otururlar.
– Cebikan (Cemıkan) Aşireti: Viranşehir’de otururlar. Kürtçe konuşurlar. Hanefişafidirler.
– Coşkunlar Aşireti: Urfa Merkez ve Tulmen köyünde otururlar.
– Çurufa Aşireti : Viranşehir’de otururlar. Arapça konuşurlar. Hanefi – Şafidirler.
– Çuvan Aşireti: Viranşehir’de otururlar. Kürtçe konuşurlar. Şafidirler.
– Delikanlı Aşireti: Hilvan’da otururlar. Kürtçe konuşurlar. Hanefi’dirler.
– Didanlı Aşireti: Suruç’ta otururlar. Kürtçe konuşurlar. Hanefi’dirler.
– Dinar Aşireti: Merkez ve Suruç’ta otururlar. Kürtçe konuşurlar. Hanefi’dirler.
– Divan Aşireti: Viranşehir’de otururlar. Kürtçe konuşurlar. Şafidirler.
– Dodıkan Aşireti: Viranşehir’de otururlar. Kürtçe konuşurlar. Şafidirler.
– Dügerler Aşireti: Merkez’de otururlar. Kürtçe konuşurlar. Hanefi’dirler.
– Gajanlı Aşireti: Merkez’de otururlar. Kürtçe konuşurlar. Hanefi’dirler.
– Geşan Aşireti: Hilvan’da otururlar. Arapça konuşurlar. Hanefi’dirler.
– Hacikan Aşireti: Merkezde otururlar. Arapça – Kürtçe konuşurlar. Hanefi, Şafidirler.
– Hacı Musa Aşireti: Hilvan’da otururlar. Kürtçe konuşurlar. Hanefidirler.
– Hadidi Aşireti: Viranşehir’de otururlar. Arapça konuşurlar. Hanefidirler.
– Halfanlı Aşireti: Merkez’de otururlar. Arapça – Kürtçe konuşurlar. Hanefi – Şafidirler.
– Hartavi (Hırtavi) Aşireti: Birecik’te otururlar. Kürtçe konuşurlar. Hanefi -Şafidirler.
– Hamaventler: Urfa Merkez ve Tulmen Köyünde otururlar.
– Hıdrekan Aşireti: Viranşehir’de otururlar. Kürtçe konuşurlar. Hanefi – Şafidirler.
– İzol Aşireti: Siverek ve Hilvan’da otururlar. Kürtçe konuşurlar. Şafidirler.
– Karahan Aşireti: Siverek’te otururlar. Kürtçe’nin Zazaca Lehçesini konuşurlar. Hanefidirler.
– Karakeçi Aşireti: Siverek, Bozova, Suruç’ta otururlar. Kürtçe konuşurlar. Hanefi – Şafidirler.
– Ketikanlı Aşireti: Birecik’te otururlar. Kürtçe konuşurlar. Hanefi – Şafidirler.
– Kejan Aşireti: Siverek’te otururlar. Kürtçe konuşurlar. Hanefi – Şafidirler.
– Kırvar Aşireti: Siverek’te otururlar. Kürtçe’nin Zazaca Lehçesini konuşurlar. Hanefidirler.
– Kojbinik Aşireti: Merkezde otururlar. Kürtçe – Türkçe konuşurlar. Hanefidirler.
– Kusan Aşireti: Siverek’te otururlar. Kürtçe konuşurlar. Hanefidirler.
– Kuran ve Guran Aşireti: Viranşehir’de otururlar. Kürtçe konuşurlar. Şafidirler.
– Kuri (Guri) Aşireti: Merkezde otururlar. Kürtçe konuşurlar. Hanefidirler.
– Kurkanlı (Burkanlı) Aşireti: Halfeti’de otururlar. Kürtçe konuşurlar. Hanefidirler.
– Kümnakşan (Kumaktan) Aşireti: Viranşehir’de otururlar. Kürtçe konuşurlar. Hanefidirler.
– Lebenci Aşireti: Merkez’de otururlar. Kürtçe konuşurlar. Hanefi’dirler.
– Mendan Aşireti: Viranşehir’de otururlar. Kürtçe konuşurlar. Hanefi – Şafidirler.
– Merabi Aşireti: Urfa Merkez ve Bozova köylerinde otururlar.
– Mersavi (Mersaflar) Aşireti: Merkezde ve Bozova ve Suruç sınırlarında yer alan köylerde otururlar.
Kürtçe konuşurlar. Hanefidirler.
– Meşhur Aşireti: Akçakale’de otururlar. Arapça konuşurlar. Şafidirler.
– Milli Aşireti: Hilvan’da otururlar. Arapça konuşurlar. Hanefidirler.
– Milan Aşireti: Karacadağ ve çevresinde oturmaktadırlar.
– Mirdis (Mirdasi) Aşireti: Merkez ve Hilvan’da otururlar. Kürtçe konuşurlar. Hanefidirler.
– Mirdesanlı Aşireti: Bozova’da otururlar. Kürtçe konuşurlar. Hanefidirler.
– Nasır Aşireti: Viranşehir’de otururlar. Kürtçe konuşurlar. Şafidirler.
– Picanlı (Bijanlı) Aşireti: Bozova’da otururlar. Kürtçe konuşurlar. Hanefidirler.
– Piyan Aşireti: Suruç ilçesi ve dolaylarında otururlar.
– Piranlı Aşireti: Suruç ilçesi ve dolaylarında otururlar.
– Reşoan Aşireti: Hilvan’da otururlar. Kürtçe konuşurlar. Hanefidirler.
– Sabukanlı (Sebikanlı) Aşireti: Halfeti’de otururlar. Kürtçe konuşurlar. Şafidirler.
– Seyyidan Aşireti: Viranşehir’de otururlar. Kürtçe konuşurlar. Şafidirler.
– Sersap Aşireti: Siverek’te otururlar. Zazaca konuşurlar.
– Sinkan Aşireti: Hilvan’da otururlar. Kürtçe konuşurlar. Hanefidirler.
– Siyale (Sihale) Aşireti: Merkez ve Akçakale’de otururlar. Arapça konuşurlar. Şafidirler.
– Süleymanlar Aşireti: Hilvan’da otururlar. Kürtçe konuşurlar. Hanefidirler.
– Şerkiyan Aşireti: Viranşehir Oğlakçı Dedeköy, Köylerinde, Bozova Yukarı çatak Köyünde otururlar.
Kürtçe konuşurlar. Yezidi ve Hanefidirler.
– Şeddadi Aşireti: Merkezde otururlar. Kürtçe konuşurlar. Hanefidirler.
– Şemilyan(Şımıtyan) Aşireti: Viranşehir’de otururlar. Arapça konuşurlar. Hanefidirler.
– Şerifhan (Surufhan) Aşireti: Viranşehir’de otururlar. Arapça konuşurlar. HanefiŞafidirler.
– Şeyhan (Şeyhanlı) Aşireti: Merkez, Suruç, Siverek ve Viranşehir’de otururlar. Kürtçe konuşurlar. Şafidirler.
– Tammah Aşireti: Akçakale’de otururlar. Arapça konuşurlar. Şafidirler.
– Türkan (Tırkan) Aşireti: Siverek’te otururlar. Kürtçe konuşurlar. Hanefidirler.
– Ubedan (Übeyyen)∗ Aşireti: Viranşehir ve Aşkale’de otururlar. Arapça konuşurlar. Şafidirler.
– Yazaran Aşireti: Urfa Merkez ve Bozova köylerinde otururlar.
-Alxas Aşireti
KAYNAKLAR:
siverekhaber.net VE wikipedia.
BERNAMEGEH / bernamegeh@gmail.com
Bunlarıda Okuyabilirsiniz:
